Dipsas klebbai

	Dipsas klebbai
	Arteaga, Salazar-Valenzuela, Mebert, Peñafiel, Aguiar, Sánchez-Nivicela, Pyron, Colston, Cisneros-Heredia, Yánez-Muñoz, Venegas, Guayasamin & Torres-Carvajal, 2018
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Colubroidea
Rodzina	połozowate
Podrodzina	ślimaczarze
Rodzaj	Dipsas
Gatunek	Dipsas klebbai
Synonimy
	Dipsas peruana Harvey & Embert, 2008 (częściowo);
	Dipsas peruana Harvey & Embert, 2008 (częściowo);

Dipsas klebbai – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w północno-zachodniej części Ameryki Południowej – endemicznie w Ekwadorze. Prowadzi głównie zmierzchowy i nocny tryb życia^[1].

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 2018 roku Alejandro Arteaga i współpracownicy na łamach „ZooKeys”. Autorzy nadali gatunkowi nazwę Dipsas klebbai. Jako miejsce typowe wskazali Pacto Sumaco w prowincji Napo w Ekwadorze (0°39′50″S 77°35′56″W/-0,663889 -77,598889, wysokość 1556 m n.p.m.). Holotyp ma oznaczenie MZUTI 5412^[a], to dorosły samiec schwytany 28 kwietnia 2016 roku przez P. Torresa. Autorzy przebadali też 26 paratypów^[2]^[3].

Etymologia

Dipsas: gr. ὀλίγος dipsas, διψαδος dipsados „jadowity wąż, którego ukąszenie wywołuje silne pragnienie”^[4].
klebbai: Casey Klebba – współzałożyciel Minifund.org, wspierający finansowo wiele wypraw A. Arteagi do odosobnionych obszarów Ekwadoru, które zaowocowały odkryciem wielu nowych gatunków^[3].

Morfologia

Jest to niewielki wąż o krótkiej czarnej głowie, spłaszczonym pysku, dosyć dużych oczach o ciemnych tęczówkach i czarnych źrenicach. Charakteryzuje się jasnobrązowym grzbietem, z 27–36 ciemnobrązowymi lub czarnymi plamami z kremowymi krawędziami, które są szerokie w przednich częściach ciała i stają się coraz węższe w kierunku ogona. W pierwszej połowie ciała plamy stykają się na brzuchu, tworząc pierścienie, w drugiej nie^[1]^[5]. Gatunek ten może być mylony z Dipsas peruana, Dipsas latifrontalis i Dipsas palmeri^[1]^[2].

Wymiary^[1]^[5]:


	Samiec	Samica
Długość całkowita (mm)	570–1079	734–870
Długość SVL^[b] (mm)	401–749	525–630
Długość TL^[c] (mm)	169–330	209–240
Łuski grzbietowe (rzędy)	15/15/15	15/15/15
Tarczki brzuszne	181–201	187–194
Tarczki podogonowe	99–123	98–106

Występowanie

Dipsas klebbai występuje na wschodnich zboczach Andów w północnym Ekwadorze m.in. na terenie parków narodowych Cayambe-Coca i Sumaco Napo-Galeras. Występuje na wysokościach od 1246 do około 2120 m n.p.m.^[2]^[3]^[5]

Ekologia i zachowanie

Gatunek ten występuje w różnych andyjskich środowiskach od pierwotnych górskich lasów mglistych po leśne pastwiska, obrzeża lasów, czasami w pobliżu rzek. Prowadzi głównie nocny tryb życia. Największą aktywność wykazuje o zmierzchu i w pierwszych godzinach nocnych w czasie deszczu lub mżawki. Żeruje najczęściej na krzewach od 0,5 m do 5 m nad poziomem gruntu, a jego dieta składa się ze ślimaków. W ciągu dnia spotykano odpoczywające osobniki zwinięte pod powierzchnią ziemi na pastwiskach, wśród krzewów w wiejskich ogrodach czy wśród liści na wysokości 3 m nad ziemią. Jeden z badanych paratypów w lęgu złożył 6 jaj^[2].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Dipsas klebbai nie jest wymieniany. Autorzy pierwszego opisu sugerują, by nadać mu status gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern) ze względu na jego dosyć powszechne występowanie w środowiskach zdegradowanych działalnością człowieka, co świadczy o umiejętności przystosowywania się tego gatunku do zmian środowiskowych^[2].

Uwagi

↑ MZUTI – Museo de Zoologia, Escuela de Ciencias Biologicas, Universidad Tecnologica Indoamerica, Quito^[6].
↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
↑ TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

Przypisy

1 2 3 4 A.A. Arteaga A.A., Klebba’s Snail-eating Snake (Dipsas klebbai), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/GLQC8920 (ang.).
1 2 3 4 5 A.A. Arteaga A.A. i inni, Systematics of South American snail-eating snakes (Serpentes, Dipsadini), with the description of five new species from Ecuador and Peru, „ZooKeys”, 766, 2018, s. 79–147 (ang.).
1 2 3 P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas klebbai ARTEAGA, SALAZAR-VALENZUELA, MEBERT, PEÑAFIEL, AGUIAR, SÁNCHEZ-NIVICELA, PYRON, COLSTON, CISNEROS-HEREDIA, YÁNEZ-MUÑOZ, VENEGAS, GUAYASAMIN & TORRES-CARVAJAL, 2018, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-07] (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
1 2 3 E.E. Guerra-Correa E.E., Dipsas klebbai, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2021 (hiszp.).
Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[uwaga_3-2] MZUTI – Museo de Zoologia, Escuela de Ciencias Biologicas, Universidad Tecnologica Indoamerica, Quito^[6].

[uwaga_1-7] SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

[uwaga_2-8] TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

[R_Ecuador-1] 1 2 3 4 A.A. Arteaga A.A., Klebba’s Snail-eating Snake (Dipsas klebbai), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/GLQC8920 (ang.).

[Pierwszy-3] 1 2 3 4 5 A.A. Arteaga A.A. i inni, Systematics of South American snail-eating snakes (Serpentes, Dipsadini), with the description of five new species from Ecuador and Peru, „ZooKeys”, 766, 2018, s. 79–147 (ang.).

[rd-4] 1 2 3 P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas klebbai ARTEAGA, SALAZAR-VALENZUELA, MEBERT, PEÑAFIEL, AGUIAR, SÁNCHEZ-NIVICELA, PYRON, COLSTON, CISNEROS-HEREDIA, YÁNEZ-MUÑOZ, VENEGAS, GUAYASAMIN & TORRES-CARVAJAL, 2018, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-07] (ang.).

[5] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).

[Reptiles_Ecuador-6] 1 2 3 E.E. Guerra-Correa E.E., Dipsas klebbai, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2021 (hiszp.).

[KodyMuzeum-9] Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[b]

[c]

[6]