Hildenbrandia

Hildenbrandia
Ilustracja
Hildenbrandia rubra porastająca kamień
Systematyka[1]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Gromada

krasnorosty

Podgromada

Eurhodophytina

Klasa

krasnorosty właściwe (Florideophyceae)

Podklasa

Hildenbrandiophycidae

Rząd

Hildenbrandiales

Rodzina

Hildenbrandiaceae

Rodzaj

Hildenbrandia

Nazwa systematyczna
Hildenbrandia Nardo
Nardo, G.D. (1834). De novo genere Algarum cui nomen est Hildbrandtia prototypus. Isis von Oken 1834: 675-676
Typ nomenklatoryczny

Hildenbrandia prototypus

Hildenbrandia – rodzaj morskich krasnorostów.

Ilustracje różnych krasnorostów. Na rys. 4 przekrój przez plechę hildenbrandii z konceptaklum (Elmer Yale Dawson, 1953, Marine red algae of Pacific Mexico. Part 1. Bangiales to Corallinaceae subf. Corallinoidae angielski)

Budowa

Plecha w postaci płaskiej skorupy ściśle przylegającej do skalnego podłoża, co sprawia, że wygląda jak nalot. Rozrasta się promieniście, przybierając okrągławy, plackowaty kształt. Zbudowana z komórek ułożonych w ciasno ze sobą zrośniętych pionowych rzędach, słabo rozgałęziających się. Do podłoża przylega dolna warstwa plechy, nie tworząc chwytników. Górna warstwa plechy gładka, czasem tworzy poziome warstwy. Komórki walcowate o średnicy z reguły około 5 µm. Zawierają po jednym chloroplaście. Na powierzchni plechy rozrzucone sferyczne lub walcowate konceptakle z otworem szerokim lub w formie ostioli. W ich wnętrzu znajdują się zarodnie typu tetrasporangium. Jedną z cech diagnostycznych rodzaju jest występowanie w nich bruzd[1].

Przedstawiciele rodzaju charakteryzują się niedużą zmiennością morfologiczną i trudno ich odróżnić od kopalnych przodków sprzed od ok. 800 mln lat[2].

Biologia i ekologia

Przedstawiciele są epilitami. Po wyodrębnieniu rodzaju Riverina wszystkie pozostałe gatunki zamieszkują wody morskie. Spośród krasnorostów ich rodzina wyróżnia się brakiem potwierdzonego rozmnażania płciowego, choć istnieją podejrzenia jego pozostałości. Nieznane jest stadium karposporofitu, a zarodniki przypuszczalnie powstają bez mejozy, czyli na drodze apomejozy. Przedstawiciele rodzaju mogą wchodzić w symbiotyczne związki z grzybami[2].

Nazwa

Nazwę rodzajową dla znalezionych u wybrzeży Wenecji glonów w postaci Hildbrandtia ukuł w 1834 Giovan Domenico Nardo, upamiętniając nią wiedeńskiego doktora medycyny i botaniki Hildbrandta (cui nomen venit a clarissimo doctore Hildbrandt Vindobonensi, clinico illustri, ac Botanico peritissimo)[3]. Najprawdopodobniej chodzi o Franza Xavera Edlera von Hildenbranda (1789—1849)[4][5]. Stąd w literaturze w zasadzie od samego początku używano nazwy w wersjach Hildebrandtia, Hildenbrandia, Hildenbrandtia i Hildenbrantia. Brzmienie Hildenbrandia zostało zaproponowane w 1840 przez Giovanniego Zanardiniego i z czasem, zwłaszcza od lat 50. XX w. stało się dominujące (po zidentyfikowaniu osoby upamiętnionej tą nazwą)[6][5]. W polskiej wersji nazwy również czasem dodawane jest „t”[7], ale w oficjalnych dokumentach nawet, gdy użyta jest nazwa naukowa Hildenbrandtia, z reguły polski odpowiednik brzmi „hildenbrandia”[8][9].

Systematyka

Jako gatunek typowy zgodnie z ujęciem Nardo podawana jest Hildenbrandia prototypus, przy czym jest to takson o wątpliwym statusie, prawdopodobnie synonim dla Hildenbrandia rubra[1].

