Borowa (gmina)

Borowa
	gmina wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	mielecki
TERC	1811022
Wójt	Stanisław Marek Mieszkowski
Powierzchnia	55,47 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 5599
• gęstość	101,2 os./km²
Nr kierunkowy	17
Kod pocztowy	39-305
Tablice rejestracyjne	RMI
	Adres urzędu:Borowa 223; 39-305 Borowa
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	10
Liczba miejscowości	10
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Borowa
	Położenie na mapie Polski Borowa
	50°23′N 21°21′E/50,386667 21,356111
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Borowa – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie rzeszowskim.

Siedziba gminy to Borowa.

Według danych z 30 czerwca 2005^[4] gminę zamieszkiwało 5619 osób.

Historia

Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z mezolitu, zaś w materiałach piśmiennych Borowa wzmiankowana była po raz pierwszy w roku 1257, kiedy to panujący w dzielnicy Małopolska krakowski i sandomierski książę Bolesław V Wstydliwy podarował tę wieś klaryskom z klasztoru w Zawichoście. W 1338 roku została utworzona parafia w Borowej. W XV wieku właścicielami wsi byli kolejno Jan Cebrowski herbu Ołobok, a od 1506 roku Feliks Borowski z rodu Skarbków. Ta rodzina władała Borową przez trzy wieki. Obecny kościół, który był pierwotnie drewnianą świątynią pod wezwaniem Św. Jakuba, został wzniesiony z fundacji właścicielki Józefy Skarbek – Borowskiej w 1893 roku. Pierwsza wzmianka o szkole parafialnej pochodzi z 1595 roku. Rozwój osadnictwa na obszarze gminy Borowa do połowy XVII wieku był zróżnicowany, co uzależnione było w dużym stopniu od przebiegu szlaku handlowego, biegnącego doliną Wisłoki, i łączącego Sandomierz i Wiślicę z Węgrami. Z dziejów Borowej dowiadujemy się, że obszar ten był często nawiedzany przez powodzie, pożary i epidemie. Klęski te z pewnością hamowały rozwój wsi i okolic. Pod koniec XIX wieku podjęto budowę wałów przeciwpowodziowych, co w rezultacie ograniczyło groźbę zalewania Borowej i okolicznych wiosek. Historia i materiały źródłowe mówią o licznych wydarzeniach historycznych, które dokonywały się na obszarze obecnej gminy. Po 1783 roku zaczęli osiedlać się koloniści austriaccy i to oni założyli kolonię Schonanger (od 1945 Orłów). W okresie powstań narodowych w latach 1831 i 1863 okolice Borowej i Górek stanowiły punkty przerzutu broni i ochotników z Galicji do Królestwa. W czasie I wojny światowej na terenach obecnych miejscowości gminy toczone były ciężkie walki, sama Borowa była okupowana przez wojska rosyjskie. Na 20. rocznię odzyskania przez Polskę niepodległości mieszkańcy zasadzili pamiątkowe drzewa – dęby wolności. Do czasów obecnych zachowały się trzy takie drzewa. Jeden dąb rośnie w Pławie, a dwa w Borowej i są nie tylko żywą kartą historii, ale także pięknymi okazami w istniejącym drzewostanie. W czasie ostatniej wojny działały tu oddziały AK i BCH. Pod koniec okupacji hitlerowskiej Borowa została zbombardowana przez Niemców, w miejscu tego tragicznego wydarzenia, w centrum Borowej został wybudowany pomnik oddający cześć ofiarom wojny. Okres powojenny gminy i jej mieszkańców związany był z rozwojem przemysłu w Mielcu.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2005^[5] gmina Borowa ma obszar 55,47 km², w tym:

użytki rolne: 81%
użytki leśne: 1%

Powierzchnia gminy stanowi 6,3% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2005^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	5619	100	2800	49,8	2819	50,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	101,5		50,5		50,8

Piramida wieku mieszkańców gminy Borowa w 2014 roku^[1].

Budżet

Rysunek 1.1 Dochody ogółem w Gminie Borowa w latach 1995-2010 (w zł)^[4]

Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej Gminy Borowa w latach 1995-2010^[4]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. ROK

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Dochody ogółem zł 1 552 921,- 3 950 054,- 11 527 296,- 10 884 436,- 7 802 222,- 6 207 318,- 7 062 659,- 7 080 032,- 7 211 890,- 7 830 639,- 8 827 612,- 11 180 435,21 11 380 063,74 12 542 086,63 13 320 888,51 17 079 411,49

ZNAK ± – + + – + – – – – – + + – – – +

Nadwyżka/deficyt
budżetowa(-y) zł 16 045,- 183 046,- 540 960,- 559 476,- 608 149,- 20 357,- 436,- 598 323,- 353 381,- 35 752,- 51 261,- 1 665 387,89 75 331,34 381 942,84 271 043,37 2 701 966,56

ZNAK Σ =

Wydatki ogółem zł 1 536 876,- 4 133 100,- 12 068 256,- 10 324 960,- 8 410 371,- 6 186 961,- 7 062 223,- 6 481 709,- 6 858 509,- 7 794 887,- 8 878 873,- 12 845 823,10 11 304 732,40 12 160 143,79 13 049 845,14 19 781 378,05

Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w Gminie Borowa w latach 1995-2010 (w zł)^[4]

Według danych z roku 2010^[5] średni dochód na mieszkańca wynosił 3 063,57 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 057,54 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 3 548,23 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 541,24 zł w zestawieniu na 30 VI).

