Okręgi wyborcze w Polsce (1935–1939)

Okręgi wyborcze w Polsce (1935–1939) – 104 okręgi wyborcze wprowadzone w II Rzeczypospolitej mocą Ustawy z 8 lipca 1935 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu.

Ustawa z 8 lipca 1935 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu, wprowadzała w porównaniu do starej ordynacji wyborczej z 28 lipca 1922 r. inną liczbę posłów, oraz liczbę okręgów wyborczych. Artykuł 1 ordynacji stwierdzał, że sejm będzie składał się z 208 posłów. Natomiast artykuł 6. pkt. 1. dzielił Polskę na 104 okręgi wyborcze, a na każdy okręg wyborczy przypadały 2 mandaty poselskie. Okręg wyborczy mógł obejmować jeden lub kilka powiatów. W przypadku największych miast, były one dzielone na kilka okręgów. W tym przypadku okręgi obejmowały obszar jurysdykcji kilku komisariatów Policji Państwowej.

Spis okręgów wyborczych został zawarty w załączniku do Ustawy.

Głosowanie według procedur przyjętych w wyżej wspomnianej ustawie, przeprowadzono dwa razy: 8 września 1935 r. i 6 listopada 1938 r.

Lista okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu

Nr	Siedziba OKW	Obszar
1	Warszawa	Komisariaty Policji Państwowej: I, II, XII, XXVI
2	Warszawa	Komisariaty Policji Państwowej: III, IV, V
3	Warszawa	Komisariaty Policji Państwowej: VI, VII, XIX, XXII
4	Warszawa	Komisariaty Policji Państwowej: VIII, XI, XVI, XXIII
5	Warszawa	Komisariaty Policji Państwowej: IX, X, XIII, XX, XXI
6	Warszawa	powiat: prasko-warszawski miejski
7	Warszawa	powiat: warszawski
8	Pułtusk	powiaty: pułtuski, radzymiński, mińsko-mazowiecki
9	Mława	powiaty: mławski, ciechanowski, przasnyski, makowski
10	Sierpc	powiaty: sierpecki, rypiński, lipnowski
11	Włocławek	powiaty: włocławski, nieszawski, kutnowski
12	Płock	powiaty: płocki, płoński, gostyniński
13	Łowicz	powiaty: łowicki, sochaczewski, błoński
14	Skierniewice	powiaty: skierniewicki, grójecki, rawsko-mazowiecki
15	Łódź	Komisariaty Policji Państwowej: II, III, V
16	Łódź	Komisariaty Policji Państwowej: I, IV, VI, VII, X
17	Łódź	Komisariaty Policji Państwowej: VIII, IX, XI, XII, XIII, XIV
18	Łódź	powiaty: łódzki, łęczycki
19	Koło	powiaty: kolski, koniński
20	Kalisz	powiaty: kaliski, turecki
21	Sieradz	powiaty: sieradzki, łaski
22	Piotrków	powiaty: piotrkowski, brzeziński
23	Radomsko	powiaty: radomszczański, wieluński
24	Kielce	powiaty: kielecki, włoszczowski
25	Częstochowa	powiaty: częstochowski miejski, częstochowski
26	Zawiercie	powiaty: zawierciański, olkuski
27	Sosnowiec	powiaty: sosnowiecki miejski, będziński
28	Jędrzejów	powiaty: jędrzejowski, miechowski, pińczowski
29	Sandomierz	powiaty: sandomierski, stopnicki
30	Opatów	powiaty: opatowski, iłżecki
31	Końskie	powiaty: konecki, opoczyński
32	Radom	powiaty: radomski miejski, radomski, kozienicki
33	Lublin	powiaty: lubelski miejski, lubelski
34	Puławy	powiaty: puławski, janowski
35	Zamość	powiaty: zamojski, biłgorajski, tomaszowski
36	Chełm	powiaty: chełmski, krasnystawski, hrubieszowski
