Grudziński Hrabia

Herb Grudziński Hrabia

Grudziński Hrabiapolski herb hrabiowski, odmiana herbu Grzymała, nadany w Prusach.

Opis herbu

Opis herbu wedle ilustracji Tadeusza Gajla, który opierał się na herbarzu Siebmachera[1], stworzony zgodnie z klasycznymi regułami blazonowania:

Tarcza dzielona w krzyż z tarczą sercową. W polu sercowym złotym, mur obronny czerwony z trzema basztami blankowanymi, z których środkowa wyższa, w murze otwarta brama z odrzwiami błękitnymi, w której mąż zbrojny z mieczem w uniesionej prawej ręce (Grzymała), w polu I królewna w sukni z górą czerwoną i dołem srebrnym, dosiadająca niedźwiedzia czarnego; w polu II czerwonym róża srebrna ze środkiem złotym i listkami zielonymi (Poraj); w polu III błękitnym pas złoty, nad nim i ponad nim po trzy takież lilie w pas (Wierzbna); w polu IV czerwonym łódź złota. Na tarczy korona hrabiowska nad którą hełm z klejnotem: trzy baszty jak w godle w wachlarz na ogonie pawim. Labry czerwone podbite złotem.

Najwcześniejsze wzmianki

Nadany z tytułem hrabiowskim Zygmuntowi Ignacemu Janowi Nepomukowi von Grudzińskiemu, szambelanowi królewskiemu, właścicielowi dóbr Chodzież w Poznańskiem 19 września 1786 roku[2].

Wizerunek herbu pojawia się w herbarzu pruskim braci Tyroff z 1828 roku. W odniesieniu do ilustracji Gajla znajdują się tutaj dodatkowe elementy. Korona hrabiowska nie leży na tarczy, ale nad hełmem. Herb posiada dwa trzymacze w postaci zbrojnych mężów, którzy wewnętrznymi rękoma podtrzymują koronę, w zewnętrznych zaś trzymają halabardy. Kompozycja spoczywa na fragmencie murawy, na której posadowiono także panoplia w postaci dwóch armat, dwóch sztandarów i dwóch bębnów[3]

W herbarzu Siebmachera z 1857 roku herb przedstawiono nieco inaczej niż zilustrował go Tadeusz Gajl. W polu sercowym brak męża zbrojnego w bramie, róża Poraja ma cztery płatki, zaś w klejnocie jest wyobrażenie wież z murami, nie zaś same wieże[4]. W tej samej pracy znajduje się też opis herbu, gdzie z kolei mąż zbrojny w bramie w polu sercowym był obecny. Nie wyróżniono liczby płatków róży. Ponadto opis wzmiankuje obecność trzymaczy w formie dwóch mężów zbrojnych[5].

Maximilian Gritzner i Adolf Hildebrandt w 1874 roku podali zdawkowy opis herbu, pisząc, że herb jest skwadrowany z tarczą sercową, na której Grzymała, w polu I Rawicz, w polu II Poraj, w polu III Wierzbna, w polu IV Łodzia[2].

W kolejnej pracy Griztnera i Hildebrandta, z 1887 roku, ilustracja odpowiada tej u Tyroffa z 1828 roku, choć jest wykonana w innej stylizacji[6].

Herb tutaj opisywany jest herbem genealogicznym, zawierającym skrócony wywód przodków obdarowanego tytułem. Herb Poraj należał do jego matki, Krystyny Świniarskiej z Wybranowa, Wierzbna do babki ojczystej, Teresy Kazimiery Rydzyńskiej z Rydzyny, Rawicz do prababki ojczystej, Katarzyny Przyjemskiej, zaś Łodzia do prababki ojczysto-macierzystej (matka babki ojczystej), Jadwigi Rogalińskiej[7].

Herbowni

Jedna rodzina herbownych (herb własny):

  • graf von Grudna Grudziński.

Przypisy

  1. Tadeusz Gajl: Herby szlachty Polski. Od średniowiecza do 1918 roku. Brzezia Łąka: Poligraf, 2023, s. 101. ISBN 978-83-8308-093-2.
  2. 1 2 Maximilian Gritzner: Chronologische Matrikel der Brandenburgisch-Preussischen Standeserhöhungen und Gnadenacte. Berlin: Mitscher & Roestell, 1874, s. 42. [dostęp 2025-01-06]. (niem.).
  3. J. A. Tyroff, Konrad Tyroff: Wappenbuch der preussischen Monarchie. T. 1. Norymberga: 1828, s. 45. (niem.).
  4. Johann Siebmacher, Otto Titan von Hefner, Friedrich Heyer von Rosenfeld: J. Siebmachers grosses und allgemeines Wappenbuch: Der Adel des Königreichs Preußen. T. 3. Nürnberg: Bauer & Raspe, 1857, s. tabl. 11.
  5. Johann Siebmacher, Otto Titan von Hefner, Friedrich Heyer von Rosenfeld: J. Siebmachers grosses und allgemeines Wappenbuch: Der Adel des Königreichs Preußen. T. 3. Nürnberg: Bauer & Raspe, 1857, s. 21.
  6. Maximillian Gritzner, Adolf Hildebrandt: Wappenalbum der gräflichen Familien Deutschlands und Oestrreich-Ungarns etc.. Cz. 3: L-R. Lipsk: T. O. Weigel, 1889, s. 457. (niem.).
  7. Marek Jerzy Minakowski: Zygmunt Ignacy Ksawery hr. Grudziński z Grudny h. Grzymała. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2025-01-08].

Linki zewnętrzne