Gronostaj europejski

Gronostaj europejski
	Mustela erminea
	Linnaeus, 1758
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	łasicowate
Podrodzina	łasice
Rodzaj	łasica
Gatunek	gronostaj europejski
Podgatunki
	M. e. aestiva Kerr, 1792; M. e. alascensis Merriam, 1896; M. e. anguinae Hall, 1932; M. e. arctica Merriam, 1896; M. e. augustidens Brown, 1908; M. e. bangsi Hall, 1945; M. e. celenda Hall, 1944; M. e. cigognanii Bonaparte, 1838; M. e. erminea Linnaeus, 1758; M. e. fallenda Hall, 1945; M. e. ferghanae (Thomas, 1895); M. e. gulosa Hall, 1945; M. e. haidarum Preble, 1898; M. e. hibernica Thomas & Barrett-Hamilton, 1895; M. e. initis Hall, 1945; M. e. invicta Hall, 1945; M. e. kadiacensis Merriam, 1896; M. e. kaneii (Baird, 1857); M. e. karaginensis Jurgenson, 1936; M. e. lymani Hollister, 1912; M. e. martinoi Ellerman & Morrison-Scott, 1951; M. e. minima Cavazza, 1912; M. e. mongolica Ognev, 1928; M. e. muricus Bangs, 1899; M. e. nippon Cabrera, 1913; M. e. ognevi Jurgenson, 1932; M. e. olympica Hall, 1945; M. e. polaris Barrett-Hamilton, 1904; M. e. richardsonii Bonaparte, 1838; M. e. ricinae Miller, 1907; M. e. salva Hall, 1944; M. e. seclusa Hall, 1944; M. e. semplei Sutton & Hamilton, 1932; M. e. stabilis Barrett-Hamilton, 1904; M. e. streatori Merriam, 1896; M. e. teberdina Korneev, 1941; M. e. tobolica Ognev, 1923;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Gronostaj europejski^[3], gronostaj^[4], łasica gronostaj (Mustela erminea) – gatunek małego drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Występowanie

Europa (w całej Polsce), Azja i Ameryka Północna. W Nowej Zelandii jako gatunek inwazyjny^[5]. Mieszka na obrzeżach lasów, w zaroślach, jest naziemnym zwierzęciem drapieżnym, prowadzącym raczej nocny tryb życia.

Opis

Sierść

Gronostaj ma zmienne ubarwienie, zależne od pory roku. W lecie jego sierść jest koloru czekoladowobrązowego na grzbiecie, żółtobiałego na brzuchu, z czarnym końcem ogona; w zimie futro zmienia na białe z czarnym końcem ogona. Żyją do 7 lat^[6].

Polowanie i obrona

Poluje przede wszystkim w nocy, łapiąc lemingi, a nawet ptaki. Jeśli zostanie zaatakowany, broni się ostrymi pazurami i kłami. Może atakować nawet osobniki większe od siebie (np. zające).

Rozmiary

długość ciała (bez ogona) 17–33 cm, długość ogona 4,2–12 cm^[7],
masa ciała samców 67–116 g, samic 25–80 g^[7].

Pożywienie: Żywi się drobnymi owadami, kręgowcami, mięczakami. W zimie czasem atakuje też zwierzęta większe od siebie np. zające.
Rozród: W lutym i w marcu ma ruję i po 70 dniach ciąży rodzi od 3 do 18 (zwykle 4–9) młodych^[7], które są ślepe przez około 10 dni. Samica karmi młode przez 2 miesiące. Gniazdo wyściela mchem i sierścią.
Ochrona: Gronostaj jest objęty częściową ochroną gatunkową^[8]^[9].

Podgatunki

Wyróżnia się ponad trzydzieści podgatunków gronostaja^[10]^[3]:

M. erminea aestiva
M. erminea alascensis
M. erminea anguinae
M. erminea arctica
M. erminea augustidens
M. erminea bangsi
M. erminea celenda
M. erminea cigognanii
M. erminea erminea – gronostaj europejski
M. erminea fallenda
M. erminea ferghanae – gronostaj indyjski
M. erminea gulosa
M. erminea haidarum
M. erminea hibernica
M. erminea initis
M. erminea invicta
M. erminea kadiacensis
M. erminea kaneii
M. erminea karaginensis
M. erminea lymani
M. erminea martinoi
M. erminea minima
M. erminea mongolica
M. erminea muricus
M. erminea nippon
M. erminea ognevi
M. erminea olympica
M. erminea polaris
M. erminea richardsonii
M. erminea ricinae
M. erminea salva
M. erminea seclusa
M. erminea semplei
M. erminea stabilis
M. erminea streatori
M. erminea teberdina
M. erminea tobolica

Zobacz też

Przypisy

↑ Mustela erminea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ F.F. Reid F.F., K.K. Helgen K.K., A.A. Kranz A.A., Mustela erminea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-19] (ang.).
1 2 Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 159. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 97, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ISSG Database: List of all species.
↑ SławomirS. Wąsik SławomirS., Ssaki Polski od A do Ż, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 47, ISBN 978-83-7073-674-3 [dostęp 2023-09-27] .
1 2 3 HH. Loso HH., Mustela erminea [online], (on-line), Animal Diversity Web, 1999 [dostęp 2011-04-17] (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela erminea w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 10 września 2009]

[itis-1] Mustela erminea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] F.F. Reid F.F., K.K. Helgen K.K., A.A. Kranz A.A., Mustela erminea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-19] (ang.).

[miiz-3] 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 159. ISBN 978-83-88147-15-9.

[msz-4] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 97, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[5] ISSG Database: List of all species.

[6] SławomirS. Wąsik SławomirS., Ssaki Polski od A do Ż, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 47, ISBN 978-83-7073-674-3 [dostęp 2023-09-27] .

[ADW-7] 1 2 3 HH. Loso HH., Mustela erminea [online], (on-line), Animal Diversity Web, 1999 [dostęp 2011-04-17] (ang.).

[rozp2014-8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].

[rozp2016-9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].

[10] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela erminea w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 10 września 2009]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]