Jaskinie polskich Tatr

Wejście do jaskini Dziura
I Płytowy Próg w Jaskini Wielkiej Śnieżnej
Wielka Studnia w Jaskini Wielkiej Śnieżnej
Jaskinia Raptawicka
Jaskinia Zbójnickie Okna w Organach
Bula pod Rysami. Po prawej stronie na płaskiej powierzchni szczytu otwór jaskini Szpara pod Rysami
Wejście do Jaskini Naciekowej
Otwór Jaskini Lodowej Litworowej w systemie Ptasia Studnia

Jaskinie polskich Tatr – grupa 862 jaskiń (grudzień 2020 roku) znajdujących się w polskich Tatrach. Znajdują się tu najdłuższe i najgłębsze jaskinie Polski. Ich łączna długość przekracza 135,4 km[1][2]. Ze względu na budowę geologiczną Tatr zdecydowana ich większość występuje w Tatrach Zachodnich[3]. Największe jaskinie są pochodzenia tektoniczno-krasowego lub krasowo-tektonicznego[4][5]. Kilkanaście jaskiń zalicza się do jaskiń lodowych.

18 jaskiń w polskich Tatrach ma ponad 1000 m długości, 27 ma głębokość ponad 50 m.

Liczba jaskiń oraz ich długość i głębokość ulegają zmianom, gdyż duża ich część nie jest do końca zbadana i zmierzona. Odkrywane są nowe jaskinie (Jaskinia Harda) lub okazuje się, że niektóre jaskinie są ze sobą połączone i w rzeczywistości tworzą jeden system jaskiniowy. Przykładem jest tu Jaskinia Wielka Śnieżna (powstała z połączenia pięciu jaskiń), Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami (powstała z połączenia Jaskini Wysokiej, Jaskini za Siedmiu Progami i Jaskini Pośredniej) czy jaskinia Zośka – Zagonna Studnia (powstała z połączenia jaskini Zośka z jaskinią Zagonna Studnia)[6].

Większość jaskiń występujących w polskich Tatrach ma ukształtowanie pionowe. Parę jaskiń o ukształtowaniu poziomym udostępniono dla ruchu turystycznego. Są to:

Jedno z okien Pawlikowskiego w Jaskini Mylnej
Jaskinia Mroźna
Wypływający potok z Jaskini Wodnej pod Pisaną

15 najdłuższych jaskiń w polskich Tatrach[4][2]

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m
1 Jaskinia Wielka Śnieżna 23753 824
2 Śnieżna Studnia 13650 805
3 Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami 11660 435
4 Jaskinia Miętusia 10780 305
5 Bańdzioch Kominiarski 10010 562
6 Jaskinia Czarna 7247 303,5
7 Ptasia Studnia 6283 352
8 Jaskinia Zimna 5420 176
9 Jaskinia Mała w Mułowej 3863 555
10 Jaskinia Kozia 3470 389
11 Jaskinia Kasprowa Niżnia 3100 47
12 Jaskinie Pawlikowskiego 2409 76
13 Szczelina Chochołowska 2320 60
14 Jaskinia Bystrej 1480 53
15 Siwy Kocioł 1318 295
W drodze do Smoczej Jamy w Wąwozie Kraków

15 jaskiń o największej deniwelacji w polskich Tatrach[4][2]

Lp Nazwa Deniwelacja m Długość m
1 Jaskinia Wielka Śnieżna 824 23753
2 Śnieżna Studnia 805[2] 13650[7]
3 Bańdzioch Kominiarski 562 10010
4 Jaskinia Mała w Mułowej 555 3863
5 Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami 435 11660
6 Jaskinia Kozia 389 3470
7 Ptasia Studnia 352 6283
8 Jaskinia Miętusia 305 10780
9 Jaskinia Czarna 303,5 7247
10 Siwy Kocioł 295 1318
11 Studnia w Kazalnicy Miętusiej 244 1000
12 Jaskinia Zimna 176 5420
13 Jaskinia pod Wantą 172 520
14 Jaskinia Małołącka 166 258
15 Zośka – Zagonna Studnia 163 700
Otwór Jaskini Obłazkowej

Położenie jaskiń

Ze względu na położenie można podzielić jaskinie na następujące grupy:

Dolina Chochołowska

Znajduje się tu 83 jaskinie[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Szczelina Chochołowska 2320 60 Wyżnia Brama Chochołowska
2 Kamienne Mleko 430 30,3 Wyżnia Brama Chochołowska
3 Jaskinia Rybia 358 6 Wyżnia Brama Chochołowska
4 Dziura nad Potokiem 150 0 Wyżnia Brama Chochołowska
5 Dmuchawa 130 17,5 Dudziniec

