Korosz ćwieczakowaty
| Corticeus fraxini | |||
| (Kugelann, 1794) | |||
 C. fraxini na dole zdjęcia | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Diaperinae | ||
| Plemię |
Hypophlaeini | ||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
korosz ćwieczakowaty | ||
| Synonimy | |||
| |||
Korosz ćwieczakowaty[1] (Corticeus fraxini) – gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Diaperinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1794 roku przez Johanna Gottlieba Kugelanna na łamach „Neuestes Magazin für die Liebhaber der Entomologie” pod nazwą Hypophloeus fraxini[2][3].
Morfologia
Chrząszcz o mocno wydłużonym, acz bardziej krępym niż u większości koroszy, walcowatym ciele[4] długości od 3,5[5] do 5 mm[4][5], z wierzchu błyszczącym i nagim[5], ubarwionym jednolicie brunatnie lub czerwonobrunatnie[4].
Głowa ma prawie dwukrotnie szersze niż dłuższe[4], na przedzie wykrojone oczy[5].
Przedplecze jest wyraźnie szersze od głowy[5], tak szerokie jak długie, najszersze w połowie długości, w zarysie kwadratowe z zaokrąglonymi bokami[4][5], o przednich kątach wyraźnych[5], tylnych kątach zaostrzonych, niewystających i nieuniesionych, a powierzchni pokrytej drobnymi, dość głębokimi punktami rozstawionymi na dystanse mniejsze od ich średnic. Pokrywy są tak szerokie jak przedplecze, nieprzyciemnione na szczytach, bezładnie pokryte punktami płytszymi i bardziej rozproszonymi niż na przedpleczu. Duże, zaokrąglone pygidium ma drobne punktowanie[4].
Ekologia i występowanie
Owad leśny[1], saproksyliczny, związany z drzewami iglastymi i liściastymi[6][4], najczęściej z sosnami[5]. Bytuje pod przegrzybiałą korą, w zmurszałym i przegrzybiałym drewnie oraz w korytarzach kornikowatych[6][4], w tym czterooczaka świerkowca, kornika drukarza, kornika sześciozębnego, pstraków, roztoczków i rytownika czterozębnego[6].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Grecji oraz europejskiej części Rosji, a w Azji z Cypru, anatolijskiej części Turcji, syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Kazachstanu i Mongolii[3][5].
W Polsce korosz ten jest podawany z nielicznych, często izolowanych stanowisk[6][4]. W Czechach jest owadem rzadko spotykanym na Morawach i nieznanym z Bohemii[5]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)[7].
Przypisy
- 1 2 Corticeus fraxini – Korosz ćwieczakowaty. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2025-05-16].
- ↑ J.G. Kugelann. Verzeichniss der in einigen Gegenden Preussens bis jetzt entdeckten Käfer-Arten, nebst kurzen Nachrichten von denselben. „Neuestes Magazin für die Liebhaber der Entomologie”. 1 (5), s. 513–582, 1794.
- 1 2 I. Löbl, A. Smetana: Catalogue of Palearctic Coleoptera. Vol. 5: Tenebrionoidea. Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2008, s. 311-312. ISBN 87-88757-84-6.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 91 Czarnuchowate – Tenebrionidae, Boridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1991, s. 65-70.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Vladimir Novák: Beetles of the family Tenebrionidae of Central Europe. Praga: Academia, 2014, s. 367-374, seria: Zoological Keys.
- 1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. „Katalog Fauny Polski”. 23 (14), 1987.
- ↑ Vladimir Novák: Tenebrionidae. W: R. Hejda, J. Farkač, K. Chobot: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Příroda, 2017, s. 443-446.