Czubacze
| Cracidae[1] | |||
| Rafinesque, 1815[a] | |||
 Penelopa zielonawa (Penelope jacquacu) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
czubacze | ||
| Rodzaje | |||
| |||
Czubacze[2], czubaczowate (Cracidae) – rodzina ptaków z rzędu grzebiących (Galliformes).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzina czubaczy obejmuje gatunki lądowe, zamieszkujące Amerykę od Meksyku na północy po północną Argentynę na południu[3][4].
Jeden gatunek – czakalaka północna (Ortalis vetula) – występuje w pasie wybrzeża od Teksasu (Stany Zjednoczone) po Kostarykę. Jest to najbardziej na północ żyjący przedstawiciel rodziny. Dwa gatunki – grdacz trynidadzki (Pipile pipile) i czakalaka rdzaworzytna (Ortalis ruficauda) – występują na archipelagu Trynidad i Tobago.
Charakterystyka
Są to duże ptaki, wyglądem zbliżone do indyków. Są ptakami nadrzewnymi, jedynie czakalaki preferują bardziej otwarte, krzaczaste tereny. Są zazwyczaj ciemno upierzone, lecz czubacze i niektóre penelopy mogą mieć różnokolorową głowę.
Ich główny pokarm stanowią owoce, owady i dżdżownice. Gniazdują na drzewach, składając 2 do 3 jaj. Samica wysiaduje je samotnie.
Systematyka
Czubacze spokrewnione są z australijskimi nogalami. W niektórych starszych klasyfikacjach wydzielane były w osobnym rzędzie Craciformes, jednak wiele współczesnych badań potwierdza ich pokrewieństwo z grzebiącymi.
Do rodziny należą następujące rodzaje[2]:
- Penelopina Reichenbach, 1862 – jedynym przedstawicielem jest Penelopina nigra (Fraser, 1852) – penelopina
- Chamaepetes Wagler, 1832
- Aburria Reichenbach, 1853 – jedynym przedstawicielem jest Aburria aburri (Lesson, 1828) – grdacz soplowaty
- Pipile Bonaparte, 1856
- Penelope Merrem, 1786
- Oreophasis G.R. Gray, 1844 – jedynym przedstawicielem jest Oreophasis derbianus G.R. Gray, 1844 – jednoróg
- Ortalis Merrem, 1786
- Nothocrax Burmeister, 1856 – jedynym przedstawicielem jest Nothocrax urumutum (von Spix, 1825) – czubacz rdzawy
- Mitu Lesson, 1831
- Pauxi Temminck, 1813
- Crax Linnaeus, 1758
Fragment kladogramu obejmujący rodzaje z rodziny Cracidae[5]:
| Cracidae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwagi
Przypisy
- ↑ Cracidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Swainson, 1825 – czubacze – Guans (wersja: 2023-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-18].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-05]. (ang.).
- ↑ Chachalacas, Guans and Curassows (Cracidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)]. (ang.).
- ↑ J. Boyd III: Cracidae: Chachalacas, Curassows, Guans. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).