Kamienica przy ulicy Kościuszki 15 w Katowicach
 Kamienica od trony pl. K. Miarki (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. T. Kościuszki 15 / ul. S. Batorego 2a, 40-049 Katowice |
| Typ budynku |
kamienica mieszkalno-usługowa |
| Kondygnacje |
4 |
| Ukończenie budowy |
ok. 1897 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′18,7″N 19°01′04,1″E/50,255194 19,017806 | |
Kamienica przy ulicy T. Kościuszki 15 w Katowicach – narożna kamienica mieszkalno-usługowa, znajdująca się w Śródmieściu Katowic, przy ulicy T. Kościuszki 15 i ulicy S. Batorego 2a. Powstała ona pod koniec XIX wieku.
Historia
W latach 70. XIX wieku w tym miejscu swój dom i warsztat miał kołodziej Johann Wanjura[1]. Właścicielem kamienicy, zbudowanej zapewne w 1897 roku, był zapewne jego potomek, Emil Wanjura. Od 1897 roku prowadził on na jej parterze sklep kolonialny i gospodę. Znajdował się w niej wyszynk alkoholi Karla Strzody (niem. Destillation Strzoda). Wyższe kondygnacje przeznaczone zostały na lokale mieszkalne. W okresie międzywojennym gospoda przekształciła się w restaurację zwaną „Wzgórze Wanjury”[2]. W latach 30. XX wieku w oficynie na II piętrze mieściła się administracja gazety „Polska Zachodnia”.
Architektura
Budynek murowany z cegły, czterokondygnacyjny. Kondygnacja parterowa zaznaczona od góry gzymsem, na pozostałych kondygnacjach dominują podziały pionowe. Fasada od strony ul. Kościuszki dziewięcioosiowa, z czego po dwie skrajne osie ujęte wykonanymi z boniowania lizenami w formie pseudoryzalitów. Fasada od ul. Batorego sześcioosiowa, z tego oś najbliższa narożnika również ujęta w formę pseudoryzalitu. W ściętym narożniku jedna oś okien. Ryzality, ścięty narożnik oraz dwie osie skrajne od ul. Batorego zwieńczone trójkątnymi, pseudowolutowymi naczółkami z małymi okienkami. Otwory okienne prostokątne, na ostatniej kondygnacji objęte od góry ozdobnymi opaskami. Ponad ściętym narożnikiem wznosi się niewielka, segmentowa (ośmioboczna) kopułka. W drobnym detalu architektonicznym widoczne wpływy secesji.
Przypisy
- ↑ Marek Wojcik: "Z Katowic do Brwinowa droga prosta", czyli o początkach ulicy Kościuszki, w: "Kronika Katowicka", czerwiec 2017, s. 16
- ↑ Magdalena Chmiel, Krzysztof Szewczyk (red.), Katowice: spacerownik po południowym śródmieściu: lokalne historie, najciekawsze punkty na mapie i trasy spacerowe, Katowice: Katowice Miasto Ogrodów Instytucja kultury im. Krystyny Bochenek, 2021, s. 37, ISBN 978-83-63304-62-1.
Bibliografia
- Archiwum Urzędu Miasta w Katowicach, sygn. akt;
- Lipońska-Sajdak Jadwiga, Szota Zofia: Gruss aus Kattowitz. Pozdrowienia z Katowic. Katowice 2004, ISBN 83-87727-07-5;
