Kudłatka leśna
| Lasiodora sertaneja | |
| Bertani, 2023 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
Theraphosinae |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kudłatka leśna |
Kudłatka leśna[1] (Lasiodora sertaneja) – gatunek pająka z rodziny ptasznikowatych. Endemiczny dla wschodniej Brazylii.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2023 roku przez Rogéria Bertaniego[3][2] na łamach „Zootaxa”. Jako lokalizację typową wskazano Xingó w brazylijskim stanie Sergipe. Epitet gatunkowy oznacza „mieszkanka Sertão”.
Wyniki przeprowadzonej przez Bertaniego w 2023 roku analizy kladystycznej wskazują na zajmowanie przez omawiany gatunek pozycji siostrzanej dla L. franciscana[2].
Morfologia
Pająk duży. U przykładowego samca karapaks ma 25,4 mm długości i 23,5 mm szerokości, a opistosoma (odwłok) 24 mm długości i 17,5 mm szerokości, natomiast u przykładowej samicy karapaks ma 27,2 mm długości i 23,6 mm szerokości, a opistosoma 36,9 mm długości i 26,1 mm szerokości[2].
Karapaks jest czarny, z wierzchu porośnięty krótkimi, beżowymi szczecinkami, a przy krawędziach długimi szczecinkami jasnobrązowymi. Szczękoczułki są czarne ze szczecinkami barwy takiej jak na karapaksie, u samca zaopatrzone w 13, a u samicy w 10 zębów na przedniej krawędzi bruzdy, u obu płci ponadto z drobnymi ząbkami u jej nasady. Szczęki i warga dolna mają rudobrązowe ubarwienie. Rudobrązowe sternum i biodra porastają krótkie, jedwabiste, ciemnobrązowe szczecinki. Odnóża są czarne z rzadkimi szczecinkami barwy takiej jak na karapaksie, z jaśniejszymi paskami na udach, rzepkach, goleniach i nadstopiach oraz z białawymi obrączkami na szczytach członów. Kolcopodobne i długie szczecinki aparatu strydulacyjnego na tylno-bocznych powierzchniach szczęk zawsze występują w rejonie odsiebno-górnym, a czasem także w środkowym i dolnym; przemieszane są ze szczecinkami pierzastymi a pośrodku też z krótszymi kolcopodobnymi. Biodra pierwszej pary mają pierzaste i kolcowate szczecinki strydulacyjne na powierzchniach tylne-bocznych, a te pary drugiej tylko na powierzchniach przednio-bocznych. Stopy wszystkich par oraz nadstopia pary pierwszej i drugiej mają skopule na całej długości, natomiast nadstopia pary trzeciej mają je na połowie długości, a pary czwartej w odsiebnej ⅓ w przypadku samicy i odsiebnej ćwiartce w przypadku samca. Opistosoma (odwłok) jest czarna, obficie porośnięta długimi, rudymi szczecinkami. U obu płci obecne są włoski drażniące typu I i III[2].
Nogogłaszczki samca mają gruszkowaty bulbus z nieco dłuższym od tegulum, w części odsiebnej nieco spłaszczonym bocznie, na krótkim szczycie zgrubiałym embolusem o wyraźnie ząbkowanym kilu retrolateralnym. Genitalia samicy zawierają dwie bardzo krótkie, oddzielone silnie zesklerotyzowanym rejonem spermateki o szypułkach węższych niż szerokie części nabrzmiałe[2].
Ekologia i występowanie
Gatunek neotropikalny, endemiczny dla wschodniej Brazylii, znany ze stanów Paraíba, Pernambuco, Sergipe, Bahia i północnego skraju Minas Gerais. Ponadto istnieje niepewne doniesienie ze stanu Pará. Zamieszkuje niewielkie obszary zalesione w obrębie ekoregionu caatingi[2].
Przypisy
- ↑ Dominik M. Szymański i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, 14 marca 2025, s. 142-144, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
- 1 2 3 4 5 6 7 R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of Lasiodora C. L. Koch, 1850 (Araneae, Theraphosidae) with notes on related genera. „Zootaxa”. 5390 (1), s. 1-116, 2023. DOI: 10.11646/zootaxa.5390.1.1.
- ↑ Gen. Lasiodora C. L. Koch, 1850. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2024-02-06].