Ferdinand von Stülpnagel
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1829-1875 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
Wojskowy gubernator Berlina |
| Odznaczenia | |
Ferdinand Wolf Louis Anton von Stülpnagel (ur. 10 stycznia 1813 w Berlinie, zm. 11 sierpnia 1885 na Norderney)[1] – generał piechoty Armii Cesarstwa Niemieckiego, wojskowy gubernator Berlina w latach 1873-1875.
Życiorys
Urodził się w styczniu 1813 roku w Berlinie i wychowywał się w Królewcu, gdzie ukończył gimnazjum. W 1829 otrzymał specjalne zezwolenie na rozpoczęcie służby w Armii Królestwa Prus mimo nieukończenia 17 roku życia[1]. Wstąpił do 3. Pułku Piechoty i w 1831 roku otrzymał pierwszy stopień oficerski (niem. Sekondeleutnant)[2]. Od 1835 roku pełnił funkcję adiutanta pułku[3]. W 1838 roku został oddelegowany do domu kadetów w Berlinie, gdzie prowadził zajęcia z gimnastyki, a w 1840 roku awansował na stopień porucznika (niem. Premierleutnant)[4]. W 1847 roku, w stopniu kapitana (niem. Hauptmann), powrócił do czynnej służby wojskowej i został przydzielony do 24. Pułku Piechoty[5]. Podczas wiosny ludów uczesniczył w tłumieniu rozruchów na terenie Palatynatu i Badenii. W 1849 roku skierował wiosek do Ministerstwa Wojny o przeniesienie do Szlezwiku-Holsztynu, jednak uzyskał decyzję odmowną[1]. W 1854 roku został awansowany na stopień majora i objął dowództwo nad batalionem Landwehry we Wriezen[6]. W 1855 roku został przeniesiony do Berlina na identyczne stanowisko, a już dwa lata później został członkiem sztabu IV Korpusu Amijnego w Magdeburgu[7]. W 1859 roku, po awansie na podpułkownika (niem. Oberstleutnant) przeniesiono go na stanowisko szefa sztabu III Korpusu Armijnego w Berlinie, którego dowódcą był książę Fryderyk Karol[8]. Funkcję tę pełnił do 1863 roku, kiedy awansował na pułkownika (niem. Oberst) i został tymczasowym dowódcą 41. Pułku Piechoty[9]. Już rok później objął dowództwo nad 2. Brygadą Piechoty. Wraz z wybuchem wojny prusko-austriackiej, w stopniu generała majora (niem. Generalmajor), powrócił na stanowisko szefa sztabu III Korpusu, gdzie został głównym kwatermistrzem I Armii utworzonej na bazie tego Korpusu[1]. Za udział w konflikcie został odznaczony Orderem Pour le Mérite i otrzymał stanowisko dowódcy 5 Dywizja Piechoty wraz z awansem na generała porucznika (niem. Generalleutnant)[10]. Po wybuchu wojny z Francją jego dywizja znalazła się pod rozkazami księcia Fryderyka Karola i odegrała kluczową rolę w bitwie pod Mars-la-Tour. W jej trakcie koń gen. von Stülpnagela został trafiony odłamkiem granatu, a sam generał został ranny w nogę[1]. W kolejnych miesiącach kampanii uczestniczył w bitwie pod Beaune-la-Rolande oraz wspierał działania X Korpusu Armijnego. Po zawarciu pokoju frankurckiego objął dowództwo nad XIII Korpusem Armijnym i na tym stanowisku przygotowywał jednostkę do integracji z Armią Pruską[1]. W 1873 roku, po awansie na generał piechoty (niem. General der Infanterie) został wojskowym gubernatorem Berlina. Dwa lata później przeszedł w stan spoczynku oraz został mianowany szefem 48. Pułk Piechoty, który po jego śmierci w 1885 roku otrzymał nazwę 5 Brandenburski Pułk Piechoty im. von Stülpnagela[11].
Odznaczenia
Odznaczenia gen. von Stülpnagela to między innymi[11]:
- Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego z liśćmi dębu
- Wielki Komtur Orderu Hohenzollernów z mieczami na pierścieniu
- Order Pour le Mérite z liśćmi dębu
- Gwiazda Komtura Orderu Hohenzollernów
- Krzyż Żelazny I klasy
- Komandor II klasy Orderu Alberta Niedźwiedzia (Anhalt)
- Krzyż Zasługi Wojskowej II klasy (Meklemburgia)
- Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętego Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie)
- Komandor II klasy Orderu Ernestyńskiego (Saksonia)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (Wirtembergia)
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Poten 1893 ↓, s. 746-749.
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1834. sbc.org.pl. s. 68. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1836. sbc.org.pl. s. 68. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für das Jahr 1841. sbc.org.pl. s. 322. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1848. digitale-sammlungen.de. s. 105. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1854. digitale-sammlungen.de. s. 311. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1858. digitale-sammlungen.de. s. 55. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1858. digitale-sammlungen.de. s. 60. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1863. digitale-sammlungen.de. s. 163. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- ↑ Rang- und Quartier-Liste der Königlich-Preußischen Armee und des XIII. (Königlich-Württembergischen) Armeekorps. 1867. digitale-sammlungen.de. s. 63. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
- 1 2 Rang- und Quartier-Liste der Königlich Preußischen Armee für 1884. Nebst den Anciennetäts-Listen der Generalität und der Stabs-Offiziere der Armee. sbc.org.pl. s. 175. [dostęp 2025-05-28]. (niem.).
Bibliografia
- Stülpnagel, Ferdinand von. W: Bernhard von Poten: Allgemeine Deutsche Biographie 36. 1893.
