Jan Opieński

Jan Opieński
Ilustracja
Jan Opieński (1882)
Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1864
Paryż

Data i miejsce śmierci

1939
Truskawiec

Zawód, zajęcie

lekarz, chemik, działacz społeczny, polityk

Tytuł naukowy

doktor nauk medycznych

Edukacja

C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie, Uniwersytet Jagielloński

Partia

SDN, ZLN, SN

Rodzice

Józef Opieński, Ludwika Kośmińska

Małżeństwo

Maria Opieńska

Dzieci

Janina Opieńska-Blauth

Krewni i powinowaci

Henryk Opieński (brat)

Jan Onufry Opieński herbu Pniejnia (ur. 12 czerwca 1864 w Paryżu[1], zm. 1939 w Truskawcu) – polski lekarz, chemik, działacz społeczny, polityk narodowo-demokratyczny[1].

Życiorys

W 1882 ukończył naukę w C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie[2]. Ukończył studia lekarskie na Uniwersytecie Jagiellońskim[3]. W trakcie studiów był podskarbim Czytelni Akademickiej[1]. 16 lipca 1888[1] uzyskał doktorat (jego promotorem był prof. Stanisław Ciechanowski)[3].

Podjął pracę w służbie zdrowia w C. K. Namiestnictwie[3]. Pełnił stanowisko lekarza powiatowego w Żółkwi[3]. Prowadził praktykę lekarską m.in. w Krakowie, Ropczycach, Brodach i Lwowie[3][1]. W latach 1907-1910 był członkiem Rady Powiatowej. Nauczał higieny w prywatnym seminarium nauczycielskim żeńskim. W 1912 był prezesem Związku Lekarzy Rządowych w Galicji. Był członkiem Wydziału „Sokoła-Macierzy”. W latach 1902-1910 prezes koła Towarzystwa Szkoły Ludowej w Żółkwi. Od 1902 do 1920 zasiadał w Zarządzie Głównym Towarzystwa Szkoły Ludowej. Należał do założyciel Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Od 1904 uczestniczył w pracach Komisji Programowo-Organizacyjnej, a od 1905 zasiadał w Komitecie Głównym SDN. Był członkiem Wydziału Organizacji Narodowej IV okręgu Lwów. Około 1914 został przyjęty do Ligi Narodowej[1].

Podczas I wojny światowej sprawował opiekę nad uchodźcami z Galicji w obozie Choceň w Czechach. W listopadzie 1918 był uczestnikiem obrony Lwowa w służbie sanitarnej Komendy Uzupełnień „Sokoła-Macierzy”[1].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości od 1919 był naczelnikiem Wydziału Zdrowia w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie[3]. W 1923 przeszedł w stan spoczynku[3]. W tym roku został kierownikiem Laboratorium chemiczno-lekarskiego i higieniczno-bakteriologicznego prof. Kazimierza Panka[3]. Później przekształcił tę placówkę w Spółkę wytwórczą „Serovac” wraz z lekarzami Lesławem Węgrzynowskim, Zdzisławem Steusingiem, Rudolfem Weiglem[3]. W spółce był kierownikiem działu chemiczno-bakteriologicznego i serologicznego analiz diagnostyczno-lekarskich[3]. W 1924 wprowadził dział analiz sądowych jako zaprzysiężony biegły chemik[3]. Był prezesem Towarzystwa Higienicznego[1] i członkiem Towarzystwa Lekarskiego Lwowskiego[4]. Działał w Polskim Towarzystwie Opieki nad Kresami i w Lidze Pomocy Społecznej. Był prezesem Rady Wojewódzkiej i członkiem Rady Naczelnej Związku Ludowo-Narodowego. Następnie członek Obozu Wielkiej Polski i od 1929 Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego. Kandydował w wyborach do Sejmu w 1928 i 1930. Współpracował z „Myślą Narodową”[1].

W 1938 obchodził 50-lecie pracy zawodowej i z tej okazji Uniwersytet Jagielloński odnowił mu doktorat medyczny[3].

Rodzina

Był synem Józefa Jana Opieńskiego, powstańca krakowskiego i styczniowego[3], oraz Ludwiki Bronisławy Agapity z Kośmińskich. Jego bratem był kompozytor Henryk Opieński[5]. 28 października 1893 w Kościele Mariackim w Krakowie ożenił się z Marią z Gąsiorowskich, działaczką narodową i społeczną[6]. Miał z nią córkę Janinę po mężu Blauth, biochemiczkę i działaczkę niepodległościową.

Publikacje

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Opieński Jan Onufry, [w:] Adam Wątor, Słownik działaczy Narodowej Demokracji w Galicji, Szczecin 2008, s. 131, ISBN 978-83-751-810-9-8.
  2. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1882. Kraków: 1882, s. 97.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 50-lecie pracy lekarskiej dr Jana Opieńskiego. „Wschód”. Nr 104, s. 3, 13 listopada 1938.
  4. ↑ Sprawozdanie Rady Zawiadowczej Towarzystwa Lekarzy Polskich we Lwowie za rok 1938. Lwów: 1939, s. 4. [dostęp 2023-02-08].
  5. ↑ Jan Opieński h. Pniejnia [online], Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2025-04-20].
  6. ↑ Akt ślubu Jana Opieńskiego i Marii Gąsiorowskiej, szukajwarchiwach.gov.pl, 1893 (łac.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.