Krótkowarg
| Chilobrachys | |||
| Karsch, 1892 | |||
 Samica krótkowarga grzywiastego | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Plemię |
Chilobrachini | ||
| Rodzaj |
krótkowarg | ||
| Synonimy | |||
| |||
Krótkowarg[1] (Chilobrachys) – rodzaj silnie jadowitych pająków z rodziny ptasznikowatych.
Morfologia
Pająki osiągające średnie i duże rozmiary. Karapaks cechuje się niskim wzgórkiem ocznym, ustawionymi w widoku grzbietowym niemal w linii prostej oczami par przednich oraz wygiętą ku tyłowi jamką. Nadustek jest wysoki. Szczękoczułki mają na powierzchniach zewnętrznych niewielkie poletka pypciowatych szczecinek, a na krawędziach wewnętrznych szereg mocnych zębów i kilka ząbków mniejszych. Kuspule rozmieszczone są w wierzchołkowej części wargi dolnej i przednio-bocznych częściach szczęk. Na przednio-bocznych częściach szczękach występują grzebykowate szeregi szczecinek, z których trzy dolne są największe. Leżą w nich szczecinki wiosłowate, lancetowate i pałeczkowate, przy czym te ostatnie nigdy nie towarzyszą guzkom. Jeden lub dwa szeregi szczecinek wiosłowatych tworzą wraz z krótkimi kolcami na szczękoczułkach aparat strydulacyjny. Na czerwonobrązowym sternum obecne są trzy pary sigilla. Nadstopia mają skopule zwężone u szczytów. Opistosoma (odwłok) odznacza się palcowatymi członami wierzchołkowymi kądziołków przędnych pary tylno-bocznej. Nogogłaszczki samca dysponują gruszkowatym bulbusem z długim, cienkim i opatrzonym niewielką bruzdą odsiebną embolusem. Poza tym na samczym narządzie nogogłaszczkowym obecnym jest długi i cienki lub uformowany w kształt ostrza kolec. Genitalia samicy zawierają jedną parę spermatek[2].
Rozprzestrzenienie
Rodzaj orientalny, znany z Chin, Indii, Sri Lanki, Mjanmy, Wietnamu, Tajlandii i Malezji[3].
Jad
Ukąszenia pająków z rodzaju Chilobrachys mogą być śmiertelne. Odnotowano przypadek śmierci dwóch osób po ukąszeniu przez Chilobrachys hardwickei[4].
Taksonomia
Takson ten wprowadzony został w 1892 roku przez Ferdinanda A.F. Karscha na łamach „Berliner Entomologische Zeitschrift”. Gatunkiem typowym wyznaczony został opisany w tej samej publikacji Chilobrachys nitelinus[5][3]. W 2016 roku Steven C. Nunn, Rick C. West i Volker von Wirth zsynonimizowali z nim rodzaj Neochilobrachys wprowadzony w 1909 roku przez Arthura Stanleya Hirsta[6].
Do rodzaju zalicza się 32 opisane gatunki[3][1]:
- Chilobrachys andersoni (Pocock, 1895) – krótkowarg musztardowy
- Chilobrachys annandalei Simon, 1901 – krótkowarg jaskiniowy
- Chilobrachys assamensis Hirst, 1909 – krótkowarg asamski
- Chilobrachys bicolor (Pocock, 1895) – krótkowarg dwubarwny
- Chilobrachys brevipes (Thorell, 1897) – krótkowarg krótkostopy
- Chilobrachys dominus Lin et Li, 2022 – krótkowarg władczy
- Chilobrachys dyscolus (Simon, 1886) – krótkowarg mrukliwy
- Chilobrachys femoralis Pocock, 1900 – krótkowarg gruboudy
- Chilobrachys fimbriatus Pocock, 1899 – krótkowarg grzywiasty
- Chilobrachys flavopilosus (Simon, 1884) – krótkowarg żółtowłosy
- Chilobrachys fumosus (Pocock, 1895) – krótkowarg dymny
- Chilobrachys guangxiensis (Yin et Tan, 2000) – krótkowarg południowochiński
- Chilobrachys hardwickei (Pocock, 1895) – krótkowarg bengalski
- Chilobrachys himalayensis (Tikader, 1977) – krótkowarg himalajski
- Chilobrachys huahini Schmidt et Huber, 1996 – krótkowarg płowy
- Chilobrachys hubei Song et Zhao, 1988 – krótkowarg dolinowy
- Chilobrachys jinchengi Lin et Li, 2022
- Chilobrachys jonitriantisvansickleae Nanayakkara, Sumanapala et Kirk, 2019 – krótkowarg lśniąconogi
- Chilobrachys khasiensis (Tikader, 1977) – krótkowarg wątłonogi
- Chilobrachys liboensis Zhu et Zhang, 2008 – krótkowarg guzkowaty
- Chilobrachys lubricus Yu et al., 2021 – krótkowarg gładki
- Chilobrachys natanicharum Chomphuphuang et al., 2023 – krótkowarg elektryczny
- Chilobrachys nitelinus Karsch, 1892 – krótkowarg wiewiórczy
- Chilobrachys oculatus (Thorell, 1895)
- Chilobrachys paviei (Simon, 1886) – krótkowarg tajlandzki
- Chilobrachys pococki (Thorell, 1897) – krótkowarg birmański
- Chilobrachys qishuoi Lin et Li, 2022 – krótkowarg chiński
- Chilobrachys sericeus (Thorell, 1895) – krótkowarg jedwabisty
- Chilobrachys soricinus (Thorell, 1887) – krótkowarg ryjący
- Chilobrachys stridulans (Wood-Mason, 1877) – krótkowarg dźwięczny
- Chilobrachys subarmatus (Thorell, 1891) – krótkowarg małozbrojny
- Chilobrachys thorelli Pocock, 1900 – krótkowarg indyjski
Przypisy
- 1 2 Dominik Szymański i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 14 marca 2025, s. 67-73, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
- ↑ Ming-Sheng Zhu, Rui Zhang. Revision of the theraphosid spiders from China (Araneae: Mygalomorphae). „Journal of Arachnology”. 36 (2), s. 425-447, 2008. DOI: 10.1636/CA07-94.1.
- 1 2 3 NMBE - World Spider Catalog [online], wsc.nmbe.ch [dostęp 2024-03-24].
- ↑ K. Banerjee i inni, Tarantula bite leads to death and gangrene, „Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology”, 63 (2), 1997, s. 125–126, ISSN 0378-6323, PMID: 20944295 [dostęp 2024-03-24].
- ↑ F. Karsch. Arachniden von Ceylon und von Minikoy gesammelt von den Herren Doctoren P. und F. Sarasin. „Berliner Entomologische Zeitschrift”. 36 (2), s. 267-310, 1892.
- ↑ Steven C. Nunn, Rick C. West, Volker von Wirth. A revision of the selenocosmiine tarantula genus Phlogiellus Pocock 1897 (Araneae: Theraphosidae), with description of 4 new species. „International Journal of Zoology”. 2016, s. 1-54, 2016. DOI: 10.1155/2016/9895234.