Demografia Litwy

Zmiana liczby ludności Litwy w latach 1950–2016 (w milionach)

Litewski Departament Statystyki (Lietuvos Statistikos Departamentas) szacuje liczbę mieszkańców na początku kwietnia 2017 roku na 2 831 670[1]. Według ostatniego spisu powszechnego z 2011 roku Litwa liczyła 3 043 429 mieszkańców, z czego mężczyzn 1 403 tys. (46,1%) a kobiet 1 641 tys. (53,9%)[2]. Według poprzedniego spisu przeprowadzonego w 2001 roku, Litwa liczyła 3 483 972 mieszkańców, z czego mężczyzn 1 629 148 (46,76%) a kobiet 1 854 824 (53,24%), stopień urbanizacji społeczeństwa wynosił 66,94%, natomiast w czasie spisu przeprowadzonego w 1989 roku, liczbę mieszkańców oszacowano na 3 674 800. Odnotowywany ujemny przyrost naturalny, i w związku z tym systematyczny spadek liczby ludności, począwszy od 1991 roku, jest spowodowany przede wszystkim zmniejszaniem się liczby urodzeń, a w ostatnim czasie – po przystąpieniu Litwy do Unii Europejskiej w 2004 roku – także masową emigracją zarobkową. I tak w 1990 roku odnotowano 56 868 żywych urodzeń i 39 760 zgonów, natomiast w 2001 roku już tylko 31 546 żywych urodzeń i 40 399 zgonów.

Populacja

Populacja na obecnym terytorium Litwy.

Rok Populacja Urodzenia
żywe
Zgony
ogółem
Przyrost
naturalny
1897 2 750 000
1913 2 828 000
1939 2 880 000
1940 2 925 000
1951 2 561 000
1959 2 711 000
1962 2 853 000
1965 2 948 000
1968 3 064 000
1973 3 234 000
1980 3 413 000
1990 3 698 000
2000 3 500 000
2010 3 097 000
2015 2 910 000
2021[3] 2 795 000 24 600 48 000 –23 400

Narodowości i grupy etniczne

Litwa jest najbardziej jednolitym narodowościowo państwem spośród wszystkich państw bałtyckich, dominującą grupą etniczną są Litwini, którzy liczą według spisu z 2011 roku ok. 2 561 tys. osób (2 907  tys. w czasie spisu z 2001), co stanowi 84,2% ogółu mieszkańców (84,6% w czasie spisu z 2001)[2]. Znaczące mniejszości narodowe według ostatniego spisu z 2011 roku to Polacy liczący ok. 200,1 tys. osób (235 tys. w 2001 roku), i Rosjanie liczący 177 tys. osób (220 tys. w 2001 roku)[2].

Polacy są największą mniejszością narodową, skupioną przede wszystkim na Wileńszczyźnie, w południowo-wschodniej części Litwy (Polacy na Litwie), administracyjnie jest to okręg wileński (26%), w poszczególnych rejonach jak wileńskim (61%) czy solecznickim (80%) Polacy są większością, w samym mieście Wilne Polacy stanowią 16,5% ogółu mieszkańców[2]. Rosjanie są skoncentrowani głównie w dwóch miastach, gdzie stanowią znaczące mniejszości, w Wilnie (12%)[2] i w Kłajpedzie (19,6%)[2] oraz rejonie miejskim Wisaginia, gdzie stanowią większość (55%).

Według spisu ludności z 2011 i 2001 roku struktura narodowościowa/etniczna na Litwie przedstawia się następująco[2]:
Narodowość Liczba w 2011 r. Udział % Zmiana od 2001 r. Liczba w 2001 r. Udział %
Litwini2 561 31484,2% 345 9792 907 29383,45%
Polacy200 3176,6% 34 672234 9896,74%
Rosjanie176 9135,8% 42 876219 7896,31%
Białorusini36 2271,2% 6 63942 8661,23%
Ukraińcy16 4230,5% 6 06522 4880,65%
Inni52 2351,7% 4 31256 5471,62%
Ludność ogółem3 043 429100% 440 5433 483 972100%

Języki

Językiem urzędowym na Litwie jest bałtycki język litewski, będący językiem etnicznej większości litewskiej. Język litewski jest obok języka łotewskiego jedynym istniejącym przedstawicielem bałtyckiej grupy językowej. Ponadto w użyciu są języki mniejszości narodowych, głównie słowiańskie, takie jak polski, białoruski i rosyjski.

