Notolaemus unifasciatus

	Notolaemus unifasciatus
	(Latreille, 1804)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Cucujiformia
Nadrodzina	zgniotki
Rodzina	Laemophloeidae
Rodzaj	Notolaemus
Gatunek	Notolaemus unifasciatus
Synonimy
	Cucujus unifasciatus Latreille, 1804; Cucujus bimaculatus Paykull, 1801; Laemophloeus fasciatus Stephens, 1839;
	Cucujus unifasciatus Latreille, 1804; Cucujus bimaculatus Paykull, 1801; Laemophloeus fasciatus Stephens, 1839;

Notolaemus unifasciatus – gatunek chrząszcza z rodziny Laemophloeidae. Zamieszkuje Europę.

Taksonomia

Gatunek ten opisał po raz pierwszy Pierre-André Latreille w 1804 roku pod nazwą Cucujus unifasciatus^[1].

Morfologia

Chrząszcz o mocno spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele długości od 1,6 do 2,3 mm. Ubarwienie ma żółte do żółtoczerwonego z ciemniejszą przepaską w środkowej ⅓ pokryw, niekiedy rozbitą na dwie niewyraźne plamy. Oskórek grzbietowej strony ciała jest nagi i delikatnie punktowany. Głowa u samca jest szerokości przedplecza, u samicy od przedplecza węższa, u obu płci z mocno wyłupiastymi, dość dużymi oczami dorównującymi średnicami długościom skroni. Czułki po rozprostowaniu ku tyłowi u samca dochodzą do połowy długości pokryw, a u samicy do ich przedniej ćwiartki. Przedplecze jest wyraźnie węższe niż u N. castaneus, u samca nieco węższe od podstawy pokryw, a u samicy znacznie od niej węższe. Boczne krawędzie przedplecza są niewyraźne pofalowane. Stopy ostatniej pary u samicy zbudowane z pięciu, a u samca z czterech członów. Stopy par pozostałych są pięcioczłonowe u obu płci^[2].

Ekologia i występowanie

Owad saproksyliczny, związany z obumierającymi i martwymi drzewami liściastymi, głównie z bukami i dębami. Bytuje pod zmurszałą korą pni stojących i powalonych, w chodnikach drzewożerków, w leżących gałęziach, wśród chrustu oraz przy wypływającym ze zranionych pni soku. Zimuje w stadium larwalnym, a przepoczwarcza się wiosną. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od maja^[3].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Wielkiej Brytanii (z południowej Anglii), Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, północnych Włoch, południowej Szwecji, Polski, Czech, Węgier, Rumunii, Ukrainy i południa europejskiej części Rosji^[3]^[1]. Wszędzie spotykany rzadko i sporadycznie^[3], choć trochę częściej niż N. castaneus^[2]. W Polsce znany z kilku stanowisk w północnej, środkowej i południowo-zachodniej części kraju^[3]^[4]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)^[5].

Przypisy

1 2 Notolaemus unifasciatus (Latreille, 1804). [w:] PESI Portal [on-line]. [dostęp 2024-12-02].
1 2 StanisławS. Ślipiński StanisławS., Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX. Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 56. Zgniotkowate — Cucujidae, Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982 .
1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.
↑ species: Notolaemus unifasciatus (Latreille, 1804). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-12-02].
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[pesi-1] 1 2 Notolaemus unifasciatus (Latreille, 1804). [w:] PESI Portal [on-line]. [dostęp 2024-12-02].

[Slipinski-2] 1 2 StanisławS. Ślipiński StanisławS., Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX. Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 56. Zgniotkowate — Cucujidae, Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982 .

[Burakowskietal-3] 1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.

[biomap-4] species: Notolaemus unifasciatus (Latreille, 1804). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-12-02].

[Farkacetal-5] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]