Fort reditowy 7 „Za Rzeką”

Fort reditowy 7 „Za Rzeką”
	nr rej. A-1141 z 29 listopada 2005
	; Fort w 2012 roku
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Lokalizacja	Kraków-Bronowice, ul. Lucjana Rydla
Część	Twierdza Kraków
Typ	fort reditowy
Data budowy	1857–1865
	Położenie na mapie Krakowa Fort reditowy 7 „Za Rzeką”
	Położenie na mapie Polski Fort reditowy 7 „Za Rzeką”
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Fort reditowy 7 „Za Rzeką”
	50°04′49,70″N 19°54′12,44″E/50,080472 19,903456

Fort reditowy 7 „Za Rzeką” („Bronowice”)^[2] – zabytkowy fort reditowy należący do Twierdzy Kraków, znajdujący się przy ul. Rydla w Krakowie^[3]^[4], wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Powstał w latach 1857–1865 na miejscu szańca typu FS (Feuerschanze) z 1854 roku. W 1888 roku na wale dobudowano poprzecznice, a w 1909 wzniesiono w lewym barku i szyi tradytor.

Narys bastionu. Wał ziemny ze stokiem omurowanym cegłą. Na wale poprzecznice. Fosa klasyczna. W fosie dwie kaponiery typu kocie uszy.

W centrum redita ceglana, jednokondygnacyjna, rzut podkowiasty. Redita posiadała taras pokryty płaszczem ziemnym z przedpiersiem. Otoczona obszernym dziedzińcem i wałem. Linia szyi włamana na osi symetrii. Zachował się most zwodzony w bramie redity.

Fort przez cały XX i początek XXI wieku był własnością wojska i służył jako magazyn. Przez długi czas pozostawał w rękach Agencji Mienia Wojskowego i nie był dostępny publicznie^[2], a od 13.09.2021 jego właścicielem jest Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie^[5].

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 52 [dostęp 2018-07-21] .
1 2 Fort jest w prasie, a czasem nawet literaturze nazywany fortem „Bronowice” jednak nazwa ta nie występuje w materiałach archiwalnych, za: Marcin Mikulski. Za Rzeką. „Gazeta Bronowicka”, grudzień 2012. ISSN 1426-5022.
↑ Fort 7 „Bronowice” w WikiMapia.
↑ Opis na stronie o twierdzach Małopolski.
↑ MałgorzataM. Mrowiec MałgorzataM., Kraków. Fort w Bronowicach sprzedany. Kupił go Uniwersytet Pedagogiczny, urządzi tam m.in. centrum konferencyjne [online], Gazeta Krakowska, 13 września 2021 [dostęp 2022-10-23] (pol.).

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 52 [dostęp 2018-07-21] .

[gb-2] 1 2 Fort jest w prasie, a czasem nawet literaturze nazywany fortem „Bronowice” jednak nazwa ta nie występuje w materiałach archiwalnych, za: Marcin Mikulski. Za Rzeką. „Gazeta Bronowicka”, grudzień 2012. ISSN 1426-5022.

[3] Fort 7 „Bronowice” w WikiMapia.

[4] Opis na stronie o twierdzach Małopolski.

[5] MałgorzataM. Mrowiec MałgorzataM., Kraków. Fort w Bronowicach sprzedany. Kupił go Uniwersytet Pedagogiczny, urządzi tam m.in. centrum konferencyjne [online], Gazeta Krakowska, 13 września 2021 [dostęp 2022-10-23] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Cytadela i bastiony rdzenia	Cytadela Twierdzy – Wawel № I „Zwierzyniec” № I½ „Na Piasku” № II „Nowowiejski” № III „Kleparz” № IVa „Luneta Warszawska” № IVb № V „Lubicz”
Forty piechoty i szańce rdzenia	№ 4 „Błonia” № 8 „Łobzów” № 10 „Prądnik Biały” FS-11 FS-14 FS-14 1/2 FS-16
Forty wewnętrznego pierścienia	№ 2 „Kościuszko” zespół szańca 3 № 7 „Bronowice” № 9 „Krowodrza” № 15 „Pszorna” № 17 „Luneta Grzegórzecka”
Dzieła pomocnicze	Prochownia bastionu VI

Forty główne	№ 31 „Benedykt” № 32 „Krzemionki” № 33 „Krakus”
Baterie i szańce piechoty	Bastiony VII-X FS-22 FS-25 IS-29 1/2 FS-29
Dzieła pomocnicze	Ostróg-wartownia bramy Zakrzówek

Forty główne	№ 38 „Skała”
Forty pomocnicze	№ „Bielany” № 39 „Olszanica”
Baterie i szańce piechoty	IS-III-1 IS-III-2 IS-III-3 FB-35 FB-36
Dzieła pomocnicze	Schron amunicyjne: „Bielany” „Las Wolski” Schron - remiza - ul. Ks. Józefa Schron bojowy (tradytor ckm) - ul. Olszanicka

Forty główne	№ 41 „Bronowice Małe” № 43 „Pasternik” № 44 „Tonie”
Forty pomocnicze	№ 41a „Mydlniki” № 42 „Wróżna Góra” № 43a „Podchruście” № 44a „Pękowice”
Baterie i szańce piechoty	B-43-2 B-43-3 B-43a-2 B-43a-3 B-44-5 B-44a-4
Dzieła pomocnicze	Schron amunicyjne: „Bronowice” „Podchruście” „Tonie” „Pękowice”

Forty główne	№ 45 „Zielonki” № 47a „Węgrzce” № 47 „Łysa Góra” № 48 „Batowice”
Forty pomocnicze	№ 45a „Bibice” № 47 ½ „Sudół”
Baterie i szańce piechoty	IS-V-1 IS-V-2 IS-V-3 IS-V-4 IS-V-5 IS-V-6 IS-V-7 B(45)-1 B(45)-4 FB-V-1 B-47-1 B-47-2
Dzieła pomocnicze	Schron amunicyjne: „Marszowiec” „Łysa Góra” w Witkowicach kawerna 48 „Batowice” ostróg fortu 47

nr rej. A-1141 z 29 listopada 2005^[1]
Fort w 2012 roku
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Lokalizacja	Kraków-Bronowice, ul. Lucjana Rydla
Część	Twierdza Kraków
Typ	fort reditowy
Data budowy	1857–1865
Położenie na mapie Krakowa
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
50°04′49,70″N 19°54′12,44″E/50,080472 19,903456

Forty główne	№ 49 „Krzesławice” № 49a „Dłubnia” № 49 ¼ „Grębałów”
Forty pomocnicze	№ 49 1/2 a „Mogiła”
Dzieła pomocnicze	schron amunicyjny „Dłubnia” schron amunicyjny „Mogiła”

Forty główne	№ 50 „Prokocim” № 50 ½ OST „Barycz” / „Kosocice” № 51 „Rajsko” № 51 ½ OST „Swoszowice”
Forty pomocnicze	№ 50 ½ WEST „Kosocice” № 50a „Lasówka”
Baterie i szańce piechoty	IS-VII-1 IS-VII-2 IS-VII-3 IS-VII-4 Bateria FB-51c
Dzieła pomocnicze	Schrony amunicyjne: „Prokocim” „Kosocice” „Rajsko” „Swoszowice” kawerna „Kosocice”

Forty główne	№ 52 „Borek” № 52 ½ „Skotniki” N i S
Forty pomocnicze	№ 52a „Łapianka” № 53a „Winnica” № 53 „Bodzów”
Dzieła pomocnicze	kawerny: fortu Winnica fortu Bodzów