Huta Jerzego

Huta Jerzego
Część Siemianowic Śląskich
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Siemianowice Śląskie

Dzielnica

Centrum

Data założenia

połowa XIX wieku

W granicach Siemianowic Śląskich

1924

Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Huta Jerzego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Huta Jerzego”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Huta Jerzego”
Ziemia50°17′19″N 19°02′25″E/50,288528 19,040361

Huta Jerzego[1], osiedle Jerzego[2] (niem. Georgshütte) – dawna kolonia robotnicza oraz historyczna gmina na terenie obecnych Siemianowic Śląskich[3], położona w południowo-wschodniej części miasta, w dzielnicy Centrum. Powstała w połowie XIX wieku wraz z budową huty Jerzy, a wyburzona została pod koniec lat 70. XX wieku.

Historia

Początki osadnictwa na terenie Huty Jerzego wiążą się z powstaniem jednej z najstarszych hut cynku na Górnym Śląsku – powstałej w 1818 roku Georgshütte (huta Jerzy)[4]. W 1842 roku rozpoczęto budowę nowej huty, która została w 1846 roku odkupiona od spółki Georg von Giesches Erben przez Hugona Henckla I von Donnersmarcka. Hutę w 1885 roku zamknięto wskutek osuwania się ziemi spowodowanej eksploatacją węgla kamiennego[3].

W 1845 roku w pobliżu powstała Theresiahütte (późniejsze Katowickie Zakłady Naprawcze – obecnie zlikwidowane), a później szyb Alba kopalni węgla kamiennego Fanny[5]. Kopalnia została zamknięta w 1933 roku w wyniku wezbrania Brynicy, a jej ponowny rozruch nastąpił w 1956 roku (szyb Knoff-Śmiłowski). Wydobycie w niej trwało do 1961 roku[2]. W latach 1854–1857 powstała przebiegająca przez Bytków, Hutę Laura, Hutę Jerzego i dalej do Zawodzia sieć kolei wąskotorowej[6]

Przy hucie Jerzego założono kolonię robotnicza, która z biegiem czasu przekształciła się w samodzielną gminę z budynkiem urzędu i dwiema szkołami. Ponadto w Hucie Jerzego działały obiekty usługowe[3]. Znajdował się tu też magiel oraz dwa piekarnioki (piece do wypieku chleba). Do domów mieszkalnych przylegały ogródki[2]. Przy kolonii powstała w 1890 roku strzelnica[3]. W 1905 roku Hutę Jerzego zamieszkiwało 618 osób[7].

W latach międzywojennych na obszarze Huty Jerzego powstały liczne biedaszyby[8]. W Hucie Jerzego znajdowało się pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej klubu Śląsk Siemianowice, które od lat 40. XX wieku było ogólnodostępne. Z klubu wywodzi się też kilku utalentowanych kolarzy szosowych. W kolonii ponadto działał oddział Sokoła[2].

W Hucie Jerzego do lat 70. XX wieku stał największy w Siemianowicach Śląskich dom mieszkalny z drewna (tzw. drewnianka[9]), który został w połowie XIX wieku przywieziony z Mikołowa i tutaj poskładany. Obiekt o konstrukcji sumikowo-łątkowej ustawiony był na murowanym kamiennym cokole z piaskowca[10].

Przed wyburzeniem osiedla znajdowały się tu m.in.: restauracja, sklep ogólnospożywczy, sklep mięsny, a wcześniej bar i kręgielnia. Do Huty Jerzego dojeżdżał autobus linii 22[2]. Pod koniec lat 70. XX wieku zabudowę Huty Jerzego wyburzono[2]. Po niej pozostały obszary dawnych sadów, a obecnie teren dawnej kolonii stanowią nieużytki[11].

Przypisy

  1. ↑ Halor 2000 ↓, s. 20.
  2. 1 2 3 4 5 6 Jadwiszczok 2018 ↓, s. 3.
  3. 1 2 3 4 Derus 2012 ↓, s. 119.
  4. ↑ Bulsa 2023 ↓, s. 32.
  5. ↑ Bulsa 2022 ↓, s. 240.
  6. ↑ Halor 2000 ↓, s. 182.
  7. ↑ Georgshütte (Kolonie). cybercity.de. [dostęp 2021-01-21]. (pol.).
  8. ↑ Halor 2000 ↓, s. 78.
  9. ↑ Bulsa 2022 ↓, s. 241.
  10. ↑ Bulsa 2023 ↓, s. 33, 34.
  11. ↑ Derus 2012 ↓, s. 120.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.