Erytryn
 Erytryn (pochodzenie: Maroko) | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
kwiat kobaltowy[1] |
|---|---|
| Skład chemiczny |
uwodniony arsenian kobaltu(II) Co3(AsO4)2·8H2O |
| Twardość w skali Mohsa |
2–2,5 |
| Przełam |
nierówny[2] |
| Łupliwość | |
| Pokrój kryształu |
słupkowy, igiełkowy, tabliczkowy, pręcikowy, listewkowy[3], pryzmatyczny[4] |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny[2] |
| Gęstość |
3,07[1] g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
karmazynowa, brzoskwiniowoczerwona, purpurowoczerwona, purpurowa, różowoczerwona, fioletowa, bezbarwny[1][5], różowa[2] |
| Rysa |
różowoczerwona lub czerwona[1] |
| Połysk |
szklisty, na płaszczyznach łupliwości perłowy, matowy w naskorupieniach[2], w skupieniach ziemisty |
| Współczynnik załamania |
1.626 – 1.701 (dwuosiowy)[4] |
| Inne |
dwójłomność: 0.0730[4] pleochroizm: widoczny[4] |
_-_Bou_Azzer%252C_Atlas%252C_Maroko.jpg)
Erytryn (kwiat kobaltowy) – minerał z gromady arsenianów. Należy do minerałów bardzo rzadkich.
Nazwa pochodzi od gr. erythros = czerwony, nawiązując do barwy minerału[6].
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy skupienia zbite, ziarniste, promieniste, pręcikowe, rozetkowe, nerkowate, ziemiste, igiełkowe, krzaczaste, kuliste, naskorupienia i naloty[6]. Wykształca kryształy igiełkowe i płytkowe[2]. Kryształy wykazują charakterystyczne zbrużdżenia, równoległe do wydłużenia słupów. Niekiedy występują w postaci szczotek krystalicznych. Jest krajalny, giętki, przezroczysty do przeświecającego[3]. Rozpuszczalny w kwasach[6]. Nie posiada luminescencji, nie jest radioaktywny ani nie wykształca form bliźniaczych[4].
Występowanie
Powstaje jako minerał wtórny w strefie utleniania (wietrzenia) arsenowych złóż kruszcowych zawierających kobalt, nikiel i arsen[7][2]. Współwystępuje m.in. z: annabergitem, kobaltynem, malachitem, kwarcem, skutterudytem[7], safflorytem i bizmutem rodzimym[2].
Miejsca występowania
- Na świecie: Niemcy – bardzo ładne okazy, Francja – Allemont, Kanada – Cobalt, Ontario, USA – Idaho, Kalifornia, Nowy Meksyk, Meksyk – Alamos, Chile, Maroko – Bou Azzer, Mibladen, Demokratyczna Republika Konga, Iran, Australia, Włochy – Elba, Cap Calamita, Czechy – Jachymov[6][3].
- W Polsce: w okolicach Kowar (Rudawy Janowickie), Sieroszowic k. Lubina, Złotego Stoku, Ciechanowic k. Jeleniej Góry, Kletna i Dziećmorowic k. Wałbrzycha[7].
Zastosowanie
Znaczenie naukowe (wykorzystywany jako wskaźnik w poszukiwaniu kruszców kobaltu, niklu i srebra), ma znaczenie kolekcjonerskie.
Przypisy
- 1 2 3 4 Żaba 2003 ↓, s. 127.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Rupert Hochleitner: Minerały, kamienie szlachetne skały. Multico Oficyna Wydawnicza, 2022, s. 30. ISBN 978-83-7073-816-7.
- 1 2 3 4 Jerzy Żaba: Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 128. ISBN 978-83-8293-231-7.
- 1 2 3 4 5 Erythrite.
- ↑ webmineral.com: Erythrite. [dostęp 2014-07-09].
- 1 2 3 4 Jan Parafiniuk, Atlas minerałów, Multico Oficyna Wydawnicza, 2019, s. 192, ISBN 978-83-7073-845-7 [dostęp 2025-02-16].
- 1 2 3 Eligiusz Szełęg, MINERAŁY I SKAŁY POLSKI, Multico Oficyna Wydawnicza, 2023, s. 174, ISBN 978-83-7763-668-8.
Bibliografia
- Jerzy Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Katowice: Videograf II, 2003, s. 127-128. ISBN 83-7183-174-9.