Grdacz trynidadzki
| Pipile pipile[1] | |||
| (Jacquin, 1784) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
grdacz trynidadzki | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Grdacz trynidadzki[4], grdacz trinidadzki[5] (Pipile pipile) – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje endemicznie na wyspie Trynidad; krytycznie zagrożony wyginięciem.
- Systematyka
- Gatunek monotypowy[2][6]. Blisko spokrewniony z grdaczem modrogardłym (P. cumanensis) i grdaczem czerwonogardłym (P. cujubi), wszystkie trzy taksony bywały zaliczane do jednego gatunku[2].
- Wygląd
- Niebieski zwisający płat nagiej skóry na gardle, zwykle jaśniejszy kantar, duży biały czubek i rozległe białe plamy na skrzydłach. Poza tym upierzenie koloru czarno-brązowego. Nogi czerwone[7].
Długość ciała: 69 cm[7]. - Zasięg, środowisko
- Jest endemitem południowoamerykańskiej wyspy Trynidad. Zamieszkuje głównie lasy deszczowe na terenach pagórkowatych i górzystych w przedziale wysokości 400–900 m n.p.m.[3] Dawniej występował także na nizinach, ale tam wyginął. Obecnie jedyna potwierdzona populacja występuje na północy wyspy (we wschodniej części pasma Northern Range), w centrum wyspy brak stwierdzeń od 1983 roku, prawdopodobnie wyginął też na południu, choć stwierdzenie z rezerwatu Victoria Mayaro z 2000 roku daje nadzieję, że jakaś nieliczna populacja tam przetrwała[7].
- Zachowanie
- Zwykle spotykany w stadach. Najczęściej przebywa w koronach drzew, często przesiaduje na eksponowanym miejscu.
- Niewiele wiadomo o lęgach, ale wydają się one mieć miejsce przez większość miesięcy w roku. W lęgu 2 jaja[7].
- Żywi się głównie owocami, zjada też kwiaty i liście[7].
- Status
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje grdacza trynidadzkiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku[3]. Całkowitą liczebność populacji w 2018 roku szacowano na 150–330 dorosłych osobników[7]. Trend liczebności populacji, po wcześniejszych spadkach, uznaje się obecnie za wzrostowy[3]. Do głównych zagrożeń dla gatunku należą nielegalne obecnie polowania oraz utrata siedlisk wskutek wylesiania[7].
Przypisy
- 1 2 Pipile pipile, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 Trinidad Piping-guan (Pipile pipile). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-04)]. (ang.).
- 1 2 3 4 Pipile pipile, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Rafinesque, 1815 - czubacze - Guans (Wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-02].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-16]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Species factsheet: Pipile pipile. BirdLife International. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
Bibliografia
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 1994. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).