Estradiol
|
|
 |
| Nazewnictwo |
|
| Nomenklatura systematyczna (IUPAC) |
(17β)-estra-1,3,5(10)-trieno-3,17-diol |
| Inne nazwy i oznaczenia |
| farm. |
łac. estradioli benzoas, estradioli valeras, estradiolum hemihydricum |
| inne |
17β-estradiol, E2 |
|
| Ogólne informacje |
| Wzór sumaryczny |
C18H24O2 |
| Masa molowa |
272,38 g/mol |
| Wygląd |
bezbarwne kryształy[1] lub biały proszek[2] |
| Identyfikacja |
| Numer CAS |
50-28-2 57-91-0 (racemat) 50-50-0 (benzoesan) 979-32-8 (walerianian) |
| PubChem |
5757 |
| DrugBank |
DB00783 |
| SMILES |
CC12CCC3C(C1CCC2O)CCC4=C3C=CC(=C4)O |
|
| InChI |
InChI=1S/C18H24O2/c1-18-9-8-14-13-5-3-12(19)10-11(13)2-4-15(14)16(18)6-7-17(18)20/h3,5,10,14-17,19-20H,2,4,6-9H2,1H3/t14-,15-,16+,17+,18+/m1/s1 |
| InChIKey |
VOXZDWNPVJITMN-ZBRFXRBCSA-N |
|
|
|
|
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
| Klasyfikacja medyczna |
| ATC |
G03AA17, G03CA03, G03CA53, H01CC54 |
|
|
| Uwagi terapeutyczne |
|
| Drogi podawania |
doustnie, transdermalnie, domięśniowo, dopochwowo |
|
Estradiol, E2 (łac. estradiolum) – organiczny związek chemiczny, sterydowy hormon płciowy. Jest podstawowym, naturalnym estrogenem. Z chemicznego punktu widzenia jest steroidem, pochodną estranu.
Odpowiedzialny za rozwój żeńskich narządów rozrodczych, rozrost błony śluzowej macicy, reguluje cykl płciowy i ma wpływ na zachowanie seksualne. W fazie pęcherzykowej wytwarzany jest głównie w jajnikach przez wzrastające pęcherzyki Graafa. W fazie ciałka żółtego wydzielany w bardzo niewielkiej ilości przez ciałko żółte. Produkowany jest także w korze nadnerczy, a podczas ciąży w łożysku.
Działania estradiolu w układzie rozrodczym
- Srom – rozwój warg sromowych większych i mniejszych, duże stężenia tego hormonu powodują brunatne przebarwienie warg sromowych.
- Pochwa – dojrzewanie komórek nabłonka pochwy, pobudzenie w nich podziałów komórkowych, zwiększenie złuszczania komórek kwasochłonnych, zmiana kwasowości środowiska pochwy (niższe pH).
- Szyjka macicy – relaksacja włókien mięśniowych i rozszerzenie kanału szyjki macicy, śluz szyjkowy staje się przejrzysty i rozciągliwy (krystalizuje się na kształt paproci), wzrasta zawartość soli nieorganicznych w śluzie.
- Endometrium – rozrost błony śluzowej.
- Myometrium – przerost (hipertrofia) istniejących włókien mięśniowych i tworzenie nowych (hiperplazja), przekrwienie warstwy mięśniowej, zwiększenie pobudliwości skurczowej macicy.
- Jajowód – pobudzenie nabłonka migawkowego do wzrostu, zwiększenie perystaltyki jajowodów.
- Jajniki – rozwój i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, synteza receptorów dla LH i FSH w komórkach pęcherzyków.
- Gruczoł mlekowy – rozrost podścieliska (tkanki łącznej włóknistej i tkanki tłuszczowej), pobudzenie rozrostu komórek pęcherzyków i przewodów wyprowadzających.
Działania estradiolu poza układem rozrodczym
Preparaty proste
- Estrofem – 2 mg, tabletki powlekane (Novo Nordisk)
- Estrofem mite – 1 mg, tabletki powlekane (Novo Nordisk)
Lek Estrofem jest przeznaczony do stosowania wyłącznie u kobiet po menopauzie. Jednocześnie jest używany w hormonalnej terapii zastępczej. W przypadku stwierdzenia ciąży w okresie stosowania leku, należy natychmiast przerwać leczenie i skontaktować się z lekarzem. Kategoria X – nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią[6].
Przypisy
- 1 2 Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 122, ISBN 83-7183-240-0 .
- 1 2 3 beta-Estradiol [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 kwietnia 2024, numer katalogowy: E8875 [dostęp 2024-09-14] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- 1 2 Estradiol, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-08] (ang.).
