Kępa Rzeczycka

Kępa Rzeczycka
wieś
Ilustracja
Most kolejowy na Sanie
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

stalowowolski

Gmina

Radomyśl nad Sanem

Liczba ludności (2021)

210[1]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

37-455[2]

Tablice rejestracyjne

RST

SIMC

0804885[3]

Położenie na mapie gminy Radomyśl nad Sanem
Mapa konturowa gminy Radomyśl nad Sanem, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kępa Rzeczycka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kępa Rzeczycka”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kępa Rzeczycka”
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego
Mapa konturowa powiatu stalowowolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kępa Rzeczycka”
Ziemia50°38′31″N 22°02′02″E/50,641944 22,033889[4]
Linia kolejowa

Kępa Rzeczycka – wieś w Polsce położona nad Sanem w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Radomyśl nad Sanem[3][5]. Przez wieś przepływa niewielka rzeka Łukawica.

Integralne części wsi Kępa Rzeczycka[3][5]
SIMCNazwaRodzaj
0804891Czarneczęść wsi

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku i następnych rozbiorach była w zaborze Monarchii Habsburgów. Po I wojnie światowej Kępa Rzeczycka w II Rzeczypospolitej była w województwie lwowskim w powiecie tarnobrzeskim w gminie Charzewice. Po II wojnie wieś znalazła się w województwie rzeszowskim, w gminie Charzewice[6]. Od 1954 do 1959 w gromadzie Wola Rzeczycka[7] w latach 1960 do 1969 w gromadzie Rzeczyca Długa[8] a od 1970 w gromadzie Radomyśl n/ Sanem[9]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Urodził się tutaj polski duchowny rzymskokatolicki – biskup Edward Frankowski.

Historia.

Kępa Rzeczycka powstała wg źródeł historycznych na początku XVII wieku. Mimo braku informacji w spisach poborowych, wspominają o niej wizytacje kościelne, parafii w Charzewicach według których była w rękach Grodzkich, a następnie Kuczkowskich i Rozwadowskich.

W 1723 Kępa Rzeczycka, wykupiona od rodziny Rozwadowskich, stała się częścią rozległego klucza długorzeczyckiego Lubomirskich utworzonego przez Jerzego Ignacego Lubomirskiego. W 1785 roku mieszka­ło tu 75 osób, a według metryk józefińskich 14 poddanych (7 półrolników i 7 zagrodników). Spis wojskowy z 1808 roku wymieniał w Kępie Rzeczyckiej 17 domów i 123 mieszkańców. W 1900 roku wieś miała już 39 budyn­ków i 230 mieszkańców, w tym 8 Żydów.

Jeszcze w XVIII wieku wieś otaczało od wschodu wypełnione wodą obniżenie terenu stanowiące odgałęzienie prastarego, dużego jeziora ciągnącego się od granic Rze­czycy Długiej aż po Dąbrowę Rzeczycką. Teren ten do dziś jest nazywany przez mieszkańców wsi jeziorzyskiem.

Zanim usypano w latach 1891–1892, wały przeciwpowodziowe Sanu, wieś często doświadczały katastrofalne wylewy. Tak było, dla przykładu, w marcu 1888 roku, kiedy oprócz 3 domów pozostałe zostały zalane, a 160 mieszkań­ców wraz z inwentarzem musiało się ewakuować do Rzeczycy Długiej.

Pod koniec 1914 roku Rosjanie zaczęli w układać tory kolejowe z Lublina do Rozwadowa, bu­dując jednocześnie w Kępie Rzeczyckiej prowizoryczny, drewniany most na Sanie i przystanek kolejowy Kępa, położony tuż przy wale przeciwpowodziowym obok mostu. Walki pozycyjne austriacko-rosyjskie podczas I wojny światowej nad Sanem z lat 1914–1916 doprowadziły do zniszczenia we wsi kilkunastu gospodarstw i mostu. Stały stalowy most kolejowy zbu­dowany został tu dopiero w 1922 roku.

