Janina Burhardtowa

Janina Burhardtowa
Janina Węsławska
Ilustracja
Halina Zahorska (córka Władysława Zahorskiego) i Janina z Węsławskich Burhardtowa (po prawej), rok 1902.
Data i miejsce urodzenia

17 września 1887
Wilno

Data śmierci

po 1939

Zawód, zajęcie

działaczka społeczna i narodowa

Stanowisko

przewodnicząca NOK w Wilnie

Partia

Stronnictwo Narodowe

Rodzice

Witold Węsławski, Emilia Sariusz-Bielska

Małżeństwo

Aleksander Burhardt

Dzieci

Michał, Witold, Halina, Krystyna

Krewni i powinowaci

Stanisław Węsławski (brat), Michał Węsławski (stryj)

Odznaczenia
Odznaka 4 puł.

Janina Burhardtowa z Węsławskich (ur. 17 września 1887 w Wilnie[1], zm. po 1939) – polska działaczka społeczna i narodowa, publicystka, przewodnicząca Narodowej Organizacji Kobiet w Wilnie.

Życiorys

Zarząd NOK w Wilnie. Trzecia od lewej siedzi Janina Burhardtowa (1929)

Ukończyła szkołę średnią w Warszawie[2]. W Wilnie uczyła się w szkole ogrodniczo-gospodarczej Antoniny Bernatowiczówny[3]. Następnie podjęła studia na kursach ogrodniczych przy Studium Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. Dzieciństwo spędziła w Wilnie w kamienicy przy ul. Niemieckiej, gdzie jej sąsiadką i przyjaciółką była Zofia z Dembowskich Romer[4].

Przed I wojną światową brała udział w tajnym nauczaniu. W 1912 była członkinią rzeczywistą Towarzystwa Rolniczego Kowieńskiego[5]. Założyła ochronkę dla dzieci, której była przełożoną[6]. W 1919 weszła w skład komitetu pogrzebowego, który pochować miał żołnierzy poległych w walkach o Wilno[7]. Rok później brała udział w pracach Polskiego Białego Krzyża. Od 1925 pełniła funkcję przewodniczącej Narodowej Organizacji Kobiet w Wilnie, którą to zakładała jej matka Emilia Węsławska[2][8]. Była członkinią Polskiej Macierzy Szkolnej Ziem Wschodnich[9]. W 1926 należała do opieki szkolnej Państwowego Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta w Wilnie[10]. W 1927 weszła w skład Wojewódzkiego Komitetu Społecznego Pomocy Ofiarom Powodzi[11]. W 1928 należała do Katolicko-Narodowego Komitetu Wyborczego w wyborach do Sejmu[12]. W tym samym roku weszła w skład komitetu Polskiego Towarzystwa Eugenicznego[13] i została członkinią Komitetu Wykonawczego Obchodu X-lecia wskrzeszenia Rzeczypospolitej[14]. W 1929 została wybrana członkinią zarządu Stowarzyszenia Opieki nad Rodakami na Obczyźnie w Wilnie[15]. Weszła też w skład wykonawczego Komitetu Społecznego obchodu 350-letniej rocznicy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie[16]. W 1928 i 1929 pracowała w Sekcji Wyżywienia Komitetu I i II Marszu Stefana Batorego[17][18].

W wyborach w 1930 kandydowała do Senatu z Listy Narodowej w okręgu wileńskim[19]. W 1931 wzięła udział w zjeździe okręgowym Stronnictwa Narodowego w Wilnie[20]. W tym samym roku została członkinią Komitetu Kongresu Eucharystycznego w Wilnie i Archidiecezji Wileńskiej[21] oraz Komitetu Narodowego Daru Narodowego 3-go maja[22]. Weszła w skład prezydium komisji odzieżowej Komitetu Walki z Bezrobociem[23] i Okręgowej Komisji Dyscyplinarnej dla nauczycieli szkół na obszarze Okręgu Szkolnego Wileńskiego[24]. W 1932 została matką chrzestną sztandaru Bractwa Matek Chrześcijańskich[25]. W tym samym roku została członkinią Koła Pań Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Wilnie[26]. Należała do Komitetu Wykonawczego Obchodu 25-lecia prasy narodowej w Wilnie[27]. W 1933 organizowała i przemawiała na wileńskim wiecu przeciwko wypowiedziom Adolfa Hitlera o zwrocie Pomorza[28]. W 1934 podczas wyborów do rady miasta Wilna weszła w skład prezydium Narodowego Komitetu Wyborczego[29]. W 1936 była członkinią Komisji Finansowej Komitetu Odnowienia Bazyliki Wileńskiej[30]. Publikowała w „Dzienniku Wileńskim” i wileńskim dodatku do „Zorzy[2].

