Falowiec przy ul. Obrońców Wybrzeża w Gdańsku
 Falowiec w 2005 roku | |
| Województwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Adres |
ul. Obrońców Wybrzeża 4, 6, 8, 10 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Danuta Olędzka |
| Wysokość całkowita |
32 m |
| Kondygnacje |
11 |
| Rozpoczęcie budowy |
1970 |
| Ukończenie budowy |
1973 |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°24′31,3″N 18°35′49,6″E/54,408700 18,597100 | |
Falowiec przy ul. Obrońców Wybrzeża w Gdańsku – falowiec w Gdańsku, na Przymorzu Wielkim, przy ul. Obrońców Wybrzeża. Jest jednym z najdłuższych budynków mieszkalnych w Europie oraz (w zależności od przyjętych kryteriów) najdłuższym lub drugim pod względem długości budynkiem mieszkalnym w Polsce.
Opis obiektu
Modernistyczny blok mieszkalny projektu Danuty Olędzkiej, Tadeusza Różańskiego i Janusza Morka[1], który powstał w odpowiedzi na konkurs SARP z 1959 roku jako część osiedla składającego się z bloków o 5 i 11 kondygnacjach o powierzchni 6 km²[2]. Budynek jest jednym z ośmiu gdańskich falowców – bloków, które kształtem bryły i układu balkonów przypominają falę. Drzwi do mieszkań prowadzą z zewnętrznych galerii. Falowiec został zbudowany w latach 1970–1973, oddawany był do użytku segmentami. Jego docelowa długość zwiększyła się w trakcie budowy[3]. Budynek ma 800 metrów długości, 32 metry wysokości oraz 13 metrów szerokości. Na 11 kondygnacjach znajdują się 1792 lokale mieszkalne i 16 klatek schodowych[4][5][6]. Poszczególne segmenty ustawione są względem siebie pod kątem 165 stopni, są też dodatkowo lekko wygięte w łuk tworząc wrażenie morskiej fali[2]. Obiekt został zbudowany z prefabrykatów w technologii wielkoblokowej[7]. Jest superjednostką, galeriowcem, z ograniczoną liczbą klatek schodowych[2].
Falowiec położony jest około kilometra od brzegu Zatoki Gdańskiej[8]. W 2014 roku w falowcu zameldowanych było 3451 osób[9]. Faktyczna liczba osób mieszkających w budynku może wynosić nawet 6 tysięcy[10]
Falowiec przy Obrońców Wybrzeża wymieniany jest jako najdłuższy budynek mieszkalny w Polsce[4][10][11] lub drugi pod względem długości, jeśli wziąć pod uwagę warszawski budynek Pekin[8][10][11]. Ten drugi, pomimo że ma 1,5 kilometra długości, to w rzeczywistości składa się z 22 połączonych ze sobą bloków, nietworzących jednak spójnej linii[3][8]. W skali Europy, falowiec bywa wymieniany jako trzeci pod względem długości budynek mieszkalny, po Karl-Marx-Hof w Wiedniu (1,1 km) i budynku Corviale w Rzymie (980 m)[4][8].
Falowiec w kulturze
- W 1991 roku brytyjska księżniczka Anna Windsor, córka Elżbiety II, podczas swojej wizyty w Polsce, odwiedziła w falowcu polską rodzinę, wybraną jako przykład „zwykłej, polskiej rodziny”[4].
- Powieść „Latawiec z betonu” Moniki Milewskiej wydana w 2019, opowiada o gdańskim falowcu[12]. Została wydana także w formie słuchowiska Polskiego Radia[13] oraz spektaklu Teatru Telewizji, gdzie główną rolę zagrał Janusz Chabior[14].
- Spektakl „Beton” Miejskiego Teatru Miniatura w Gdańsku, jest adaptacją powieści „Latawiec z betonu”[15].
Przypisy
- ↑ architekturaibiznes.pl: Projekt mieszkań na dachu gdańskiego Falowca. Nowa spojrzenie na modernistyczną architekturę. [dostęp 2022-12-02].
- 1 2 3 Anna Cymer, Architektura w Polsce 1945–1989, wyd. II poprawione, Warszawa: Fundacja Centrum Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2019, s. 182, ISBN 978-83-949185-9-0.
- 1 2 Gedanopedia: Falowce. [dostęp 2022-11-30].
- 1 2 3 4 Onet.pl: Falowiec w Gdańsku. [dostęp 2022-11-30].
- ↑ FALOWCE – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2025-03-22].
- ↑ Anna Śliwa, Księgi obiektu, Administracja Osiedla PSM „Przymorze” w: Anna Śliwa "Falowce na gdańskim Przymorzu – próba charakterystyki" w: Karto-Teka Gdańska”, nr 2(13)/2023, s. 30‒42 link: ([https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/karto-teka/article/download/10619/9541/15067%5D), Uniwersytet Gdański, 2023 [dostęp 2025-03-22] (pol.).
- ↑ David Navarro, Martyna Sobecka, Brutal Poland, Poznań: Zupagrafika, 2020, s. 38–42, ISBN 978-83-950574-7-2.
- 1 2 3 4 mieszkanie.pl: Najdłuższy blok w Polsce ma prawie kilometr. [dostęp 2022-11-30].
- ↑ Trójmiasto.pl: Falowce w pigułce: historia eksperymentu mieszkaniowego. [dostęp 2022-11-30].
- 1 2 3 Dziennik Bałtycki: A to ciekawe! To jeden z najdłuższych budynków w całej Europie! Gdański falowiec w liczbach. [dostęp 2022-11-30].
- 1 2 Federacja Porozumienie Polskiego Rynku Nieruchomości: Falowiec, Mrówkowiec i Jamnik – najdłuższe bloki w Polsce. [dostęp 2022-11-30].
- ↑ Trójmiasto.pl: Opowieść o falowcu. Latawiec z Betonu. [dostęp 2022-11-30].
- ↑ Polskie Radio: Latawiec z betonu. [dostęp 2022-11-30].
- ↑ festiwal-interpretacje.pl: „Falowiec”. Spektakl Teatru Telewizji zrealizowany przez WFDiF w ramach projektu Teatroteka. [dostęp 2022-11-30].
- ↑ Trójmiasto.pl: Obraz PRL w pigułce, recenzja Betonu Teatru Miniatura. [dostęp 2022-11-30].