Dolina Kościeliska

Pionowy otwór jaskini Szczelina Przysłopczańska w Zawiesistej Turni

(bez Doliny Miętusiej i Wąwozu Kraków)

Znajduje się tu 225 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Bańdzioch Kominiarski 10010 562 Żeleźniakowy Wierch
2 Jaskinia Czarna 7247 303,5 Organy
3 Jaskinia Zimna 5420 176 Organy
4 Jaskinie Pawlikowskiego 2409 76 Raptawicka Turnia
5 Jaskinia Naciekowa 1210 97 Organy

Wąwóz Kraków

Znajdują się tu 123 jaskinie[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami 11660 435 Wysoki Grzbiet
2 Jaskinia Psia 1076 62 Gubalec
4 Jaskinia Poszukiwaczy Skarbów 484 30,7 Zbójnicka Turnia
3 Jaskinia Lodowa w Ciemniaku 390 42 Ciemniak
5 Jaskinia Zakosista 131 25,6 Rynek

Dolina Miętusia

Znajdują się tu 133 jaskinie[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Jaskinia Miętusia 10780 305 Dziurawe
2 Ptasia Studnia 6283 352 Ratusz Mułowy
3 Jaskinia Mała w Mułowej 3863 555 Dolina Mułowa
4 Jaskinia Kozia 3470 389 Dolina Litworowa
5 Studnia w Kazalnicy Miętusiej 1000 244 Kazalnica Miętusia

Dolina Małej Łąki

Znajduje się tu 112 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Jaskinia Wielka Śnieżna 23753 824 Wyżnia Świstówka Małołącka
2 Śnieżna Studnia 13650 805 Niżnia Świstówka Małołącka
3 Siwy Kocioł 1318 295 Niżnia Świstówka Małołącka
4 Zośka – Zagonna Studnia 700 163 Czerwony Grzbiet
5 Jaskinia Lodowa Małołącka 360 53 Koprowe Mniszki

Dolina Bystrej

Znajduje się tu 78 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Jaskinia Kasprowa Niżnia 3100 47 Zawracik Kasprowy
2 Jaskinia Bystrej 1480 53 Kalacka Turnia
3 Jaskinia Magurska 1285 59 Jaworzyńska Czuba
4 Jaskinia Goryczkowa 605 31 Myślenickie Turnie
5 Jaskinia Kalacka 405 19 Kalacka Turnia

Doliny reglowe

Znajduje się tu 59 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Dziura 175 40,5 Dolina ku Dziurze
2 Dziura Wyżnia – Lisia Jama 164 14 Dolina ku Dziurze
3 Tylkowa Szczelina 98 25 Dolina Lejowa
4 Jaskinia Lejowa Wyżnia 97 17,7 Dolina Lejowa
5 Suchy Biwak 70 18 Dolina Lejowa

Tatry Wysokie

Znajduje się tu 49 jaskiń[2]. Najdłuższe z nich to:

Lp Nazwa Długość m Deniwelacja m Położenie
1 Studnia w Mnichu 59,3 22,3 Mnich
2 Jaskinia Wołoszyńska Niżnia 46,4 15,7 Wołoszyn
3 Jaskinia Wołoszyńska Wyżnia 44 10,2 Wołoszyn
4 Wielka Żabia Szpara 35,8 26 Siedem Granatów
5 Cubryńska Dziura I 27 11,5 Cubryna

Przypisy

  1. ↑ Jaskinie Tatr [online], old.kktj.pl [dostęp 2018-10-23].
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Jaskinie Tatr [online], Krakowski Klub Taternictwa Jaskiniowego [dostęp 2020-12-06] (pol.).
  3. ↑ Tatry polskie. Mapa topograficzna 1:10 000. Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego WP, Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe, 1984
  4. 1 2 3 Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-02-19] (pol.).
  5. ↑ Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego (tom I). Jaskinie Doliny Chochołowskiej i dolinek reglowych, Grodzicki J. (red.), PTPNoZ, Warszawa 1991, ISBN 83-00-03525-7
  6. ↑ Jaskinie Tatrzańskie, Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA [online], www.sktj.pl [dostęp 2016-10-11].
  7. ↑ Jaskinie – kwartalnik Polskiego Związku Alpinizmu. Nr 1-2 (90-91)/2018. ISSN 1234-4346
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.