Joka

Joka
ilustracja
Imię i nazwisko

Michał Marten

Pseudonim

Joka, Ś.P. Brat Joka

Data i miejsce urodzenia

12 maja 1977
Katowice

Pochodzenie

Polska

Data śmierci

2 maja 2025

Gatunki

hip-hop, alternatywny hip-hop, boom bap, hardcore psycho-rap

Zawód

raper, autor tekstów

Aktywność

1991–2025

Wydawnictwo

S.P. Records, Mystic Production

Powiązania

AbradAb, HST, Jajonasz

Zespoły
Kaliber 44
Baku Baku Skład
Czarne Złoto

Joka, właśc. Michał Marten (ur. 12 maja 1977 w Katowicach[1], zm. 2 maja 2025[2][1][3]) – polski raper i autor tekstów, znany przede wszystkim z występów w zespole Kaliber 44[4]. Udzielał się również w krótkotrwałym zespole Czarne Złoto i kolektywie Baku Baku Skład. Laureat Fryderyka[5]. Starszy brat AbradAba.

Współpracował z takimi wykonawcami, jak HST, Miuosh, Jajonasz, Pih, L.U.C., Jimek, Bisz, Buka, Promoe, Ńemy, WSZ, CNE, Bolec, Wzgórze Ya-Pa 3, Molesta Ewenement, Thinkadelic, Fokus, Pokahontaz, DJ 600V czy Skorup.

W 2011 roku Marten znalazł się na 26. miejscu listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu Machina[6]. Rok później znalazł się na 5. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys[7].

Życiorys

W szczytowym okresie działalności artystycznej Michała „Joki” Martena, przypadającym na lata 1996–2000, nagrał on wraz z formacją Kaliber 44, założoną w 1993 roku z AbradAbem i Magikiem, trzy albumy studyjne[1]. Pierwszy z nich, Księga Tajemnicza. Prolog, wydany w 1996 roku, przyniósł Joce, jak i pozostałym członkom tria znaczną popularność. Za sprawą wydawcy S.P. Records grupa intensywnie koncertowała poprzedzając m.in. projekt Kazika Staszewskiego – Kazik na Żywo. Pochodzący z płyty solowy utwór rapera pt. „Moja obawa (bądź a klęknę)” został wykorzystany w latach późniejszych w niezależnym filmie dramatycznym Że życie ma sens (2001), w którym znalazły się jeszcze dwa utwory zespołu Kaliber 44. W 1998 roku ukazał się drugi album formacji pt. W 63 minuty dookoła świata znacznie odbiegający stylistycznie od debiutu[8]. Popularnością w kraju cieszył się pochodzący z wydawnictwa utwór „Film” notowany na listach przebojów Polskiego Radia Szczecin i Programu Trzeciego Polskiego Radia[9][10].

W 2000 roku ukazał się trzeci album Kalibra 44 zatytułowany 3:44. Jednym z popularniejszych utworów na płycie jest piosenka „Konfrontacje”, która szybko dotarła na listy przebojów Polskiego Radia, ustanawiając rekord obecności także na liście przebojów Radiostacji (ponad dwieście tygodni)[11][12]. Joka wraz z zespołem otrzymał nagrodę Fryderyka w kategorii „Album roku – rap/hip-hop” (3:44). Reedycja albumu z 2021 roku uplasowała się na 3. miejscu zestawienia OLiS[13]. Wkrótce potem Marten wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie spędził blisko trzy lata. 26 stycznia 2002 roku Michał Marten w Katowicach ożenił się z Karoliną Piszczek, plastyczką i fotomodelką. W podróż poślubną udali się do Nowego Jorku i Ustronia[14]. Po powrocie do ojczyzny sporadycznie koncertował wraz z AbradAbem. Występy te w mediach były anonsowane jako koncerty zespołu Kaliber 44, jednakże według AbradAba nie stanowiły one o jego reaktywacji[15]. Wystąpił także na wydanym w 2005 roku drugim albumie brata – AbradAba pt. Emisja spalin (2005) oraz niemal pięć lat później na albumie Lukatricks pt. Czarne złoto (2010)[16][17].

