Metabolom

Metabolom[1] – zestaw wszystkich metabolitów obecnych w organizmie, tkance, komórce lub przedziale komórkowym (np. pochodne aminokwasów, lipidów, węglowodanów, nukleotydów, drobnocząsteczkowych hormonów takich jak np. tyroksyna, testosteron, estradiol, cykliczny AMP).

Metabolom („krajobraz chemiczny”) to również zespół metabolitów (pierwotnych, wtórnych) i ksenobiotyków w danym wycinku środowiska[2].

Badaniem metabolomu zajmuje się dziedzina nauki zwana metabolomiką[3], która obok genomiki, transkryptomiki i proteomiki znajduje zastosowanie np. w biologii systemów[4], będącej między innymi działem biologii medycznej. W 2007 r. po raz pierwszy przedstawiono zarys ludzkiego metabolomu i przez analogię do projektu poznania ludzkiego genomu nazwano Projektem Ludzkiego Metabolomu[5], gdzie skatalogowano i scharakteryzowano 2500 metabolitów, 1200 leków i 3500 składników pożywienia, które znaleziono w ludzkim ciele[6][7][8][9].

Przypisy

  1. Pojęcie po raz pierwszy użyte w: Oliver SG, Winson MK, Kell DB, Baganz F: Systematic functional analysis of the yeast genome. Według: Douglas B. Kell, Stephen G. Oliver: The metabolome 18 years on: a concept comes of age. [dostęp 2023-11-10].
  2. Shane P. Farrell i inni, Turf algae redefine the chemical landscape of temperate reefs, limiting kelp forest recovery, „Science”, 388 (6749), 2025, s. 876–880, DOI: 10.1126/science.adt6788.
  3. First book on metabolomics Metabolic Profiling: Its Role in Biomarker Discovery and Gene Function Analysis, Harrigan, G. G. & Goodacre, R. (eds), Kluwer Academic Publishers 2003.
  4. Metabolomics in systems biology, Weckwerth W, Annu Rev Plant Biol. 2003.
  5. The Human Metabolome Project,.
  6. Human Serum Metabolome in Health and Disease. [dostęp 2010-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)].
  7. Human Metabolome Library,.
  8. Human Metabolome Database,.
  9. Combining genomics, metabolome analysis, and biochemical modelling to understand metabolic networks, Fiehn O, Comp. Funct. Genomics 2001.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.