Nowoberezowo
| wieś | |
Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Nowoberezowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2015) |
275[1] |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
17-200[2] |
| Tablice rejestracyjne |
BHA |
| SIMC |
0029720[3] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Hajnówka ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego ![]() | |
Nowoberezowo (do 31 grudnia 2002 Nowe Berezowo) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Hajnówka[3][5].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0029736 | Na Zahorodziu | część wsi |
| 0029742 | Staropole | część wsi |
| 0029759 | Wielka Bokówka | część wsi |
W 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Nowoberezowo. W latach 1954–1970 wieś była siedzibą władz gromady Nowoberezowo, do której należała aż do zniesienia gromad. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego. 1 stycznia 2003 nastąpiła zmiana nazwy wsi z Nowe Berezowo na Nowoberezowo[6].
Wieś jest siedzibą prawosławnej parafii Wniebowstąpienia Pańskiego, a wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Hajnówce[7].
Historia

Według tradycji została założona przed 1611 rokiem przez mieszkańców Starego Berezowa po pożarze, który strawił ich wieś. Początkowo nosiła nazwę Nowe Berezowo. W lustracji Województwa Podlaskiego z 1664 roku jest wzmianka o mieszkającym we wsi żołnierzu piechoty wybranieckiej. W tym czasie wieś posiadała 22 włóki ziemi.
W 1897 roku wieś liczyła 85 domów z 529 mieszkańcami. Według stanu z 31 grudnia 2012 mieszkało tu 278 stałych mieszkańców[8].
We wsi znajduje się prywatny skansen, który obejmuje dwie chaty z XIX wieku. Stanowią one zarazem gospodarstwo agroturystyczne. Znajduje się tam także pomnik poświęcony Józefowi Piłsudskiemu.
12.11.2022 roku odsłonięto odrestaurowany pomnik Józefa Piłsudskiego. To replika pomnika, który został odsłonięty w 1936 roku. (przetrwał do 1939 roku, do momentu wejścia armii sowieckiej do Polski) Replikę przedwojennego monumentu z inicjatywy ówczesnych władz miejscowej szkoły i rodziców odsłonięto w 1992 roku. Pomnik w ostatnim czasie poddano pracom restauratorskim, a w związku z tym, że szkoła została zlikwidowana, zmieniono jego miejsce. Odnowiony pomnik stanął przy Domu Dziennego Pobytu.[9]
Zabytki

- parafialna cerkiew prawosławna pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego, 1873–1876, nr rej.: A-12 z 17.08.2000
- cmentarz cerkiewny, nr rej.: A-12 z 17.08.2000
- ogrodzenie z bramą, nr rej.: A-12 z 17.08.2000
- drewniana filialna cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Jana Teologa (dawniej greckokatolicka), 1771, nr rej.: 9 z 3.11.1951
- cmentarz prawosławny z cerkwią pw. Przemienienia Pańskiego (w pobliżu wsi Wygoda), 1857, nr rej.: A-96 z15.11.1990[10].
.jpg)
Osoby związane z Nowoberezowem
- Antoni Pańkowski (1805–1877) – duchowny greckokatolicki (unicki), po 1838 prawosławny, proboszcz nowoberezowski, organizator zamieszek w Nowoberezowie w październiku 1838 r.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Strona gminy. Statystyka ludności na 31.12.2015 [dostęp 2021-01-08]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 828 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 89655
- 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie ustalenia i zmiany urzędowych nazw niektórych miejscowości w województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim oraz obiektu fizjograficznego w województwie podkarpackim (Dz.U. z 2002 r. nr 233, poz. 1964).
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Statystyka ludności na 31 grudnia 2012 r.. Urząd Gminy Hajnówka. [dostęp 2013-09-15].
- ↑ Telewizja Polska S.A, W Nowoberezowie odsłonięto odrestaurowany pomnik Józefa Piłsudskiego [online], bialystok.tvp.pl [dostęp 2022-11-21] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
Linki zewnętrzne
- Nowo-Berezowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 390.
_location_map.png)



