Hamakaze (1940)
![]() | |
| Historia | |
| Stocznia |
Uraga, Tokio |
|---|---|
| Położenie stępki | |
| Wodowanie | |
| Wejście do służby | |
| Los okrętu |
zatopiony przez lotnictwo 7 kwietnia 1945 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa - 2077 ton, |
| Długość |
118,5 m |
| Szerokość |
10,8 m |
| Zanurzenie |
3,8 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe o mocy łącznej 52 000 KM, 3 kotły parowe, 2 śruby | |
| Prędkość |
35 węzłów |
| Zasięg |
5000 mil morskich przy prędkości 18 w. |
| Uzbrojenie | |
| 6 dział 127 mm (3xII), 4 działka 25 mm plot (2xII) 8 wt 610 mm (2xIV), 16 torped, 2 mbg, 16 bg - stan początkowy | |
| Załoga |
240 |
Hamakaze (jap. 濱風 , はまかぜ , ハマカゼ pol. „plażowy wiatr”) – niszczyciel japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej typu Kagerō z okresu II wojny światowej. Brał udział w działaniach od początku wojny na Pacyfiku, zatopiony 7 kwietnia 1945 roku przez samoloty amerykańskie podczas rajdu z pancernikiem Yamato w kierunku Okinawy (operacja Ten-gō).
Historia
„Hamakaze” był trzynastym okrętem z typu dużych japońskich niszczycieli typu Kagerō (numer budowy 29). Był drugim okrętem o tej nazwie, oznaczającej „wiatr na brzegu”, po niszczycielu z 1917 (typu Isokaze).
Stępkę pod budowę okrętu położono 20 listopada 1939 w stoczni Uraga w Tokio, kadłub wodowano 25 listopada 1940, a wszedł do służby 30 czerwca 1941[1].
Służba
Po wejściu do służby Hamakaze został przydzielony do 17 Dywizjonu (Kuchikutai) 1 Eskadry Niszczycieli (Suirai Sentai) 1 Floty – wraz z Urakaze, Isokaze i Tanikaze. Pierwszym dowódcą był kmdr por. Tsuneo Orita[2].
Skrót służby podczas II wojny światowej
Osłona lotniskowców dokonujących atak na Pearl Harbor (7 grudnia 1941), ataki lotnicze w południowo-wschodniej Azji, atak na Darwin (19 lutego 1942), rajd na Ocean Indyjski (kwiecień 1942). Osłona lotniskowców w bitwie pod Midway (4–5 czerwca 1942). Działania w rejonie Wysp Salomona od sierpnia 1942 do lutego 1943: rejsy transportowe na Guadalcanal i inne wyspy, zadania eskortowe, osłona lotniskowców w bitwie koło wysp Santa Cruz (26 października 1942). 8 lutego uszkodzony przez lotnictwo, od marca do czerwca remontowany w Japonii. Działania w rejonie Nowej Georgii: rejsy transportowe, bitwa w zatoce Kula (5–6 lipca 1943), bitwa pod Kolombangarą (12 lipca) – udział w zatopieniu i uszkodzeniu amerykańskich okrętów, bitwa pod Horaniu (17–18 sierpnia). Uszkodzenie przez lotnictwo 26 sierpnia 1943 – remont i przezbrojenie w Japonii od września do października. Zadania eskortowe w rejonie Truk – Palau. Osłona lotniskowców w bitwie na Morzu Filipińskim (czerwiec 1944), osłona zespołu adm. Kurity w bitwie w zatoce Leyte (październik 1944), potem operacje w rejonie Filipin. Uszkodzenie w kolizji 8 stycznia 1945, remont. Udział w operacji Ten-gō – zatopiony 7 kwietnia 1945 przez amerykańskie lotnictwo na południe od Nagasaki.
Działania lotniczo-morskie pierwszej fazy wojny, 1941–1942
W pierwszym okresie II wojny światowej na Pacyfiku Hamakaze osłaniał lotniskowce japońskiego Zespołu Uderzeniowego adm. Chūichi Nagumo, począwszy od ataku na Pearl Harbor 7 grudnia 1941. Osłaniał następnie lotniskowce podczas ataków na Rabaul i Kavieng (20–23 stycznia 1942), ataku na Darwin (19 lutego), Zatokę Staring na Celebes (21 lutego), Cilacap (5 marca) i rajdu na Ocean Indyjski (27 marca-kwiecień 1942). W międzyczasie, 7 marca osłaniał pancerniki Kongō i Haruna bombardujące Wyspę Bożego Narodzenia[2].
10 kwietnia 1942 17. Dywizjon został przydzielony do 10. Eskadry Niszczycieli 1. Floty Powietrznej. Na przełomie kwietnia i maja Hamakaze był dokowany w Kure. W składzie 17. Dywizjonu brał udział w osłonie lotniskowców podczas bitwy pod Midway 4–5 czerwca 1942. Wraz z Isokaze ratował rozbitków z tonącego lotniskowca Sōryū[2].

