Nurniczek krasnodzioby
| Aethia psittacula[1] | |||
| (Pallas, 1769) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
nurniczek krasnodzioby | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska | |||
Nurniczek krasnodzioby[4] (Aethia psittacula) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae). Nie jest zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5].
Występowanie i biotop
Występuje w północnej części Oceanu Spokojnego, pomiędzy północno-wschodnią Azją i północno-zachodnią Ameryką Północną[6]. Gniazduje w koloniach na skalistych wyspach w tym rejonie (m.in. Aleutach, Wyspach Diomedesa, Wyspach Komandorskich i Kurylach) oraz na skalistych wybrzeżach Alaski i wschodniej Rosji[2][3]. Zimuje głównie na otwartym morzu i wzdłuż wybrzeży, na południu osiągając północną Japonię, a niekiedy południową Kalifornię[2]. Do Europy zalatuje bardzo rzadko – odnotowano tylko 1 stwierdzenie w 1860 roku na terenie Szwecji[7][8].
Morfologia
Długość ciała około 25 cm[6]. Upierzenie wierzchu ciała czarne z białym spodem i szarymi plamami po bokach ciała[6]. Dziób czerwonawy, tęczówka biała (u młodych ptaków jasnoniebieska), za okiem wąski biały pasek[6]. Brak dymorfizmu płciowego[6].
Ekologia i zachowanie
Tryb życia
Ptak przystosowany do życia na otwartym oceanie – potrafi nurkować na głębokość około 30 m i wytrzymać pod wodą co najmniej minutę[6].
Pożywienie
Pokarm stanowią ryby i skorupiaki[6].
Lęgi
Samica składa 1 białe jajo w podziemnej jamie[6]. Pisklę pozostaje w gnieździe przez około 5 tygodni[6]. Opuszcza gniazdo pod osłoną nocy i kieruje się prosto do morza[6]. Młode ptaki osiągają dojrzałość płciową po ukończeniu około trzech lat[6].
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje nurniczka krasnodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight w 2019 roku szacowała liczebność światowej populacji na 1,4 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3].
Przypisy
- 1 2 Aethia psittacula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 4 Parakeet Auklet (Cyclorrhynchus psittacula). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)]. (ang.).
- 1 2 3 Aethia psittacula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Aethiinae Allen,JA et al. - nurniczki (Wersja: 2022-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-30].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Noddies, gulls, terns, skimmers, skuas, auks. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 36, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
- ↑ Lars Svensson, Przewodnik Collinsa. Ptaki, Bielsko-Biała: MULTICO, 2021, s. 420, ISBN 978-83-7763-530-8 (pol.).
- ↑ wynik wyszukiwania: Aethia psittacula, [w:] Tarsiger.com [online] [dostęp 2025-01-30] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).