Sołectwa

Borowa, Gliny Małe, Gliny Wielkie, Górki, Łysakówek, Orłów, Pławo, Sadkowa Góra, Surowa, Wola Pławska^[2]

Sąsiednie gminy

Czermin, Gawłuszowice, Mielec, Połaniec

Przypisy

1 2 Gmina Borowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
1 2 Strona gminy. Charakterystyka gminy
1 2 Urząd Statystyczny w Rzeszowie
1 2 3 4 5 Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
1 2 Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-1] 1 2 Gmina Borowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[sol-2] 1 2 Strona gminy. Charakterystyka gminy

[us-3] 1 2 Urząd Statystyczny w Rzeszowie

[dem09-4] 1 2 3 4 5 Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[REGIO-5] 1 2 Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[:a-6] 1 2 Kursywą opisano jednostki utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

Miasta	Mielec Przecław Radomyśl Wielki
Gminy miejskie	Mielec
Gminy miejsko-wiejskie	Przecław Radomyśl Wielki
Gminy wiejskie	Borowa Czermin Gawłuszowice Mielec Padew Narodowa Tuszów Narodowy Wadowice Górne

Przynależność wojewódzka	woj. krakowskie (1920–39) woj. rzeszowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Mielec (od 1934) Radomyśl Wielki (od 1934)
Miasteczka (1920–34)	Mielec (→) Przecław Radomyśl Wielki (→) Rzochów
Gminy miejskie (1920–39 → i 1945–75)	Mielec Radomyśl Wielki
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39 →, 1945–54 i 1973–75)	Borowa Czermin (do 1939 i od 1945) Gawłuszowice (do 1954) Mielec Padew Narodowa Przecław Radomyśl Wielki Tuszów Narodowy (do 1939 i od 1945) Wadowice Górne
Gromady (1954–72)	Borki Nizińskie (1954–60) Borowa (1954–72) Boża Wola (1954–59) Breń Osuchowski (1954–61) Chorzelów (1954–72) Cyranka (1954–72) Czermin (1954–72) Domacyny (1954–61) Dulcza Mała (1954–59) Dulcza Wielka (1954–60) Gawłuszowice (1954–72) Górki (1954–72) Izbiska (1954–59) Jaślany (1954–61) Kiełków (1954–60) Krzemienica (1954–59) Łączki Brzeskie (1954–60) Otałęż (1954–60) Padew Narodowa (1954–72) Piechoty (1954–60) Podborze (1954–72) Podleszany (1954–72) Przecław (1954–72) Radomyśl Wielki (1954–72) Ruda (1954–72) Rzemień (1954–72) Rzędzianowice (1954–61) Sadkowa Góra (1954–61) Sarnów (1954–68) Trzciana (1954–61) Trześń (1954–60) Tuszów Narodowy (1954–72) Tuszyma (1954–68) Wadowice Górne (1954–72) Wampierzów (1954–59) Wojsław (1954–72) Wola Wadowska (1954–61) Zdziarzec (1954–60) Złotniki (1954–61) Żarówka (1954–72)

WYSZCZEGÓLNIENIE	J. m.	ROK
WYSZCZEGÓLNIENIE	J. m.	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Dochody ogółem	zł	1 552 921,-	3 950 054,-	11 527 296,-	10 884 436,-	7 802 222,-	6 207 318,-	7 062 659,-	7 080 032,-	7 211 890,-	7 830 639,-	8 827 612,-	11 180 435,21	11 380 063,74	12 542 086,63	13 320 888,51	17 079 411,49
ZNAK	±	–	+	+	–	+	–	–	–	–	–	+	+	–	–	–	+
Nadwyżka/deficyt budżetowa(-y)	zł	16 045,-	183 046,-	540 960,-	559 476,-	608 149,-	20 357,-	436,-	598 323,-	353 381,-	35 752,-	51 261,-	1 665 387,89	75 331,34	381 942,84	271 043,37	2 701 966,56
ZNAK	Σ	=
Wydatki ogółem	zł	1 536 876,-	4 133 100,-	12 068 256,-	10 324 960,-	8 410 371,-	6 186 961,-	7 062 223,-	6 481 709,-	6 858 509,-	7 794 887,-	8 878 873,-	12 845 823,10	11 304 732,40	12 160 143,79	13 049 845,14	19 781 378,05