Spis powszechny z 1921 roku odnotował już 46 domów i 221 osób. W dal­szym ciągu mieszkały we wsi 2 rodziny żydowskie, które wyprowadziły się przed rokiem 1939[10].

W latach 1925–1926, książę Jerzy Lubomirski, ostatni ordynat majątku w Charzewicach, do­konał likwidacji posiadłości dworskich Lubomirskich w Kępie Rzeczyckiej sprzedając je miejscowym chłopom[11][10].

Od początku swego istnienia Kępa Rzeczycka należała do parafii w Charzewicach, a następnie w Rozwadowie[12]. Od 1924 roku należy do utworzonej parafii w Woli Rzeczyckiej[13].

W czasie II wojny kilka rodzin pomagało mieszkającej we wsi Dąbrowa Rzeczycka, żydowskiej rodzinie Mieczysława (Mojżesza) Lewinkopfa i Elżbiety Linieckiej Weinreich (rodzice Jerzego Kosińskiego)[14].

Podczas II wojny światowej Kępa Rzeczycka nie została spacyfikowana, mimo aktów sabotażu wykolejenia przez oddziały partyzanckie kilku transportów kolejowych na trasie Lipa - Kępa Rzeczycka, nie ma też wzmianek o partyzantce[10].

Na wale przeciwpowodziowym w okolicach Kępy Rzeczyckiej znajduje się stojący kamienny pomnik. Pomnik upamiętnia tragiczne wydarzenie, które miało tu miejsce w 1936 roku. Tu została zamordowana Felicja Lubomirska, a wydarzenia tego nigdy nie wyjaśniono. Felicja Lubomirska była nieślubną córką księcia Jerzego Lubomirskiego z Charzewic. Grób zamordowanej Felicji Lubomirskiej znajduje się na rozwadowskim cmentarzu[15].

Przypisy

  1. ↑ BIP gminy. 2020. Wykaz ilościowy mieszkańców. Stan na dzień 31.12.2021 str. 7 [dostęp 2022-02-07]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 455 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 52427
  5. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  7. ↑ Uchwała Nr 34/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu tarnobrzeskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
  8. ↑ Uchwała Nr 11/60 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 28 kwietnia 1960 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie rzeszowskim, w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Rady Ministrów Nr 199/60 z dnia 22. VI. 1960 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 24 czerwca 1960 r., Nr. 6, Poz. 42)
  9. ↑ Uchwała Nr XVIII/13/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 27 września 1968 r. w sprawie zniesienia i łączenia niektórych gromad w województwie rzeszowskim z uwzględnieniem zmiany wprowadzonej uchwałą Nr XIX/20/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 października 1968 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 15 listopada 1968 r., Nr. 11, Poz. 92)
  10. 1 2 3 Sołectwa - Gmina - Gmina Radomyśl nad Sanem [online], radomysl.pl [dostęp 2023-04-22].
  11. ↑ Turystyczny szlak gniazd rodowych Lubomirskich - Stalowa Wola - Kompas Turystyczny [online], web.archive.org, 26 kwietnia 2012 [dostęp 2023-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-26].
  12. ↑ RedxMCH, Stalowa Wola - Matki Bożej Szkaplerznej [online], Diecezja Sandomierska, 25 marca 2017 [dostęp 2023-04-25] (pol.).
  13. ↑ RedxMCH, Wola Rzeczycka - Nawiedzenia NMP [online], Diecezja Sandomierska, 1 maja 2017 [dostęp 2023-04-25] (pol.).
  14. ↑ Czarny ptasior | Joanna Siedlecka [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-04-22] (pol.).
  15. ↑ Kępa Rzeczycka - Tajemniczy pomnik. Atrakcje turystyczne Kępy Rzeczyckiej. Ciekawe miejsca Kępy Rzeczyckiej [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2023-04-28].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.