Hemitrichapion rapulum

Hemitrichapion rapulum – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae. Zamieszkuje Europę, zachodnią Afrykę Północną i Zakaukazie. Żeruje na bobowatych.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1864 roku przez Josepha A. Wenckera^[1][2] na łamach „L'Abeille”^[1]. W 1990 roku umieszczony został przez Miguela Á. Alonsa-Zarazagę w podrodzaju Dimesomyops w obrębie rodzaju Hemitrichapion^[3].

Chrząszcz o ciele długości od 1,7 do 2 mm. Ubarwienie ma czarne z ciemnoniebieskimi do czarnoniebieskich pokrywami, nieco słabiej połyskującymi niż u podobnego H. lanigerum; w przeciwieństwie do H. pavidum czułki są całe czarne lub co najwyżej podstawę trzonka mają nieznacznie rozjaśnioną^[4]. Ciało porośnięte jest włoskami (włosowatymi łuskami), które to tworzą silniejsze zagęszczenia (łatki) pod oczami, na przedpiersiu, przednich biodrach, ale jedynie nieznaczne zagęszczenia na mezopleurach, bokach śródpiersia, metapleurach i bokach zapiersia^[3]. Wyraźne owłosienie wierzchu ciała powoduje, że owad wygląda na szarawo połyskującego^[4].

Głowę cechują lekko wyłupiaste oczy oraz matowa, kreskowata rzeźba na ciemieniu kończąca się tuż za oczami i pozostawiająca szeroki pas gładkiego oskórka między jej granicą a przednim brzegiem przedplecza. Ryjek samicy jest nieco dłuższy niż głowa i przedplecze razem wzięte, a samca nieco krótszy od nich. Stopień zakrzywienia ryjka jest większy niż u H. lanigerum^[4].

Przedplecze ma zarys mniej lub bardziej trapezowaty, od środka ku tyłowi nie zwężający się. Punktowanie na jego powierzchni jest gęste i niezbyt grube, a podłużny bruzdkowaty dołek przedtarczkowy zwykle występuje tylko w jego tylnej połowie, nie przekraczając środka długości^[4]. Pokrywy są podługowato-owalne i najszersze w połowie^[3]. Skrzydła tylnej pary są uwstecznione^[4]. Odnóża samca odznaczają się obecnością drobnych, cierniowatych wypustek (mucro) na goleniach środkowej pary^[3][4].

Pierwszy spośród widocznych sternitów odwłoka u samca ma pośrodku niewielki, spiczasty guzek^[3][4].

Larwy są monofagicznymi fitofagami komonicy zwyczajnej. Rozwój przechodzą w dolnej części łodygi, drążąc tam chodniki. Prowadzą do karłowacenia nadziemnej części rośliny oraz zagęszczenia, zmniejszenia i pojaśnienia jej liści^[5]. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od kwietnia do października^[4]. Są oligofagiczne – oprócz komonicy żerują także na cieciorkach C. minima i C. valentina oraz Hippocrepis emerus^[5].

Gatunek palearktyczny, w Europie znany z Hiszpanii, Francji, Szwajcarii, Austrii, Włoch i Rumunii, w Afryce Północnej z Algierii, a w Azji z Gruzji^[2].