Halina Mikułowska

Halina Mikułowska

Data urodzenia	6 czerwca 1917
Data śmierci	31 grudnia 1998
Zawód, zajęcie	etnografka, muzealniczka
Odznaczenia

Halina Mikułowska (ur. 6 czerwca 1917 w Warszawie, zm. 31 grudnia 1998) – polska etnografka, muzealniczka, znawczyni stroju i haftu ludowego oraz sztuki ludowej Pomorza i Kujaw.

Była córką Aleksandra Burhardta, adwokata, radnego Wilna, oraz Janiny z Węsławskich, działaczki społecznej i narodowej. Miała braci Witolda i Michała oraz siostrę Krystynę. W Państwowym Gimnazjum i Liceum im. E. Orzeszkowej w Wilnie w 1936 zdała maturę^[1].

Do 1938 studiowała w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych i Rysunków^[2], otrzymując dyplom nauczycielki robót ręcznych^[1]. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała w Warszawie i u krewnych pod Radomskiem. Po wojnie wraz z rodziną przeprowadziła się do Torunia^[1]. W latach 1945–1951 zaś na Uniwersytecie Toruńskim konserwatorstwo oraz etnografię. Pracę dyplomową z etnografii obroniła w 1951^[2]. Pisała ją pod kierunkiem Bożeny Stelmachowskiej^[1]. Efektem jest zeszyt pt. Strój kujawski opublikowany w 1953 w serii Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego „Atlas Polskich Strojów Ludowych”^[2].

W latach 1950–1977 pracowała w Muzeum Pomorskim w Toruniu (od 1959 w Muzeum Etnograficznym)^[2]. Była kierowniczką działu naukowo-oświatowego, zaś od lutego 1973 działu kultury duchowej (w praktyce działu sztuki)^[1]. Prowadziła badania nad sztuką ludową Pałuk, Kujaw i Krajny. W tych regionach oraz w Borach Tucholskich przeprowadziła kilkadziesiąt kursów haftów ludowych. Zasiadała w jury wielu konkursów, głosiła prelekcje, udzielała twórcom ludowym indywidualnych i zbiorowych konsultacji^[2]. Pozyskiwała eksponaty do muzeum^[1]. Zgromadziła w placówce najcenniejszy w Polsce zbiór elementów stroju kujawskiego i pałuckiego^[3]. Była autorką lub współautorką 100 wystaw sztuki ludowej, w tym wystawy stałej strojów ludowych i sztuki północnej Polski w Muzeum Etnograficznym w Toruniu (1966) i wystaw w innych ośrodkach (Bydgoszcz, Chojnice, Inowrocław, Kcynia, Tuchola, Żnin)^[1]. Projektowała stroje dla zespołów folklorystycznych (m.in. dla „Mazowsza”), opracowała wzory haftów pałuckich i kujawskich. Prace kontynuowała na emeryturze, zajmowała się wówczas m.in. strojem pałuckim. W 1996 z Kingą Turską-Skowronek przygotowała Strój pałucki, monografię w serii „Atlas Polskich Strojów Ludowych”^[2]. Publikowała w pracach zbiorowych i w przewodnikach do wystaw^[1].

Od 1956 pełniła funkcję konsultantki ds. sztuki ludowej wojewódzkich wydziałów kultury w województwie bydgoskim, po 1975 w województwie toruńskim. Była również konsultantką (głównie ws. haftu) w Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Rzut” w Toruniu. Prowadziła wykłady zlecone na Podyplomowym Studium Etnografii Uniwersytetu Toruńskiego powstałym w 1965^[1].

Przez 11 lat była członkinią zarządu oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Toruniu. Od 1955 była opiekunką merytoryczną koła PTL w Kcyni. Była członkinią m.in. Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego. Współpracowała z Kujawsko-Pomorskim Towarzystwem Kulturalnym w Bydgoszczy^[1].

W 1938 wyszła za mąż za anglistę, krytyka teatralnego i wykładowcę na Uniwersytecie Warszawskim Stanisława A. Mikułowskiego. Został zamordowany w 1943 na Pawiaku za udział w ruchu oporu. Mieli dwóch synów: Witolda (ur. 1939, prawnik, pracownik ONZ) i Huberta (1943–1970, weterynarz)^[1].

Pochowano ją na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu^[3].

• Srebrny Krzyż Zasługi (1949)
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1974)
• Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” (1975)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1985)
• Nagroda im. Oskara Kolberga (1986)^[1]

• Halina Mikułowska, Strój kujawski, Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego