Korosz dwubarwny
| Corticeus bicolor | |||
| (Olivier, 1790) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Diaperinae | ||
| Plemię |
Hypophlaeini | ||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
korosz dwubarwny | ||
| Synonimy | |||
| |||
Korosz dwubarwny[1] (Corticeus bicolor) – gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Diaperinae. Zamieszkuje Europę, zachodnią Afrykę Północną, Zakaukazie oraz Azję Północną i Środkową.
Taksonomia
Gatunek ten opisał po raz pierwszy Guillaume-Antoine Olivier w 1790 roku pod nazwą Ips bicolor[2][3].
Morfologia
Chrząszcz o mocno wydłużonym, walcowatym ciele długości od 3,5 do 4 mm[4][5].
Poprzeczną, rdzawoczerwoną[5] do brunatnej głowę regularnie pokrywają drobne punkty oddalone na dystanse równe średnicom. Ma ona prawie dwukrotnie szersze niż dłuższe[4], na przedzie wykrojone oczy[5].
Przedplecze jest prawie tak szerokie jak długie, kwadratowawe[4][5], najszersze pośrodku lub nieco przed środkiem[4], ubarwione i punktowane tak jak głowa[4][5], o prostej krawędzi przedniej, zaokrąglonych kątach przednich[5], krawędziach bocznych widocznych przy patrzeniu od góry[4], a kątach tylnych wyraźnych, rozwartych i kanciastych[5]. Pokrywy są trochę szersze od przedplecza[4][5], za środkiem nieco rozszerzone, o punktowaniu bezładnym, najsilniejszym przy tarczce i szwie, ku bokom spłyconym, a u wierzchołka zanikającym[4]. Pokrywy zawsze są dwubarwne – w okolicy barkowej rdzawoczerwone do brunatnych, w pozostałych ⅔ czarne[4][5]. Odnóża są krótkie, dość grube jak na przedstawiciela rodzaju[4].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony od nizin po góry, z wyjątkiem ich wysokich partii[6][4]. Zasiedla lasy liściaste i mieszane[1]. Jest gatunkiem saproksylicznym, związanym z drzewami liściastymi, zwłaszcza z wiązami[6][4]. Larwy są drapieżne i rozwijają się w korytarzach kornikowatych z rodzajów ogłodek i rozwiertek[6][4], w tym ogłodka brzozowca, ogłodka dębowca, ogłodka wiązowca, ogłodka wielorzędowego i rozwiertka większego[6][7]. Osobniki dorosłe spotyka się także w chodnikach drwalniczka Saksena i nieparka pospolitego[7] oraz poza żerowiskami kornikowatych – pod przegrzybiałą korą, w murszejącym drewnie, próchnowiskach i w owocnikach grzybów nadrzewnych[5]. Postacie dorosłe aktywne są nocą[5], w Europie Środkowej od marca do października[1].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Albanii, Grecji oraz europejskiej części Rosji, w Afryce z Algierii, a w Azji z Armenii, syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji[3][5] oraz Kazachstanu[7]. Na północy starego kontynentu dociera do koła podbiegunowego[6], a nawet je przekracza[4].
W Polsce jest chrząszczem stosunkowo pospolitym i licznym[1]. W Czechach owad ten był pospolity, ale współcześnie zanika z powodu utraty siedlisk[5]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek bliski zagrożenia wymarciem (NT)[8].
Przypisy
- 1 2 3 4 Corticeus bicolor – Korosz dwubarwny. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2025-03-14].
- ↑ G.-A. Olivier, Entomologie, ou histoire naturelle des insectes, avec leurs caractères génériques et spécifiques, leur description, leur synonymie, et leur figure enluminée. Coléoptères, „{{{czasopismo}}}”, 2 (18), Paris: de Baudouin, 1790, s. 12 [dostęp 2025-03-14].
- 1 2 I. Löbl, A. Smetana: Catalogue of Palearctic Coleoptera. Vol. 5: Tenebrionoidea. Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2008, s. 311-312. ISBN 87-88757-84-6.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 91 Czarnuchowate – Tenebrionidae, Boridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1991, s. 65-70.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Vladimir Novák: Beetles of the family Tenebrionidae of Central Europe. Praga: Academia, 2014, s. 367-374, seria: Zoological Keys.
- 1 2 3 4 5 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. „Katalog Fauny Polski”. 23 (14), 1987.
- 1 2 3 Izbasar I. Temreshev. First record of Corticeus bicolor (Olivier, 1790) (Coleoptera, Tenebrionidae) from Kazakhstan. „Acta Biologica Sibirica”. 10, s. 401–408, 2024. DOI: 10.5281/zenodo.11189222.
- ↑ Vladimir Novák: Tenebrionidae. W: R. Hejda, J. Farkač, K. Chobot: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Příroda, 2017, s. 443-446.