George Mraz

George Mraz

Jiří Mráz

George Mraz (1983)
Data i miejsce urodzenia	9 września 1944 Písek
Data i miejsce śmierci	16 września 2021 Praga
Instrumenty	kontrabas, saksofon altowy
Gatunki	jazz (hard bop, post-bop), muzyka poważna
Zawód	muzyk
Wydawnictwo	Milestone
Zespoły
The Thad Jones/Mel Lewis Orchestra Quest

George Mraz, właśc. Jiří Mráz (ur. 9 września 1944 w Písku, zm. 16 września 2021 w Pradze)^[1] – czesko-amerykański kontrabasista jazzowy.

W wieku siedmiu lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach^[2]. Kiedy jako nastolatek usłyszał w audycji radiowej rozgłośni Głos Ameryki (Voice of America) „Króla Jazzu” Louisa Armstronga, postanowił zostać muzykiem jazzowym^[3]. Odłożył skrzypce i zajął się kontrabasem. Inspirował się wówczas i wzorował na grze Roya Browna, Paula Chambersa, Rona Cartera oraz młodej, lecz nagle zgasłej gwiazdy tego instrumentu – Scotta LaFaro. Okazjonalnie grywał także na saksofonie altowym^[4].

Mając 16 lat, rozpoczął naukę w klasie kontrabasu w Konserwatorium Praskim^[2]. W dzień studiował muzykę klasyczną, w nocy grał w klubach jazz. W 1966 wziął udział w zorganizowanym przez pianistę Friedricha Guldę wiedeńskim Międzynarodowym Konkursie Jazzu Nowoczesnego (The International Competition for Modern Jazz) i został jednym z finalistów^[5]. Karierę zawodową rozpoczął w triu gitarzysty Rudolfa Daška oraz grupie SHQ Karela Velebnego.

W 1968, jeszcze przed inwazją wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację wyjechał do Monachium w Niemczech Zachodnich. Grywał w klubach. Poznał tam kilku muzyków amerykańskich: pianistę Mala Waldrona, saksofonistę Leo Wrighta i trębacza Benny’ego Bailey’ego. W tym samym roku otrzymał stypendium w Berklee College of Music w Bostonie i wyjechał do Stanów Zjednoczonych^[1].

W Bostonie usłyszał go trębacz, współtwórca bebopu – Dizzy Gillespie i zaprosił do swojego zespołu. Dzięki swojej wirtuozerii a także umiejętności gry zespołowej młody Czech stał się bardzo szybko jednym z najbardziej poszukiwanych kontrabasistów nowojorskiej sceny jazzowej. W latach 1970–1972 lata grał w triu pianisty Oscara Petersona. Od 1972 do 1976 był członkiem słynnej The Thad Jones/Mel Lewis Orchestra^[1]. W tym czasie grał także z zespołem saksofonisty Stana Getza, z którym w 1974 pojawił się na festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie^[2]. Ponownie wystąpił na JJ w 1992 z triem saksofonisty Joe’ego Hendersona z Alem Fosterem na perkusji. Ponadto grał w dwóch znanych formacjach: The New York Quartet – od 1974 oraz Quest – okazjonalnie od 1981^[6].

W 1973 uzyskał obywatelstwo amerykańskie^[4]. Od połowy lat 70. grał z większością czołowych muzyków jazzowych, m.in. saksofonistą Pepperem Adamsem, pianistami Walterem Norrisem, Rolandem Hanną i Tommym Flanaganem, gitarzystami Johnem Scofirldem i Johnem Abercrombiem, wokalistką Carmen McRae, saksofonistą Zootem Simsem, trębaczem Chetem Bakerem oraz skrzypkiem Stéphanem Grappellim^[1]. Mimo że jako sideman uczestniczył w setkach sesji nagraniowych, jako lider prawie nie nagrywał. Dopiero w latach 90., kiedy podpisał kontrakt z wytwórnią Milestone Records, częściej zaczęły się ukazywać płyty pod jego nazwiskiem.

Sporadycznie prowadził własne zespoły koncertowe. Miał jednak trio, w którym występował z żoną – Camillą, pianistką^[7].

Przez kilkadziesiąt lat przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Nigdy nie odwiedził ojczyzny, kiedy pozostawała za żelazną kurtyną. Przyjechał do Pragi dopiero na początku lat. 90. Pod koniec życia powrócił do Czech na stałe^[2].

Od 2016 zmagał się z rakiem trzustki^[7]. Zmarł pięć lat później w wieku 77. lat. Miał córkę – Sarkę. Dedykował jej skomponowany przez siebie utwór Blues for Sarka, który dał tytuł albumowi zespołu The New York Jazz Quartet.

• George Mraz, allmusic.com
• George Mraz, „Jazz Forum”
• Brooklyn Sax Man Wins the Big One in Vienna, „The New York Times”
• George Mraz, Consummate Jazz Bassist, Dies at 77, „The New York Yimes”

• George Mraz – dyskografia, Discogs