- ↑ Estradiol, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00783 (ang.).
- 1 2 Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
- ↑ Estradiol, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
G03: Hormony płciowe i modulatory układu płciowego
G03A – Hormonalne środki antykoncepcyjne do stosowania wewnętrznego | G03AA – Progestageny i estrogeny, dawki stałe (w połączeniach z estrogenem) |
|
|---|
G03AB – Progestageny i estrogeny, preparaty sekwencyjne (w połączeniach z estrogenem) |
|
|---|
| G03AC – Progestageny |
|
|---|
| G03AD – Środki antykoncepcyjne stosowane w nagłych przypadkach |
|
|---|
|
|---|
| G03B – Androgeny | | G03BA – Pochodne 3-oksoandrostenu |
|
|---|
| G03BB – Pochodne 5-androstanonu |
|
|---|
|
|---|
| G03C – Estrogeny | | G03CA – Estrogeny naturalne i półsyntetyczne |
|
|---|
| G03CB – Estrogeny syntetyczne |
|
|---|
| G03CC – Estrogeny w połączeniach z innymi lekami |
- dienestrol
- dietylostylbestrol
- metalenestryl
- estriol
- estron
|
|---|
| G03CX – Inne estrogeny |
|
|---|
|
|---|
| G03D – Progestageny | | G03DA – Pochodne pregnenu |
|
|---|
| G03DB – Pochodne pregnadienu |
- dydrogesteron
- megestrol
- medrogestron
- nomegestrol
- demegestron
- chlormadinon
- promegestron
- dienogest
|
|---|
| G03DC – Pochodne estrenu |
- allilestrenol
- noretysteron
- linestrenol
- etysteron
- etynodiol
- metylestrenolon
|
|---|
|
|---|
G03E – Połączenia androgenów z żeńskimi hormonami płciowymi | | G03EA – Połączenia androgenów (z estrogenem) |
|
|---|
G03EK – Połączenia androgenów i żeńskich hormonów płciowych z innymi lekami |
|
|---|
|
|---|
G03F – Połączenia progestagenów z estrogenami | G03FA – Połączenia progestagenów z estrogenem, dawki stałe |
|
|---|
G03FB – Progestageny i estrogen, preparaty sekwencyjne |
|
|---|
|
|---|
G03G – Gonadotropiny i inne leki pobudzające owulację | | G03GA – Gonadotropiny |
- gonadotropina kosmówkowa
- gonadotropina osoczowa
- urofolitropina
- folitropina alfa
- folitropina beta
- lutropina
- choriogonadotropina alfa
- korifolitropina alfa
- folitropina delta
|
|---|
| G03GB – Syntetyczne leki pobudzające owulację |
|
|---|
|
|---|
| G03H – Antyandrogeny | | G03HA – Antyandrogeny |
|
|---|
| G03HB – Połączenia antyandrogenów z estrogenem |
|
|---|
|
|---|
G03X – Inne hormony płciowe i modulatory ich wydzielania | | G03XA – Antygonadotropiny i związki podobne |
|
|---|
| G03XB – Antyprogestageny |
|
|---|
| G03XC – Selektywne modulatory receptora estrogenowego |
- raloksyfen
- bazedoksyfen
- lasofoksyfen
- ormeloksyfen
- ospemifen
|
|---|
| G03XX – Inne hormony płciowe i modulatory ich wydzielania |
|
|---|
|
|---|
H01: Hormony podwzgórza i przysadki mózgowej oraz ich analogi
| H01A – Hormony przedniego płata przysadki | | H01AA – Kortykotropina |
|
|---|
| H01AB – Tyreotropiny |
|
|---|
| H01AC – Somatotropina i jej analogi |
- somatotropina
- somatrem
- mekasermina
- sermorelina
- rinfabat mekaserminy
- tesamorelina
- somapacytan
- somatrogon
- lonapegsomatropina
|
|---|
| H01AX – Inne hormony przedniego płata przysadki |
|
|---|
|
|---|
| H01B – Hormony tylnego płata przysadki | | H01BA – Wazopresyna i jej analogi |
|
|---|
| H01BB – Oksytocyna i jej analogi |
|
|---|
|
|---|
| H01C – Hormony podwzgórza | | H01CA – Hormony uwalniające gonadotropinę (GnRH) |
|
|---|
| H01CB – Hormony hamujące wzrost |
|
|---|
| H01CC – Antygonadotropiny uwalniające hormony |
|
|---|
|
|---|