Działania w rejonie Wysp Salomona, 1942–1943
14 lipca 1942 10. Eskadra Niszczycieli została podporządkowana 3. Flocie. 20 lipca nowym dowódcą okrętu został kmdr ppor. Hiroshi Uwai (kmdr por. Orita został dowódcą Teruzuki). W sierpniu okręt został skierowany na obszar walk toczonych wokół Guadalcanalu w archipelagu Wysp Salomona, rozpoczynając służbę tam rejsem zaopatrzeniowym z Truk na Guadalcanal 16-18 sierpnia. Następnie głównie bazował w Rabaulu. 25 sierpnia osłaniał siły inwazyjne dokonujące desantu w Zatoce Milne na wschodzie Nowej Gwinei, następnie osłaniał dowiezienie tam posiłków i ostatecznie ewakuację desantu 5-7 września. 16 i 18 września uczestniczył w nocnych misjach wsparcia ogniowego na Guadalcanal, a 21 września w rejsie zaopatrzeniowym na tę wyspę. Wypełniał też w tym okresie zadania eskortowe. Brał udział w składzie osłony lotniskowców w bitwie koło wysp Santa Cruz 26 października 1942.
Pomiędzy 2 a 7 listopada eskortował lotniskowiec Zuihō i krążownik Kumano z Truk do Japonii, po czym został tam dokowany w celu remontu. Prawdopodobnie wyposażono go wówczas w radar Typ 22, jako pierwszy japoński niszczyciel[3]. Już 5 grudnia przybył z powrotem do bazy Truk (eskortując krążowniki Haguro i Myōkō dostarczające żołnierzy na Truk i do Rabaulu). Pełnił następnie zadania eskortowe, po czym 14 stycznia 1943 odbył kolejny rejs zaopatrzeniowy na Guadalcanal, w czasie którego został lekko uszkodzony bliskimi trafieniami podczas ataku lotniczego 15 stycznia. Uszkodzenia usunięto w Rabaulu, po czym 1 i 4 lutego 1943 brał udział w rejsach ewakuacyjnych z Guadalcanalu[2].
8 lutego, podczas rejsu ewakuacyjnego z Wysp Russella został uszkodzony przez lotnictwo – trafiona bombą została wieża dziobowa. W dniach 6–16 marca 1943 odholował uszkodzony niszczyciel Michishio z Truk do Japonii, po czym był dokowany i remontowany w Kure. W czerwcu eskortował zespół floty z Yokosuki do Truk, po czym wypełniał zadania eskortowe w tamtym rejonie[2].
5–6 lipca transportował żołnierzy na Kolombangarę, podczas której operacji doszło do bitwy w zatoce Kula. Hamakaze nie brał udziału w bitwie, wchodząc w skład zespołu transportowego. 9 lipca brał udział w kolejnej misji transportowej na Kolombangarę, tym razem w zespole osłony, podobnie 12 lipca, kiedy doszło do bitwy pod Kolombangarą. W jej toku Hamakaze z innymi niszczycielami wystrzelił salwę torpedową, która zatopiła amerykański niszczyciel USS Gwin i uszkodziła krążowniki USS Honolulu (CL-48) i USS St. Louis (CL-49)[2]. 19 i 23 lipca ponownie brał udział w rejsach zaopatrzeniowych na Kolombangarę. Po przerwie spowodowanej innymi zadaniami eskortowymi, 17-18 sierpnia wziął udział w osłonie desantu w Horaniu na północy wyspy Vella Lavella, podczas którego doszło do starcia z amerykańskimi niszczycielami pod Horaniu (mimo niewielkich strat japońskich, akcja zakończyła się pomyślnie)[2].
26 sierpnia 1943 uczestniczył w rejsie ewakuacyjnym z Rekaty i został uszkodzony w ataku lotniczym (36 ofiar, ograniczenie prędkości do 20 węzłów). 12–18 września eskortował stawiacz min Tsugaru i okręt zaopatrzeniowy Irako z Truk do Yokosuki w Japonii, po czym był remontowany w Kure (prawdopodobnie wówczas wieża nr 2 dział 127 mm została zamieniona przez 2 potrójne stanowiska działek plot 25 mm)[2]. Około połowy 1943 roku na niszczycielach tego typu zamieniano też dwa dotychczasowe podwójnie sprzężone działka 25 mm na śródokręciu na potrójnie sprzężone oraz dodawano jedno podwójne stanowisko przed mostkiem[4].
20 września dowódcą został kmdr por. Kazue Maekawa (kmdr por. Uwai przeszedł na dowódcę Shimakaze). W dniach 3–8 listopada powrócił do Truk, eskortując krążownik Kumano. W dniach 24 listopada-5 grudnia 1943 działał w składzie floty w rejonie Wysp Marshalla w związku z amerykańskim desantem na Tarawę, po czym powrócił do Truk. 21 grudnia ratował rozbitków ze storpedowanego tankowca Terukawa Maru. Zajmował się następnie zadaniami eskortowania sił floty i konwojów, głównie w rejonie Truk – Palau[2].