Rodzina

Była córką Witolda Jana Węsławskiego, lekarza, i Emilii z Sariusz-Bielskich (1863-1921), tłumaczki, publicystki i działaczki społecznej. Jej bratem był Stanisław Węsławski, adwokat i kompozytor. Stryjem zaś i ojcem chrzestnym był Michał Węsławski (1849-1917), prezydent Wilna i poseł do Dumy Państwowej[1]. 10 czerwca 1910 w kościele św. Jana w Wilnie wyszła za mąż za Aleksandra Burhardta (1885-1976), adwokata i radnego Wilna[31][32]. Mieli razem dwóch synów: Michała Witolda (1912[33]-1989), żołnierza ZWZ i AK[34], Witolda (1914[35]-1936), podporucznika artylerii[36], oraz dwie córki: Halinę Janinę po mężu Mikułowską (1917[37]-1998), etnografkę i muzealniczkę, oraz Krystynę po mężu Mickiewicz (ur. 1921[38])[39][40].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 Akt urodzenia Janiny Węsławskiej, familysearch.org, 1887 [dostęp 2025-05-04] (ros.).
  2. 1 2 3 4 Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938, s. 88 [dostęp 2025-05-04].
  3. Słowo, nr 151 (4 czerwca 1933), s. 3.
  4. Grażyna Kubica, Dobitny głos Donny Querpii: listy Zofii Dembowskiej do Bronisława Malinowskiego, „Pamiętnik Literacki” (99/4), Wrocław 2008, s. 197-198, ISSN 0031-0514 [dostęp 2025-05-04].
  5. Towarzystwo Rolnicze Kowieńskie, Kowno 1912, s. 7.
  6. Dziennik Wileński, R. 2, nr 65 (21 marca 1917), s. 4.
  7. Dziennik Wileński, R.18, nr 103 (19 kwietnia 1934), s. 3.
  8. Kurjer Poznański, R.24, nr 127 (16 marca 1929), s. 18.
  9. Dziennik Wileński, R.18, nr 284 (18 października 1934), s. 3.
  10. Słowo, nr 128 (3 czerwca 1926), s. 3.
  11. Kurjer Wileński, R.4, nr 217 (23 września 1927), s. 1.
  12. Kurjer Poznański, R.23, nr 18 (12 stycznia 1928), s. 1.
  13. Kurjer Wileński, R.5, nr 112 (19 maja 1928), s. 4.
  14. Słowo, R.7, nr 235 (12 października 1928) = nr 1846, s. 3.
  15. Dziennik Wileński, R.13, nr 59 (12 marca 1929), s. 2.
  16. Słowo, nr 101 (3 maja 1931), s. 3.
  17. Marsz szlakiem Batorego 30.VI-1.VII 1928 r, Wilno 1928, s. 30.
  18. 2 Marsz szlakiem Batorego (w dniu 29 i 30 czerwca 1929 r.), Wilno 1929, s. 35.
  19. Zorza, R. 65, nr 44 (26 października 1930), s. 683.
  20. Dziennik Wileński, R.15, nr 134 (14 czerwca 1931), s. 2.
  21. Archidiecezjalny Kongres Eucharystyczny pod protektoratem i honorowem przewodnictwem Jego Ekscelencji najdostojniejszego księdza arcybiskupa metropolity wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego w Wilnie w dniach 8, 9 i 10 maja 1930 r, Wilno 1931, s. 16.
  22. Słowo, nr 101 (3 maja 1931), s. 2.
  23. Dziennik Wileński, R.15, nr 244 (23 października 1931), s. 3.
  24. Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Wileńskiego, R.8, nr 3 (1 marca 1931), s. 55.
  25. Dziennik Wileński, R.16, nr 266 (24 października 1932), s. 4.
  26. Dziennik Wileński, R.16, nr 289 (17 listopada 1932), s. 3.
  27. Dziennik Wileński, R.16, nr 265 (23 października 1932), s. 3.
  28. Rodacy! Wilnianie! [Inc.:] Niemcy wyciągają zaborcze ręce po odwiecznie polska ziemie pomorską, dającą dostęp do morza [...], 1933.
  29. Narodowy Komitet Wyborczy do Polaków - obywateli m. Wilna [Inc.:] Rodacy! W dniu 10 czerwca odbędą się w mieście Wilnie wybory do rady miejskiej [...] : Wilno, dnia 20 maja 1934 r, 1934.
  30. Paweł Kubicki, Dwa odczyty, Sandomierz: Radom 1936, s. 21.
  31. Archiwum Korporacyjne - Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich [online], www.archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 2025-05-04].
  32. Akt ślubu Aleksandra Burhardta i Janiny Węsławskiej, familysearch.org, 1910 [dostęp 2025-05-04] (ros.).
  33. Akt urodzenia Michała Witolda Węsławskiego, www.familysearch.org, 1912 [dostęp 2025-05-04] (ros.).
  34. Michał Burhardt ("Wiór") [online], Stowarzyszenie LGD Razem dla Radomki [dostęp 2025-05-04].
  35. Akt urodzenia Witolda Węsławskiego, familysearch.org, 1914 [dostęp 2025-05-04] (ros.).
  36. Dziennik Wileński, R.20, nr 338 (10 grudnia 1936), s. 1.
  37. Akt urodzenia Haliny Janiny Węsławskiej, familysearch.org, 1917 [dostęp 2025-05-04] (ros.).
  38. Indeks urodzenia Krystyny Węsławskiej [online], geneteka.genealodzy.pl [dostęp 2025-05-04].
  39. kierunekargentyna.pl [online] [dostęp 2025-05-04].
  40. Janina Węsławska [online], Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2025-05-04].
  41. Aleksander Włodarski, Burhardtowie, Warszawa 1933, s. 4.