Radomyśl nad Sanem
| wieś | |
![]() Fragment rynku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2017) |
824[1] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
37-455[2] |
| Tablice rejestracyjne |
RST |
| SIMC |
0805040[3] |
Położenie na mapie gminy Radomyśl nad Sanem ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego ![]() | |
Radomyśl nad Sanem (do końca 2001 Radomyśl) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, siedziba gminy Radomyśl nad Sanem[5][3]. Leży niedaleko wideł Sanu i Wisły.
Miejscowość jest siedzibą gminy Radomyśl nad Sanem oraz rzymskokatolickiej parafii św. Jana Chrzciciela należącej do dekanatu Gorzyce.
Niegdyś było to prywatne miasto, uzyskało lokację miejską w 1581 roku[6]. W 1935 nastąpiła utrata praw miejskich. Miejscowością partnerską jest niemieckie Waldbüttelbrunn.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0805057 | Błonie | część wsi |
| 0805063 | Ćwierci | część wsi |
| 0805070 | Koniec | część wsi |
| 0805086 | Piasek | część wsi |
| 0805092 | Pod Kościołem | część wsi |
| 0805100 | Rynek | część wsi |
Historia
W okolicy popularny jest zwyczaj „Turków” wywodzący się właśnie z Radomyśla. Pochodzi on z czasów wyprawy króla Jana III Sobieskiego, który w drodze na Wiedeń zabrał z Radomyśla miejscowych rzemieślników. Po zwycięstwie wrócili oni ze zdobytymi na Turkach łupami, a że powrót wypadał w okresie Wielkanocy, wracający przebrali się w zdobyczne stroje, weszli w nich do miasta i zaciągnęli wartę przy Grobie Chrystusa w kościele.
Od tej pory na pamiątkę tamtych wydarzeń co roku mieszkańcy Radomyśla i okolicznych wiosek przebierają się za Turków i zaciągają warty w kościołach, a ich stroje z czasem zaczęły odbiegać od pierwowzorów, robiąc się coraz bardziej fantazyjne. Obecnie zrobiło się z tego barwne widowisko.
W latach 1865–1880 Radomyśl z przyległościami (Skowierzyn, Skowierzynek, Wólka, Glinnik i Nowiny) należał do Bogusława Horodyńskiego (1802–1866) i jego żony Zofii z Wierzbickich (1825–1900), a w latach 1916–1945 do rodziny Götz-Okocimskich.
W sierpniu 1942 roku oddział Gwardii Ludowej im. Jarosława Dąbrowskiego pod dowództwem Antoniego Palenia ps. „Jastrząb” rozbił hitlerowski posterunek policji[7].
Obok Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej i Pocieszenia znajduje się Dom Rekolekcyjny, który zaprasza pielgrzymów i grupy turystyczne.
Urodzeni w Radomyślu nad Sanem
- Wacław Czaczka-Ruciński – działacz niepodległościowy i samorządowy, honorowy burmistrz Solca Kujawskiego
- Sylwester Kowalik – lekarz, profesor
- Eugeniusz Okoń – ksiądz rewolucjonista, jeden z twórców tzw. Republiki Tarnobrzeskiej
- Alfred Pastuszeńko – oficer Legionów Polskich i Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
- Jan Wiktor – pisarz, publicysta, dziennikarz, działacz ruchu ludowego
Zobacz też
Przypisy
- ↑ BIP gminy. 2020. Wykaz ilościowy mieszkańców. Stan na dzień 31.12.2021 str. 7 [dostęp 2022-02-07]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1069 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- 1 2 3 Rejestr TERYT. Jednostki podziału terytorialnego (TERC). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2023-08-23].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114004
- 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 64-65.
- ↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945”, Wydawnictwo MON 1971 str. 142
Linki zewnętrzne
- Radomyśl (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 433.
- oficjalna strona Gminy Radomyśl nad Sanem
- oficjalna strona Grona Młodzieży Ziemi Radomyskiej
- oficjalna strona Diecezjalnego Ośrodka Turystyki i Formacji Chrześcijańskiej "AUGUSTIANUM" w Radomyślu nad Sanem. domrekradomysl.sandomierz.opoka.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-27)].
.jpg)
_location_map.png)