W rejonach zamieszkanych przez duże skupiska mniejszości narodowych do końca 2010 roku ustawa o mniejszościach narodowych pozwalała na używanie języka mniejszości w urzędach i na tablicach informacyjnych. Ustawa ta wygasła 1 stycznia 2010 roku, a nowa nie została przyjęta.

Podział ludności według języka w roku 2001[4]
Język % mówiących
Litewski82%
Rosyjski8%
Polski5.6%
inny4.4%

Religia

Religie według danych z 2001 r.:[5]

Miasta Litwy

Na Litwie są 103 miasta (po litewskul.poj. miestas; l.mn. miestai). Miasto zostało zdefiniowane przez litewski parlament jako obszar o zwartej zabudowie, liczący powyżej 3000 mieszkańców, gdzie dwie trzecie ludności znajduje zatrudnienie poza rolnictwem. Miejscowości, które liczą poniżej 3000 mieszkańców, ale posiadają historyczne prawa miejskie, również posiadają status miasta. Najstarszym litewskim miastem jest Kłajpeda, która otrzymała prawa miejskie w 1257 roku. Większość litewskich miast to miasta małe, tylko 6 liczy więcej niż 50 tys. mieszkańców, a tylko 2 więcej niż 200 tys., z kolei aż 65 ma mniej niż 10 tys. mieszkańców. Największym miastem i stolicą zarazem jest Wilno, liczące ponad 500 tys. mieszkańców. Według spisu ludności z 2011, jak i zarówno z 2001 roku, w miastach żyło ok. 66,7% mieszkańców Litwy[2].

Poniższa tabela przedstawia 10 największych miast Litwy (dane szacunkowe na 1 stycznia 2012 roku)[6].

Nazwa polska Nazwa litewska Okręg Liczba mieszkańców Lokalizacja miast na Litwie
Lokalizacja miast na Litwie
1 WilnoVilniusOkręg wileński 523 050
2 KownoKaunasOkręg kowieński 311 148
3 KłajpedaKlaipėdaOkręg kłajpedzki 160 361
4 SzawleŠiauliaiOkręg szawelski 107 875
5 PoniewieżPanevėžysOkręg poniewieski 98 612
6 OlitaAlytusOkręg olicki 58 616
7 MariampolMarijampolėOkręg mariampolski 40 388
8 MożejkiMažeikiaiOkręg telszański 36 700
9 JanówJonavaOkręg kowieński 30 224
10 UcianaUtenaOkręg uciański 28 622

Statystyki demograficzne[7]

Liczba ludności 3 545 319
Ludność według wieku
0-14 lat 14,2%
mężczyźni: 258 423
kobiety: 245 115
15-64 lat 69,6%
mężczyźni: 1 214 743
kobiety: 1 261 413
ponad 64 lata 16,2%
mężczyźni: 198 714
kobiety: 376 771
Średnia wieku
całej populacji 39,7 lat
mężczyźni 37,1 lat
kobiety 42,3 lat
Przyrost naturalny -0,29%
Współczynnik urodzeń 9,21 urodzeń/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 11,25 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji -0,72 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu 1,06 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat 1,06 mężczyzn/kobiet
15-64 lat 0,96 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat 0,53 mężczyzn/kobiet
w całej populacji 0,89 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
w całej populacji 6,37 śmiertelnych/1000 żywych
płci męskiej 7,61 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej 5,06 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
w całej populacji 75,12 lat
mężczyzn 70,23 lat
kobiet 80,29 lat
Rozrodczość 1,24 urodzeń/kobietę
Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS 0,1% (2007)
Liczba osób żyjących z HIV/AIDS 2 200 (2007)
Liczba zmarłych na HIV/AIDS poniżej 200 (2007)

Przypisy

  1. Stan na 1 kwietnia 2017 roku. Lietuvos Statistikos Departamentas: Resident population at the beginning of the month. [dostęp 2017-05-03]. (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 Lietuvos Statistikos Departamentas: Lithuanian 2011 Population Census in Brief. [dostęp 2011-11-11]. (lit.).
  3. Honorata Adamowicz, Zatrważające statystyki: najmniejsza liczba urodzeń i największa śmiertelność od 60 lat, „kurierwilenski.lt” [dostęp 2022-02-05] (pol.).
  4. CIA - The World Factbook. Central Intelligence Agency. [dostęp 2010-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-13)]. (ang.).
  5. Lithuania - Religions
  6. Lietuvos Statistikos Departamentas: Population at the beginning of the year by city. [dostęp 2011-11-30]. (ang.).
  7. CIA The World Factbook https://web.archive.org/web/20200513101013/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/lh.html