Osiek Jasielski

Osiek Jasielski
wieś
Ilustracja
Rynek
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

jasielski

Gmina

Osiek Jasielski

Liczba ludności (2022)

710[1]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-223[2]

Tablice rejestracyjne

RJS

SIMC

0358612[3]

Położenie na mapie gminy Osiek Jasielski
Mapa konturowa gminy Osiek Jasielski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Osiek Jasielski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Osiek Jasielski”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Osiek Jasielski”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Osiek Jasielski”
Ziemia49°38′04″N 21°29′30″E/49,634444 21,491667[4]

Osiek Jasielski – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, siedziba gminy Osiek Jasielski[3][5].

Miejscowość leży nad Wisłoką.

Osiek uzyskał lokację miejską w 1399, zdegradowany po 1661[6].

Osiek uzyskał lokację miejską przed 1365, zdegradowany w 1934[6].

Integralne części wsi Osiek Jasielski[5][3][7]
SIMCNazwaRodzaj
0358629Pod Dębinączęść wsi
0358635Pod Górączęść wsi
0358641Pod Skałączęść wsi

Historia

Pierwsza wzmianka o Osieku pochodzi z XIV wieku. W 1365 Kazimierz Wielki nadał miejscowości magdeburskie prawa miejskie[8]. Jako miasto królewskie Osiek otrzymał przywileje handlowe i celne. Powstał tu także zamek obronny, którego ślady znajdują się w południowej części miejscowości. Nazwany został „kocim zamkiem", co wskazywałoby, że ruiny mogły być wykorzystane czasowo na obozowisko przybyłych z południa wychodźców religijnych. Zamek osiecki był jednym z szeregu zamków broniących południowej granicy Polski[8]. Dzierżawcami starostwa osieckiego byli Stadniccy. W drugiej połowie XVI w. oraz w latach 1603, 1606, 1607 i 1618 mieszczanie osieccy wnosili przeciw nim skargi do sądu grodzkiego w Bieczu i do króla, że przez bicie, więzienie i inne formy przemocy zmuszeni są do odrabiania pańszczyzny[8].
W 1762 r. starostwo stało się własnością księcia Giedrojcia, ostatniego starosty królewskiego. Podczas zaboru austriackiego zarządzali Osiekiem Braniccy, Sanguszkowie, Gaszyńscy i Janiszewscy[8]. Osiek był wielokrotnie dewastowany podczas napaści wrogich wojsk (w 1474, 1655–56, 1657, 1704–09 oraz w czasie I i II wojny światowej).

W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady Osiek Jasielski. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Zabytki

We wsi znajduje się kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego wzniesiony około 1419 r. Jest to jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce. Około 1640 r. świątynię poddano gruntownej przebudowie i rozbudowie (m.in. dostawienie dzwonnicy do zachodniej ściany kościoła). Kościół otoczony jest kamiennymi sobotami. Wnętrze ozdobione jest bardzo cenną neobarokową XIX-wieczną polichromią. Kościół należy do wyjątkowych w drewnianej architekturze sakralnej przykładów rozwiązania bazylikowego. Wewnątrz na szczególną uwagę zasługują:

Kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego.

Turystyka

Ludzie związani z Osiekiem Jasielskim‎

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 878 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 GUS. Rejestr TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94324
  5. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. 1 2 Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 58-59.
  7. ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
  8. 1 2 3 4 Władysław Sarna: "Opis powiatu jasielskiego". Rerint pracy z 1908, wydany przez PUW Roksana, str. 444-457, ISBN 83-7343-071-7.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.