Nanduk różowowłosy

Nanduk różowowłosy

Nhandu tripepii
(Dresco, 1984)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkopodobne
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	ptaszniki
Rodzina	ptasznikowate
Rodzaj	nanduk
Gatunek	nanduk różowowłosy
Synonimy
Eurypelma tripepii Dresco, 1984 Hapalopus tripepii (Dresco, 1984) Vitalius vulpinus Schmidt et Samm, 1998 Nhandu vulpinus (Schmidt et Samm, 1998)

Nanduk różowowłosy^[1] (Nhandu tripepii) – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Endemit Brazylii.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1984 roku przez Édouarda Dresco na łamach „Revue Arachnologique” pod nazwą Eurypelma tripepii^[4][5]. Jako miejsce typowe wskazano brazylijski stan Pará^[4][6]. W 1985 roku Robert J. Raven przeniósł go do rodzaju Hapalopus^[7][5]. W 1998 roku Günter E.W. Schmidt i Robert Samm opisali gatunek Vitalius vulpinus^[8], również jako miejsce typowe wskazując Parę^[8][6]. Przeniesiony został on w 2001 roku przez Rogéria Bertaniego do rodzaju Nhandu^[2]. W 2009 roku Roberto H. Nagahama, Caroline S. Fukushima i Bertani przenieśli do rodzaju Nhandu gatunek opisany przez Dresco i zsynonimizowali z nim N. vulpinus^[6].

Według wyników analizy filogenetycznej opublikowanych w 2001 roku przez Bertaniego omawiany gatunek zajmuje pozycję siostrzaną względem nanduka barwnowłosego (N. coloratovillosus), tworząc z nim klad siostrzany dla nanduka czerwonowłosego (N. carapoensis), podczas gdy nanduk sawannowy (N. cerradensis) zajmuje w obrębie rodzaju pozycję bazalną^[2].

Samce osiągają od 50 do 60 mm, a samice od 70 do ponad 80 mm długości ciała^[2][9].

Karapaks jest brązowy, porośnięty łososiowej barwy włoskami krótkimi i cienkimi oraz bardzo długimi i kręconymi^[2][9], przy czym u samicy udział tych kręconych jest większy niż u samca. W kształcie karapaks jest dłuższy niż szerszy, o lekko wyniesionej i sklepionej części głowowej. Jamka jest głęboka i krótka, u samicy prosta, a u samca nieco ku przodowi wygięta. Szczękoczułki mają po od 10 do 12 zębów na krawędziach bruzd. Sternum i biodra są brązowe, krótko i cienko owłosione. Odnóża są brązowe z ciemniejszymi udami, tak z wierzchu, jak i od spodu obficie porośnięte długimi włoskami łososiowej barwy^[2][9], pozbawione obrączkowania i o słabo zaznaczonych jasnych przepaskach. U samca pierwsza para odnóży ma na goleni apofizę (hak) z dwiema osadzonymi na wspólnej podstawie, prostymi gałęziami, z których tylno-boczna jest pośrodku przewężona, a nadstopie wykrzywione tak, że w pozycji napiętej wchodzi w kontakt z wierzchołkiem wspomnianej gałęzi tylno-bocznej^[2].

Opistosoma (odwłok) u obu płci ma włoski drażniące typu I i III^[2]. Ubarwiona jest beżowo z długim, łososiowym owłosieniem^[9].

Nogogłaszczki samca mają gruszkowaty bulbus z krótkim, nieco bocznie w odsiebnym odcinku spłaszczonym embolusem, zaopatrzonym w kile przednio-boczne, z których prolateralny górny tworzy odsiebnie krawędź embolusa, retrolateralny jest wydatny i zaostrzony, apikalny jest rozwinięty w części pośrodkowej, a subapikalny dobrze wykształcony, trójkątny i obrzeżony drobnymi ząbkami^[2].

Genitalia samicy zawierają krótkie spermateki o słabo wyodrębnionych i tak szerokich jak część wierzchołkowa częściach nasadowych^[2].

Pająk ten zasiedla dno wilgotnych lasów równikowych^[9].

Gatunek neotropikalny, południowoamerykański, endemiczny dla amazońskiej części Brazylii^[2][5], podawany z północnego wschodu stanu Pará i północnego zachodu stanu Maranhão^[2][6].

Zaleca się temperaturę około 25 °C i utrzymywanie podłoża stale wilgotnego, aczkolwiek gatunek ten jest względnie odporny na okresowe przesuszenie. Dla dorosłego osobnika zaleca się terrarium o minimalnych wymiarach 30 × 30 × 20 cm. Osobniki młode są raczej spokojne, starsze stają się bardziej agresywne. Samice w hodowlach dożywają 15–20 lat, samce giną zaś około roku po przejściu ostatniej wylinki^[10].