Kościół św. Jana Chrzciciela w Załężu
 nr rej. A-163 z dnia 06.04.1972[1] | |||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||
.jpg) Elewacja frontowa | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
Święto Świętego Jana Chrzciciela | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Osiek Jasielski _location_map.png) | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | |||||||||||
 49°39′03,9″N 21°28′08,3″E/49,651083 21,468972 | |||||||||||
Kościół św. Jana Chrzciciela w Załężu – kościół rzymskokatolicki, dawny parafialny pw. św. Jana Chrzciciela w Załężu wzniesiony w 1760.
Świątynia znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego (trasa VIII – jasielsko-dębicko-ropczycka).
Historia
W 1325 istniała już parafia w Załężu i należała do dekanatu w Zręcinie[2]. Pierwszy kościół powstał zapewne w XIV wieku. Obecny pochodzi z 1760. Konsekrowany przez przemyskiego biskupa pomocniczego Michała Sierakowskiego 7 października 1783. Znacznie przebudowywany: w 1883 dostawiono kaplice boczne; w 1951 usunięto ściany oddzielające nawę od kaplic bocznych, co przekształciło budowlę w trójnawową; w 1952 do południowej ściany prezbiterium dobudowano salkę katechetyczną[3]; w 1960 wybudowano wieżę. Po zbudowaniu nowego kościoła w 2000 świątynia nieużytkowana kultowo. Trwa rozpoczęty w 2014 remont kościoła.
.jpg)
Elewacja północna.jpg)
Widok od strony prezbiterium.jpg)
Widok ogólny
Architektura i wyposażenie
Jest to świątynia drewniana o konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna, posadowiona na kamiennych fundamentach. Do większej nawy głównej połączonej arkadami z nawami bocznymi przylega od strony wschodniej węższe prostokątne, zamknięte trójbocznie prezbiterium z zakrystią od północy i dobudówką od południa. Od strony zachodniej do korpusu nawy przylega wieża konstrukcji słupowo-ramowej z izbicą pozorną, z kruchtą w przyziemiu dekorowaną na zewnątrz pilastrami. Nad prezbiterium wieżyczka z sygnaturką, zwieńczona cebulastym hełmem z latarnią. Dach główny jednokalenicowy i pozostałe daszki kryte blachą. Ściany zewnętrzne pionowo oszalowane deskami.
Wewnątrz strop płaski z fasetą. Na ścianach i stropie polichromia o formach secesyjnych z 1777, odnowiona w końcu XIX wieku. Nad wejściem wsparty na filarach chór organowy z wizerunkiem króla Dawida grającego na harfie. Ambona z wizerunkami ewangelistów na płycinach. Na wyposażeniu ołtarz główny i przy tęczy dwa drewniane boczne: północny z obrazem Trójcy Świętej i południowy św. Józefa z Dzieciątkiem. Do nowego kościoła przeniesiono natomiast inne cenne elementy wyposażenia pochodzące ze starszego kościoła:
- gotycki obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii, z około 1480 z ołtarza głównego;
- gotycki obraz Matki Bożej Apokaliptycznej na złotym tle, na desce, z donatorami herbu Radwan, z około 1480 z prezbiterium;
- drewniany krucyfiks z pierwszej połowy XVI wieku
Otoczenie kościoła
Kościół ogrodzony jest murem z bramą z 1870 wpisanymi do rejestru zabytków.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2016-02-11].
- ↑ Józef Garbacik, redakcja Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego, PWN Kraków 1964 str. 59
- ↑ Diecezja Rzeszowska, Parafia Załęże. [dostęp 2016-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (pol.).
Bibliografia
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Sebastian Wypych Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, str. 165-166 ISBN 83-85557-88-1, ISBN 83-85368-79-5
- Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego, Krzysztof Zieliński (red.), Rzeszów: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”, 2015, s. 323-324, ISBN 978-83-61577-68-3, OCLC 922211420.
Linki zewnętrzne
|
