Lekanis

Po lewej: lekanis ślubna, 370–360 p.n.e. (Muzeum archeologiczne w Keramejkos); po prawej: rysunek profilu i przekroju przykładowej lekanis

Lekanis^[1] (stgr. λεκανίς lekanís, l.mn. lekanides) – rodzaj starożytnego greckiego naczynia ceramicznego, płytkiej, niskiej miski z pokrywką i dwoma poziomymi imadłami.

Naczynia typu lekanis były owalne, niskie, wyposażone w szeroką stopę i dwa poziome wstęgowe uchwyty umieszczone pod brzegiem. Po wewnętrznej stronie naczynia, wokół brzegu znajdował się pas, stanowiący oparcie dla pokrywy. Pokrywa posiadała uchwyt. Forma pojawiła się na stałe w drugiej połowie VI wieku p.n.e., szczególnie w ceramice czerwonofigurowej oraz czarnofigurowej z końca V w. p.n.e. W dekoracjach na wazach czerwonofigurowych, przedstawiających sceny z procesji ślubnych, lekanisy przedstawiane były jako prezenty ślubne^[2].

U starożytnych Greków terminu „lekanis” używano do nazywania naczyń kuchennych służących do gotowania, pojemników na biżuterię, ale także naczyń toaletowych^[2].

Formą podobną do typu lekanis jest lekane. Lekanai jednak nie posiadały wieka^[2][3].

• 
  Lekanis czarnofirnisowana, warsztat kampański, 450–400 p.n.e. (Musée d’archéologie méditerranéenne, Marsylia)
• 
  Lekanis czarnofirnisowana, warsztat kampański, 399–200 p.n.e. (Portland Art Museum)
• 
  Lekanis koryncka, ok. 380 p.n.e. (Martin von Wagner Museum, Würzburg)
• 
  Lekanis apulijska, czerwonofigurowa, 330–320 p.n.e. (Museu de Arte de São Paulo)
• 
  Lekanis sycylijska typu Centuripe, III w. p.n.e. (Hetjens-Museum, Düsseldorf)
• 
  Lekanis z głową Meduzy na nóżce, 1. poł. III w. p.n.e. (Muzeum Narodowe w Warszawie)

• typologia antycznej ceramiki greckiej