W 2012 roku Joka ponownie wystąpił gościnnie na płycie AbradAba zatytułowanej ExtraVertik[18]. Zwrotki rapera znalazły się w utworze „Moje demony”[18]. Natomiast pod koniec roku ukazał się album katowickiego rapera Miuosha – Prosto przed siebie z utworem „Reprezent” nagrany z udziałem Joki[19]. Rok później raper wziął udział w reaktywacji składu Kaliber 44[20]. Pierwszy występ zespołu odbył się na Open’er Festival, gdzie trio wystąpiło z udziałem instrumentalistów, tzw. „żywym zespołem”[20]. Równolegle działalność wznowił koncertowy skład towarzyszący K44 – Baku Baku Skład[21]. Zespół wydał swoją czwartą studyjną płytę, Ułamek tarcia, 2 marca 2016 roku. Płyta okazała się bestsellerem zajmując 1. miejsce na liście OLiS[22], uzyskując tym samym status płyty platynowej.

Zmarł 2 maja 2025 roku. O śmierci dwa dni później, poinformował w mediach społecznościowych jego brat Marcin[23]. Raper został pochowany 10 maja 2025 roku na cmentarzu przy ulicy Wróblewskiego[24]. Ceremonia miała charakter świecki[25].

Dyskografia

Występy gościnne
Album Rok Utwór Źródło
WSZ & CNE – Jeszcze raz 2005 „Baku baku potęga” (gościnnie: AbradAb, Joka, Gutek) [26]
AbradAb – Emisja spalin „Rap to nie zabawa już” (gościnnie: Joka, DJ Feel-X) [16]
Lukatricks – Czarne złoto 2010 „Trzeba wziąć” (gościnnie: Joka, Jajonasz, HST, Fokus) [17]
AbradAb – ExtraVertik 2012 „Moje demony” (gościnnie: Joka) [18]
Młody Grzech & Jakuza – Wielkie Joł zajafka kipi (mixtape) WSZ & CNE – „Baku baku potęga” (gościnnie: AbradAb, Joka, Gutek) [27]
Miuosh – Prosto przed siebie „Reprezent” (gościnnie: Joka) [19]
HST – Sen koszmarny 2014 „Przegląd” (gościnnie: Joka) [28]
WSZ, Filip Samo Siejka – Wszystko gra „Western” (gościnnie: Joka) [29]
Pih – Kino nocne „Przeszłość niemile widziana” (gościnnie: Joka, Buka) [30]
Miuosh, Jimek, NOSPR – 2015 2015 „Reprezent” (gościnnie: Joka) [31]
L.U.C., Rebel Babel Ensmble – Dialog I 2016 „Jak słowo daję” (gościnnie: Joka, Bisz, Promoe, Ńemy, Jan) [32]
G2e – Wciepy „Co Tam Robisz 2” (gościnnie: Joka) [33]
Mechanik – Bliskość 2020 „Samotny” (gościnnie: Joka) [34]

Filmy i programy TV

Tytuł Rok Uwagi Źródło
„Kielce – Czyli Polski Bronx”[a] 1995 film dokumentalny, reżyseria: Bogna Świątkowska, Marek Lamprecht [35]
„Poniedziałek” 1998 film fabularny, jako chłopak z samochodu, reżyseria: Witold Adamek [36]
„Kaliber 44” 1999 krótkometrażowy film dokumentalny, reżyseria: Aneta Chwalba, Michał Bebło [37]
„Rap Kanciapa” 2004 program telewizyjny typu talk-show [38]
„Kuba Wojewódzki” 2016 program telewizyjny typu talk-show, S27E04 [39]
„Dzień dobry TVN” 2023 poranny magazyn emitowany na antenie TVN [40]

Teledyski

Tytuł Rok Reżyseria Album Źródło
AbradAb – „Rap to nie zabawa już” (gościnnie: Joka, DJ Feel-X) 2005 Kobas Laksa, Lak Gutt Emisja spalin [41]
Lukatricks – „Trzeba wziąć”/„Podaruj mi trochę słońca” (gościnnie: Joka, Jajonasz, HST, Fokus) 2010 — Czarne złoto [42]
Miuosh – „Reprezent” (gościnnie: Joka) 2012 Piotr Smoleński Prosto przed siebie [43]
Pih – „Przeszłość niemile widziana” (gościnnie: Joka, Buka) 2014 Evil Eye Studio Kino nocne [44]
„#Hot16Challenge” — — [45]
Miuosh, Jimek, NOSPR – „Represent” (gościnnie: Joka) 2015 CinematicArtists 2015 [46]
„Jak słowo daję” Jan Feat., Piotr Bartos, L.U.C. Dialog I [47]
G2e – „Co Tam Robisz 2” (gościnnie: Joka) 2016 BNT Wciepy [48]
Mechanik – „Samotny” (gościnnie: Joka) 2020 Ilustracja Plakat Obraz Bliskość [49]
„Hot16Challenge2” Ilustracja Plakat Obraz — [50]