W szerokim ujęciu hildenbrandia jest jedynym współczesnym rodzajem rodziny Hildenbrandiaceae, co czyni ją taksonem monotypowym[10]. Również kolejne taksony wyższego rzędu do poziomu podklasy Hildenbrandiophyceae są monotypowe[11]. W związku z tym w kladystycznych systemach klasyfikacyjnych rodzina Hildenbrandiaceae jest kladem odrębnym od innych kladów o randze podklasy, wraz z nimi wyrastając z węzła Florideophycidae[12].

Współczesne ujęcia przychylają się do tezy, że rodzaj ma charakter parafiletyczny, a w jej kladzie da się wyróżnić rodzaje Riverina i Apophlaea. Pozycja skamieniałości Litothallus ganovex, która prawdopodobnie była słodkowodnym przedstawicielem rzędu Hildenbrandiales, jest niepewna. Do rodzaju Riverina przeniesiono wszystkie współczesne gatunki słodkowodne niegdyś zaliczane do rodzaju hildenbrandia, w tym hildenbrandię rzeczną (Riverina rivularis, dawniej Hildenbrandia rivularis). Przyjmuje się, że przedstawiciele tego rodzaju wyewoluowali z paleozoicznego przedstawiciela hildenbrandii. Podobny jest filogenetyczny status Apophlea, którą charakteryzuje obligatoryjna symbioza z grzybem[2].

W przeszłości opisywano wiele gatunków, a także pokrewne rodzaje. Większość z czasem zsynonimizowano, najczęściej uznając za przedstawicieli Hildenbrandia rubra. Z kolei inne wyróżniane na podstawie budowy okazały się polifiletyczne[2]. W systemie AlgaeBase w połowie 2025 r. (po wydzieleniu rodzaju Riverina) wyróżniano następujące gatunki[1]:

  • Hildenbrandia ardreae Pedroche, 2024
  • Hildenbrandia arracana Zeller, 1873
  • Hildenbrandia crouaniorum J.Agardh, 1851
  • Hildenbrandia expansa Dickie, 1874
  • Hildenbrandia galapagensis Setchell & N.L.Gardner, 1937
  • Hildenbrandia occidentalis Setchell, 1917
  • Hildenbrandia kerguelensis (Askenasy) Y.M.Chamberlain, 1962
  • Hildenbrandia lecannellieri Hariot, 1887
  • Hildenbrandia patula H.B.S.Womersley, 1996
  • Hildenbrandia rubra (Sommerfelt) Meneghini, 1841
  • Hildenbrandia sanjuanensis Hollenberg, 1970

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Hildenbrandia Nardo, 1834, nom. cons.. Algaebase. [dostęp 2025-05-20]. (ang.).
  2. 1 2 3 4 Christophe Vieira i inni, Of sea, rivers and symbiosis: Diversity, systematics, biogeography and evolution of the deeply diverging florideophycean order Hildenbrandiales (Rhodophyta), „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 197, 2024, s. 108106, DOI: 10.1016/j.ympev.2024.108106, PMID: 38750675 [dostęp 2025-01-14] (ang.).
  3. ↑ Giovan Domenico Nardo, De novo genere Algarum cui nomen est Hildbrandtia prototypus, „Isis von Oken”, 1834, s. 675-676 (wł.).
  4. ↑ Hans G. Hansson, Biographical Etymology of Marine Organism Names. H [online] [dostęp 2021-09-12].
  5. 1 2 F. Widder. Der Gattungsname Hildenbrandia. „Phyton”. 7, s. 315-320, 1958.
  6. ↑ Paul C. Silva, Remarks on algal nomenclature VI, „Taxon”, 29 (1), 1980, s. 121–145, DOI: 10.2307/1219605, ISSN 0040-0262, JSTOR: 1219605 [dostęp 2021-09-14] (ang.).
  7. ↑ Flora [online], Park Krajobrazowy Dolina Słupi.
  8. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764)
  9. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409
  10. ↑ Alison R. Sherwood, Robert G. Sheath. Systematics of the Hildenbrandiales (Rhodophyta): gene sequence and morphometric analyses of global collections. „Journal of Phycology”. 39 (2), s. 409–422, kwiecień 2003. DOI: 10.1046/j.1529-8817.2003.01050.x. (ang.).
  11. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-09-12] (ang.).
  12. ↑ Sina M. Adl i inni, Revisions to the Classification, Nomenclature, and Diversity of Eukaryotes, „Journal of Eukaryotic Microbiology”, 66 (1), 2019, s. 4–119, DOI: 10.1111/jeu.12691, PMID: 30257078 (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.