Działania lotniczo-morskie późnej fazy wojny, 1944–1945
W dniach 19–20 czerwca 1944 brał udział w bitwie na Morzu Filipińskim, w eskorcie Zespołu B admirała Joshimy. Wraz z Shigure ratował rozbitków ze storpedowanego lekkiego lotniskowca Hiyō. Od lipca do października głównie eskortował japońskie pancerniki pomiędzy Japonią, Kure i Lingga Roads[2].
W dniach 23–25 października 1944 wziął udział w bitwie w zatoce Leyte, eskortując 1 Uderzeniowy Zespół Dywersyjny adm. Kurity. 24 października odniósł niewielkie uszkodzenia przy atakach lotniczych. Pomagał następnie niszczycielowi Kiyoshimo ratować rozbitków z pancernika Musashi[2]. Operował następnie w rejonie Filipin i Brunei. 9-12 listopada eskortował z Brunei siły floty osłaniające operację transportową na Leyte. 15 listopada 17 Dywizjon został przydzielony do 2 Eskadry Niszczycieli 2 Floty. Eskortując następnie siły floty z Brunei do Kure, 21 listopada uratował 146 rozbitków z tonącego pancernika Kongō. 28-29 listopada eskortował lotniskowiec Shinano z Yokosuki, po czym po jego storpedowaniu pomagał ratować rozbitków. Eskortując od 31 grudnia z Moji konwój HI-87 na Formozę został 8 stycznia 1945 lekko uszkodzony w kolizji ze statkiem Kaiho Maru w Shinchiku na Formozie. Naprawiany w Mako na Peskadorach, po czym powrócił do Kure[2].
Zatopiony 7 kwietnia 1945 roku przez samoloty z lotniskowców zespołu Task Force 58 podczas rajdu eskadry wiceadmirała Seiichi Itō z pancernikiem Yamato w kierunku Okinawy (operacja Ten-gō). Trafiony jedną bombą i jedną torpedą, zatonął 150 mil na południe od Nagasaki, w rejonie pozycji 30°47′N 128°08′E/30,783333 128,133333[5][2]. Straty wyniosły 100 zabitych i 45 rannych. 257 rozbitków wraz z dowódcą uratował niszczyciel Hatsushimo. 10 czerwca 1945 został oficjalnie skreślony z listy floty[2].
Dowódcy:
- kmdr por. Tsuneo Orita (30 czerwca 1941 – 20 lipca 1942)
- kmdr ppor. /kmdr por. Hiroshi Uwai (20 lipca 1942 – 20 września 1943) (awansowany 1 listopada 1942)
- kmdr por. Kazue Maekawa (20 września 1943 – 7 kwietnia 1945)
Dane techniczne
Opis konstrukcji i szczegółowe dane – w artykule niszczyciele typu Kagerō. Poniżej dane ogólne dla niszczycieli tego typu[4].
- wyporność:
- standardowa: 2033 t
- pełna: ok. 2600 t
- wymiary:
- długość całkowita: 118,5 m
- długość na linii wodnej: 116,2 m
- szerokość: 10,8 m
- zanurzenie: 3,8 m
- napęd: 2 turbiny parowe o mocy łącznej 52 000 KM, 3 kotły parowe (ciśnienie pary 30 at), 2 śruby
- prędkość maksymalna: 35 w.
- zasięg: 5000 mil morskich przy prędkości 18 w.
- zapas paliwa: 500 t.
- załoga: 240
Uzbrojenie i wyposażenie:
- po wejściu do służby:
- 6 dział 127 mm w wieżach dwudziałowych (3xII).
- Długość lufy – L/50 kalibrów, kąt podniesienia 55°
- 4 działka przeciwlotnicze 25 mm Typ 96 (2xII)
- 8 wyrzutni torpedowych 610 mm (2xIV, 16 torped Typ 93)
- 2 miotacze bomb głębinowych (16 bomb głębinowych)
- 6 dział 127 mm w wieżach dwudziałowych (3xII).
Uwagi
Przypisy
- ↑ Hiroshi Nishida: Kagero class 1st class destroyers w serwisie Imperial Japanese Navy [dostęp 28-3-2011]
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Allyn D. Nevitt: IJN Hamakaze: Tabular Record of Movement
- 1 2 Według Allyn D. Nevitt. Hansgeorg Jentschura op. cit potwierdza informację o zamontowaniu na nim jako pierwszym radaru, nie podając typu, lecz w innym miejscu w serwisie Imperial Japanese Navy jest informacja, że Hamakaze otrzymał radar Typ 22 już w czerwcu 1942, ale Kazegumo i Makigumo w marcu 1942
- 1 2 W. Daszjan, Korabli…
- ↑ Hansgeorg Jentschura, Dieter Jung, Peter Mickel, Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869-1945, Annapolis: Naval Institute Press, 1977, s. 149, ISBN 0-87021-893-X, OCLC 3273325.
Bibliografia
- Allyn D. Nevitt: IJN Hamakaze: Tabular Record of Movement (ang.) w serwisie Imperial Japanese Navy Page (dostęp: 21-02-2009)
- (ros.) W. Daszjan (В.Дашьян): Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Japonii. Czast 2 (Корабли Второй мировой войны. ВМС Японии. Часть 2), seria Morskaja Kollekcja 7/2004