Uwagi

  1. ↑ Podany rok 1995 odnosi się do okresu produkcji filmu. Oficjalna premiera obrazu powstałego na rzecz Telewizji Polskiej nigdy się nie odbyła. Projekt został odrzucony ze względu na liczne wulgaryzmy. W 2011 roku produkcja po wcześniejszym dopracowaniu technicznym przez Marka Lamprechta została upubliczniona w Internecie. Odbyło się to jednak bez wiedzy jego autorów.

Przypisy

  1. 1 2 3 Nie żyje Michał „Joka” Marten – ikona katowickiego rapu. portal.katowice.pl. [dostęp 2012-10-05]. (pol.).
  2. ↑ Zmarł „Joka”. AbradAb o szczegółach pogrzebu członka formacji Kaliber 44. Wprost. [dostęp 2025-05-08]. (pol.).
  3. ↑ Michał "Joka" Marten nie żyje. Znany raper miał 47 lat [online], onet.pl [dostęp 2025-05-04].
  4. ↑ Radek Miszczak: Beaty, rymy, życie: leksykon muzyki hip-hop. Wydawn. Kurpisz S.A., 2005, s. 261. ISBN 978-83-89738-75-2.
  5. ↑ Nominowani i laureaci 2000. fryderyki.pl. [dostęp 2010-02-15]. (pol.).
  6. ↑ Najlepszy Polski Raper (numeracja 0-29). machina.pl. [dostęp 2011-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-15)]. (pol.).
  7. ↑ 20 najlepszych polskich raperów wszech czasów. porcys.com. [dostęp 2015-07-24]. (pol.).
  8. ↑ Dziubłowski Przemysław: Paktofonika: Magia Magika. muzyka.onet.pl, 2002-11-12. [dostęp 2011-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-16)]. (pol.).
  9. ↑ Archiwum Listy Przebojów Trójki. lp3.pl. [dostęp 2009-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-18)]. (pol.).
  10. ↑ Szczecińska Lista Przebojów – Statystyki dla wykonawcy Kaliber 44. radio.szczecin.pl. [dostęp 2011-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. (pol.).
  11. ↑ Archiwum Listy Przebojów Programu Trzeciego [online], web.archive.org, 3 lutego 2016 [dostęp 2024-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-03].
  12. ↑ SZCZECIŃSKA LISTA PRZEBOJÓW [online], archive.is, 13 stycznia 2013 [dostęp 2024-09-22].
  13. ↑ Oficjalna lista sprzedaży [online], olis.onyx.pl [dostęp 2024-09-22].
  14. ↑ Andrzej Buda - HISTORIA KULTURY HIP-HOP W POLSCE 1977-2002 (str. 122, Akapit 7)
  15. ↑ Piotr Stelmach: Wywiad z Marcinem „AbradAbem” Martenem, część 3. youtube.com. [dostęp 2011-06-20]. (pol.).
  16. 1 2 Abradab – „Emisja spalin”. hiphopedia.info. [dostęp 2011-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-04)]. (pol.).
  17. 1 2 Lukatricks – „Czarne złoto”. hiphopedia.info. [dostęp 2011-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-06)]. (pol.).
  18. 1 2 3 Abradab – „ExtraVertik”. hiphopedia.info. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-05)]. (pol.).
  19. 1 2 Miuosh „Prosto przed siebie” – ruszyła przedsprzedaż!. glamrap.pl. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-10)]. (pol.).
  20. 1 2 Jędrzej Słodkowski: Legenda hip-hopu powraca. Nowa płyta Kalibra 44 za rok?. wyborcza.pl. [dostęp 2013-10-04]. (pol.).
  21. ↑ Wraca legenda hip-hopu. Joka i AbradAb zapowiadają koncerty Baku Baku Składu. kultura.gazeta.pl. [dostęp 2013-10-04]. (pol.).
  22. ↑ Oficjalna lista sprzedaży [online], olis.onyx.pl [dostęp 2024-11-14].
  23. ↑ Michał "Joka" Marten nie żyje. Znany raper miał 47 lat [online], Onet [dostęp 2025-05-05] (pol.).
  24. ↑ Pogrzeb Joki. Michał Marten został pochowany w Katowicach-Bogucicach. wkatowicach.eu. [dostęp 2025-05-11].
