Złoty Glob

Złoty Glob

Golden Globe

Aktualne: 82. ceremonia wręczenia Złotych Globów
Nagroda za	osiągnięcia w sztuce filmowej i telewizyjnej
Przyznający	Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (1943–2023) Golden Globe Foundation (od 2024)
Państwo	Stany Zjednoczone
Lokalizacja	The Beverly Hilton, Beverly Hills
Pierwsze rozdanie	20 stycznia 1944
Strona internetowa

Złoty Glob (ang. Golden Globe) – amerykańska nagroda, przyznawana od 1944 roku za osiągnięcia w dziedzinie filmu i telewizji. Jest wręczana w 15 kategoriach za filmy kinowe i 12 za programy telewizyjne, a także w dwóch pozakonkursowych kategoriach honorowych. Nominowanych, a następnie laureatów wyznaczają zagraniczni dziennikarze związani z amerykańskim przemysłem rozrywkowym. Za organizację nagród odpowiedzialna jest fundacja Golden Globe Foundation, prowadzona przez przedsiębiorstwo Dick Clark Productions (do 2023 Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej). Nagrody są przyznawane podczas dorocznej ceremonii, zwyczajowo organizowanej w styczniu w The Beverly Hilton w Beverly Hills i emitowanej w telewizji.

Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (Hollywood Foreign Correspondent Association, w skrócie HFCA) zostało założone w 1943 w Los Angeles przez grupę dziennikarzy, którzy chcieli sformalizować swoje stosunki z amerykańskimi wytwórniami filmowymi i ułatwić publikowanie informacji o przemyśle filmowym w zagranicznej prasie. Jedną z decyzji stowarzyszenia było utworzenie nagród filmowych. Pierwsza ceremonia ich wręczenia odbyła się w 11 stycznia 1944 w formie kolacji na terenie kompleksu 20th Century Fox Studios. Podczas dwóch pierwszych edycji laureaci otrzymywali zwoje. Od trzeciej edycji przyznawana jest statuetka w kształcie globusa na walcowej podstawie^[1].

W 1950 część członków HFCA opuściło stowarzyszenie i założyło własne, Foreign Press Association of Hollywood (FPAH). W latach 1951–1953 przyznawało własne nagrody, Henrietta, w ramach World Film Favorite Festivalu. W 1951 HFCA wprowadziło w swoich kategoriach podział na dwie grupy: za filmy dramatyczne oraz za komedie lub musicale. W 1952 wręczyło po raz pierwszy honorowe wyróżnienie za całokształt twórczości, Nagrodę im. Cecila B. DeMille’a, nazwane na cześć filmowca Cecila B. DeMille’a. W 1954 i 1955 HFCA i FPAH zorganizowały wspólne ceremonie. 19 października 1955 połączyły się w stowarzyszenie Hollywood Foreign Press Association (HFPA). Nagroda Henrietta zmieniła nazwę na World Film Favorite (światowy ulubieniec filmowy) i była przyznawana na Złotych Globach do 1980. W 1956 podczas Złotych Globów zaczęły być honorowane programy telewizyjne^[1][2][3].

W 1958 NBC rozpoczęło transmisję telewizyjną ceremonii wręczenia Złotych Globów, początkowo tylko na terenie Los Angeles, a od w 1964 w całych Stanach Zjednoczonych^[4]. W 1968 Federalna Komisja Łączności oskarżyła organizatorów nagród o wprowadzanie widzów w błąd co do zasad wyłaniania laureatów. W wyniku skandalu medialnego NBC zrezygnowało z dalszych transmisji^[5]. Od 28. ceremonii w 1971 stałym miejscem ich organizowania została sala balowa hotelu The Beverly Hilton w Beverly Hills^[6]. W 1973 gala powróciła do telewizji – była emitowana przez Metromedia^[7].

Od lat 80. gale Złotych Globów były produkowane przez wytwórnię Dick Clark Productions^[8]. W latach 1989–1995 emitowała je stacja TBS^[9]. W 1993 Dick Clark Productions podpisało umowę z HFPA, na mocy której mogło nadal produkować ceremonie Złotych Globów pod warunkiem transmisji w NBC^[8]. W 1996 gale powróciły do NBC^[9]. 65. ceremonia w 2008 została odwołana ze względu na strajk scenarzystów w Stanach Zjednoczonych^[10]. W 2010 Dick Clark Productions przedłużył umowę z NBC do 2018. HFPA pozwało wytwórnię za dokonanie transakcji bez ich wiedzy, domagając się przy tym większego udziału w zyskach z transmisji telewizyjnych. W 2014 strony osiągnęły porozumienie^[11]. W 2018 umowa z NBC została przedłużona na kolejne 8 lat^[12]. W tym samym roku HFPA utworzyło drugie honorowe wyróżnienie, Nagrodę im. Carol Burnett, nazwane na część Carol Burnett i przyznawane za całokształt działalności telewizyjnej^[13].

W lutym 2021 media doniosły, że od co najmniej 20 lat w skład HFPA nie wchodzi żadna osoba czarnoskóra^[14]. W wyniku skandalu medialnego w maju 2021 stowarzyszenie zapowiedziało reformy, obejmujące między innymi zwiększenie liczby członków o co najmniej połowę, w tym o osoby czarnoskóre^[15]. W odpowiedzi rozpoczął się bojkot Złotych Globów przez przedsiębiorstwa i osoby z przemysłu rozrywkowego do czasu przeprowadzenia reform, zaś stacja NBC ogłosiła, że nie wyemituje ceremonii w 2022^[16][17]. Do października 2021 HFPA przeprowadziło reformy organizacyjne i poszerzyło się o 21 nowych, zróżnicowanych rasowo członków^[18]. 79. ceremonia w 2022 odbyła się w kameralnej formie bez udziału nominowanych i transmisji telewizyjnej^[19].

W lipcu 2022 została ogłoszona restrukturyzacja, w wyniku której kontrolę nad Złotymi Globami przejęło prywatne przedsiębiorstwo Eldridge Industries (będące także właścicielem Dick Clack Productions), zaś HFPA przekształciło się w organizację non-profit^[20]. We wrześniu 2022 NBC podpisało umowę w sprawie transmisji 80. ceremonii w 2023^[21]. W czerwcu 2023 prawa do Złotych Globów jako własności intelektualnej przejęło Dick Clack Productions, zaś HFPA zostało wygaszone, a jego działalność charytatywną przejęła nowo powołana fundacja Golden Globe Foundation^[22]. W listopadzie 2023 została podpisana umowa ze stacją CBS w sprawie transmisji 81. ceremonii w 2024^[23]. W marcu 2024 została ona przedłużona na kolejne 5 lat^[24].