Helianthemapion aciculare

	Helianthemapion aciculare
	(Germar, 1817)
	; Samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	pędrusiowate
Podrodzina	Apioninae
Nadplemię	Apionitae
Plemię	Aplemonini
Rodzaj	Helianthemapion
Gatunek	Helianthemapion aciculare
Synonimy
	Apion aciculare Germar, 1817; Apion (Perapion) aciculare Germar, 1817; Perapion aciculare (Germar, 1817); Apion lasureum Schilsky, 1901; Apion pulchellum Miller, 1857;
	Apion aciculare Germar, 1817; Apion (Perapion) aciculare Germar, 1817; Perapion aciculare (Germar, 1817); Apion lasureum Schilsky, 1901; Apion pulchellum Miller, 1857;

Helianthemapion aciculare – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini. Zamieszkuje Europę i Afrykę Północną.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1817 roku przez Ernsta Friedricha Germara pod nazwą Apion aciculare. W nowym rodzaju Helianthemapion umieszczony został w 1930 roku przez Hansa Wagnera i stanowi jego gatunek typowy^[1].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 1,4 do 1,8 mm. W ubarwieniu występuje mocny połysk spiżowy. Oskórek porastają białe, wyraźne, choć krótkie i rzadkie włoski. Stożkowata głowa ma stosunkowo krótkie i grube czułki oraz prawie równoległe skronie. Owłosienie przy dolnych krawędziach oczu ustawione jest promieniście. U samca ryjek jest trochę krótszy niż przedplecze, całkowicie prosty i u wierzchołka połyskujący, u samicy natomiast jest nieco dłuższy niż przedplecze i trochę szczuplejszy niż u płci przeciwnej. Przedplecze jest dłuższe niż szerokie, wąskie, trochę szersze od głowy i prawie tak szerokie jak nasada pokryw, walcowate. Punkty na jego powierzchni są drobne i gęsto rozmieszczone. Kształt pokryw jest owalny, pośrodku długości znacznie szerszy niż na przednim brzegu, najdłuższy za środkiem^[2].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla łąki i zarośla o podłożu wapiennym lub piaszczystym^[2]^[3]. Postacie dorosłe są aktywne do maja do lipca, a zimują w wierzchniej warstwie gleby^[3]. Chrząszcz ten jest oligofagiem czystkowatych^[4]. Endofitofagiczne larwy przechodzą rozwój wewnątrz łodyg i torebek, mogąc powodować powstawanie nieznacznych wyrośli^[4]^[3]. Do ich roślin żywicielskich należą posłonek rozesłany, Fumana procumbens i Tuberaria guttata^[4]^[2].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Czech, Słowacji i Bułgarii, a w Afryce z Maroka i Algierii^[1]. Północna granica zasięgu biegnie środkowymi Niemcami. Z Polski wykazany został na przełomie XIX i XX wieku z trzech stanowisk, jednak doniesień tych nie uznaje się współcześnie za wiarygodne^[3]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” znalazł się jako gatunek narażony na wymarcie (VU)^[5].

Przypisy

1 2 IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150, ISBN 978-87-88757-93-4 .
1 2 3 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
1 2 3 W.N. Ellis: Helianthemapion aciculare (Germar, 1817). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-07].
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[cpc-1] 1 2 IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150, ISBN 978-87-88757-93-4 .

[Smreczyński-2] 1 2 3 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.

[Burakowskietal-3] 1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.

[ppe-4] 1 2 3 W.N. Ellis: Helianthemapion aciculare (Germar, 1817). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-07].

[Farkacetal-5] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]