  25. ↑ Pogrzeb Michała "Joki" Martena. Symboliczny wieniec, tłumy fanów [online], dziennik.pl, 10 maja 2025 [dostęp 2025-05-12].
  26. ↑ WSZ & CNE – „Jeszcze Raz”. hiphopedia.info. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)]. (pol.).
  27. ↑ Młody Grzech & Jakuza – „Wielkie Joł Zajafka Kipi”. hiphopedia.info. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-30)]. (pol.).
  28. ↑ HST – „Sen koszmarny”. hiphopedia.info. [dostęp 2014-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-23)]. (pol.).
  29. ↑ WSZ – „Wszystko gra”. hiphopedia.info. [dostęp 2014-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-30)]. (pol.).
  30. ↑ Pih – „Kino nocne”. hiphopedia.info. [dostęp 2014-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-02)]. (pol.).
  31. ↑ Patrycja Czekała: Miuosh x Jimek x NOSPR – Bawełna Live. vaib.pl. [dostęp 2015-05-28]. (pol.).
  32. ↑ L.U.C, Promoe, Jan Feat., Bisz, Joka i Ńemy – Jak słowo daję [teledysk]. muzyka.onet.pl, 2015-11-02. [dostęp 2018-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-28)]. (pol.).
  33. ↑ G2e/Joka/dj.SHW - Co Tam Robisz 2 (prod. MSA). G2e Gierapa 2016-12-30. [dostęp 2025-05-05].
  34. ↑ Samotny - Bartłomiej Mechanik Chyla ft JokaK44. Bartłomiej “Mechanik” Chyla 2020-07-25. [dostęp 2025-05-05].
  35. ↑ Kielce – Czyli Polski Bronx. filmweb.pl. [dostęp 2012-07-02]. (pol.).
  36. ↑ Michał Marten. filmpolski.pl. [dostęp 2012-10-05]. (pol.).
  37. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=FQB77SR2vuw
  38. ↑ Kaliber 44 - Rap kanciapa 2004'. KlasykaPolskiegoRapu 2024-11-09. [dostęp 2024-11-19].
  39. ↑ Kuba Wojewódzki sezon 27 odcinek 4 – Mateusz Gessler / Kaliber 44 | Filmweb. [dostęp 2024-11-19].
  40. ↑ Kaliber 44 wspomina swoje początki. "Byliśmy dzieciakami" [online], dziendobry.tvn.pl, 31 grudnia 2023 [dostęp 2025-05-05].
  41. ↑ Zdjęcia z klipu AbraDaba pt. „Rap to nie zabawa już”. hip-hop.pl. [dostęp 2012-10-15]. (pol.).
  42. ↑ Lukatricks prezentuje Czarne złoto – „Trzeba wziąć” / „Podaruj mi trochę słońca”. hip-hop.pl. [dostęp 2010-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)]. (pol.).
  43. ↑ Miuosh feat. Joka – „Reprezent” – klip. cgm.pl. [dostęp 2012-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)]. (pol.).
  44. ↑ Pih feat. Joka, Buka – „Przeszłość niemile widziana” (prod. Pawbeats) [Official video]. youtube.com. [dostęp 2015-01-26]. (pol.).
  45. ↑ Mateusz Natali: Słoń, Joka, Pajac, Kobik, Kita, Igrekzet i Smooth Poet odpowiadają na „#Hot16Challenge”. popkiller.pl. [dostęp 2015-01-26]. (pol.).
  46. ↑ Krystian Krupiński: Miuosh x Jimek x NOSPR feat. Joka „Represent” – video. popkiller.pl. [dostęp 2015-06-23]. (pol.).
  47. ↑ L.U.C., BISZ, JOKA, PROMOE, ŃEMY FEAT. JAN (REBEL BABEL) – Jak słowo daję (official video). MaxFloRec TV 2015-10-27. [dostęp 2024-11-19].
  48. ↑ G2e/Joka/dj.SHW - Co Tam Robisz 2 (prod. MSA). G2e Gierapa 2016-12-30. [dostęp 2025-05-05].
  49. ↑ Samotny - Bartłomiej Mechanik Chyla ft JokaK44. Bartłomiej “Mechanik” Chyla 2020-07-25. [dostęp 2025-05-05].
  50. ↑ Joka K44 hot16challenge2. Miki Marten 2020-05-11. [dostęp 2025-05-05].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.