Modole

Modole
Populacja

3 tys.

Miejsce zamieszkania

Indonezja (wyspa Halmahera, Moluki Północne)

Język

modole, malajski Moluków Północnych

Religia

chrześcijaństwo (protestantyzm), wierzenia tradycyjne

Grupa

ludy północnohalmaherskie, Molukańczycy, Indonezyjczycy

Pokrewne

Tobelo

Modole, także: Madole[1], Tobelo-Modole[2][3] – indonezyjska grupa etniczna z wyspy Halmahera w prowincji Moluki Północne, zamieszkująca region Kao (Kau)[4], jedna z kilku lokalnych grup ludności (obok Pagu, Tobelo Boeng i Toliliko wraz z Kao Islam)[5]. Wielka Encyklopedia Rosyjska podaje, że ich populacja wynosi 3 tys. osób[6]. Obszar grupy etnicznej Modole znajduje się w obrębie kecamatanu Kao Barat[7]. Poza Kao zamieszkują inne zakątki Halmahery[8]. Należą do grupy ludów północnohalmaherskich (niebędących ludnością austronezyjską)[6][9].

Posługują się własnym językiem modole[10][11]. W niektórych wsiach stwierdzono zanik jego użycia (miejscowy malajski wypiera rodzime języki regionu)[12]. Są spokrewnieni z ludem Tobelo. Bywają podciągani pod pojęcie Togutil, ale sami nie identyfikują się z tą nazwą[2].

W odróżnieniu od innych społeczności Halmahery jeszcze pod koniec XX w. pewne grupy Modole utrzymywały tradycyjny styl życia, opierając się wpływom zewnętrznym[13]. Według danych z tego okresu Modole żyją w wioskach składających się z 10–20 domów, w których mieszkają po 3–4 osoby. Odnotowano praktykę kazirodztwa w obrębie poszczególnych wsi. Osoby spoza najbliższych kręgów są uznawane za obce, podobnie jak członkowie innych grup etnicznych[14].

Ludność Modole zamieszkująca rejon zatoki Buli i miejscowości Maba uchodzi za nieprzyjaźnie nastawioną do obcych. Z kolei grupa Modole z rejonu rzeki Tayawi (Kali Tayawi) utrzymuje kontakty z pobliską ludnością i prowadzi handel[14]. Oficjalnie wszyscy mieszkańcy Tayawi są zarejestrowani jako wyznawcy protestantyzmu[15].

Modole uprawiają ryż suchy, słodkie ziemniaki, kukurydzę i maniok; część innych upraw (palma kokosowa, kakao, sago, banany) przeznaczona jest na sprzedaż[16]. Mają rozwiniętą medycynę tradycyjną[17].

Przypisy

  1. ↑ Paul Michael Taylor, The Folk Biology of the Tobelo People: A Study in Folk Classification, Washington: Smithsonian Institution Press, 1990 (Smithsonian Contributions to Anthropology 34), s. 12, DOI: 10.5479/si.00810223.34.1, ISBN 978-0-8357-4325-9, OCLC 490529608 [dostęp 2022-08-26] (ang.).
  2. 1 2 Teniwut 2016 ↓, s. 86.
  3. ↑ Leith 1998 ↓.
  4. ↑ M. Junus Melalatoa, Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia Jilid L–Z, Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 584, OCLC 1027453789 [dostęp 2022-08-03] (indonez.).
  5. ↑ Christopher R. Duncan, Violence and Vengeance: Religious Conflict and Its Aftermath in Eastern Indonesia, Ithaca: Cornell University Press, 2013, s. 50, DOI: 10.7591/cornell/9780801451584.001.0001, ISBN 978-0-8014-5158-4, ISBN 978-0-8014-7913-7, ISBN 978-0-8014-6910-7, OCLC 865508920, JSTOR: 10.7591/j.ctt32b65z [dostęp 2023-01-06] (ang.).
  6. 1 2 Michaił Anatoljewicz Czlenow: Siewierochalmachierskije narody. Bolszaja rossijskaja encykłopiedija. [dostęp 2022-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-26)]. (ros.).
  7. ↑ Muslim 2014 ↓, s. 57.
  8. ↑ Teniwut 2016 ↓, s. 87.
  9. ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow, Siewierochalmachierskije narody, [w:] Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.), Narody i rieligii mira: encykłopiedija, Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 474, ISBN 5-85270-155-6, OCLC 40821169 [dostęp 2024-07-14] (ros.).
  10. ↑ Mark Taber (red.), Atlas bahasa tanah Maluku, Ambon: Pusat Pengkajian dan Pengembangan Maluku, Universitas Pattimura / Summer Institute of Linguistics, 1996, s. 9, ISBN 978-979-8132-90-2, OCLC 40713056 [dostęp 2023-11-25] (indonez.).
  11. ↑ Muhamad Hisyam i inni, Vitalitas bahasa Pagu, Jakarta: Pusat Penelitian Kemasyarakatan dan Kebudayaan, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (PMB-LIPI), 2012, s. 20, ISBN 978-602-221-209-6, OCLC 879572219 [dostęp 2022-08-26] (indonez.).
  12. ↑ Muslim 2014 ↓, s. 56–58.
  13. ↑ Teniwut 2016 ↓, s. 88–89.
  14. 1 2 Teniwut 2016 ↓, s. 89 (przyp. 5).
  15. ↑ Teniwut 2016 ↓, s. 90–91 (przyp. 7).
  16. ↑ Leith 1998 ↓, s. 119.
  17. ↑ Teniwut 2016 ↓, s. 93–94.

Bibliografia

  • Jennifer Leith, Resettlement History, Resources and Resistance in North Halmahera, [w:] Sandra Norma Pannell, Franz von Benda-Beckmann (red.), Old World Places, New World Problems: Exploring Issues of Resource Management in Eastern Indonesia, Canberra: Centre for Resource and Environmental Studies, Australian National University, 1998, s. 113–142, ISBN 0-86740-506-6, OCLC 39922594 (ang.).
  • M. Umar Muslim, Bahasa Kao di desa Kao, [w:] Endang Retnowati, M. ’Azzam Manan (red.), Identifikasi bahasa & kebudayaan etnik minoritas Kao, Jakarta: LIPI Press, 2014, s. 43–72, ISBN 978-979-799-778-6, OCLC 904593663 [dostęp 2023-11-25] (indonez.).
  • Robby Teniwut, Kisah-3: Orang Modole: Peramu Sejati Yang Kian Terdesak, [w:] Roem Topatimasang (red.), Orang-orang Kalah: Kisah Penyingkiran Masyarakat Adat Kepulauan Maluku, wyd. 2, Sleman, Yogyakarta: INSISTPress, 2016, s. 84–94, ISBN 978-602-0857-16-9, OCLC 1002419730 [dostęp 2022-08-26] (indonez.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.