37	Biała Podlaska	powiaty: bialski, włodawski, radzyński
38	Łuków	powiaty: łukowski, garwoliński, lubartowski
39	Siedlce	powiaty: siedlecki, sokołowski, węgrowski
40	Białystok	powiaty: białostocki miejski, białostocki, szczuczyński
41	Ostrów Mazowiecka	powiaty: ostrowski, wysoko-mazowiecki, bielski
42	Łomża	powiaty: łomżyński, ostrołęcki
43	Suwałki	powiaty: suwalski, augustowski, sokólski
44	Grodno	powiaty: grodzieński, wołkowyski
45	Wilno	Komisariaty Policji Państwowej: I, II, VI oraz miasto Nowa Wilejka
46	Wilno	Komisariaty Policji Państwowej: III, IV, V
47	Wilno	powiaty: wileńsko-trocki bez miasta Nowa Wilejka, święciański
48	Głębokie	powiaty: dziśnieński, brasławski, postawski
49	Oszmiana	powiaty: oszmiański, wilejski, mołodeczański
50	Lida	powiaty: lidzki, wołożyński
51	Nowogródek	powiaty: nowogródzki, szczuczyński, słonimski
52	Baranowicze	powiaty: baranowiecki, nieświeski, stołpecki
53	Brześć nad Bugiem	powiaty: brzeski, prużański
54	Kobryń	powiaty: kobryński, drohicki, kosowski, koszyrski
55	Pińsk	powiaty: piński, łuniniecki, stoliński
56	Łuck	powiaty: łucki, horochowski
57	Kowel	powiaty: kowelski, lubomelski, włodzimierski
58	Sarny	powiaty: sarneński, kostopolski
59	Równe	powiaty: rówieński, zdołbunowski
60	Krzemieniec	powiaty: krzemieniecki, dubieński
61	Tarnopol	powiaty: tarnopolski, zbaraski, skałacki
62	Złoczów	powiaty: złoczowski, kamionecki, radziechowski, brodzki
63	Brzeżany	powiaty: brzeżański, przemyślański, zborowski
64	Buczacz	powiaty: buczacki, trembowelski, podhajecki
65	Czortków	powiaty: czortkowski, kopyczyniecki, borszczowski, zaleszczycki
66	Stanisławów	powiaty: stanisławowski, tłumacki, nadwórniański
67	Kołomyja	powiaty: kołomyjski, horodeński, śniatyński, kossowski
68	Kałusz	powiaty: kałuski, rohatyński, doliński
69	Stryj	powiaty: stryjski, żydaczowski, bóbrecki
70	Lwów	Komisariaty Policji Państwowej: II, III, V, VIII, IX
71	Lwów	Komisariaty Policji Państwowej: I, IV, VI, VII, X
72	Lwów	powiaty: lwowski, gródecki, mościski
73	Sokal	powiaty: sokalski, żółkiewski, rawski, lubaczowski
74	Przemyśl	powiaty: przemyski, jarosławski, jaworowski
75	Drohobycz	powiaty: drohobycki, rudecki
76	Sambor	powiaty: samborski, dobromilski, turczański
77	Sanok	powiaty: sanocki, leski, krośnieński
78	Rzeszów	powiaty: rzeszowski, brzozowski, kolbuszowski
79	Łańcut	powiaty: łańcucki, przeworski, niżański, tarnobrzeski
80	Kraków	Komisariaty Policji Państwowej: I, II, III
81	Kraków	Komisariaty Policji Państwowej: IV, V, VI
82	Kraków	powiaty: krakowski, chrzanowski
83	Bochnia	powiaty: bocheński, limanowski, brzeski
84	Tarnów	powiaty: tarnowski, dąbrowski, mielecki
85	Jasło	powiaty: jasielski, ropczycki, gorlicki
86	Nowy Sącz	powiaty: nowosądecki, nowotarski
87	Wadowice	powiaty: wadowicki, żywiecki, myślenicki
88	Katowice	powiaty: katowicki miejski, chorzowski miejski
89	Katowice	powiat katowicki
90	Świętochłowice	powiaty: świętochłowicki, tarnogórski, lubliniecki
91	Rybnik	powiaty: rybnicki, pszczyński
92	Bielsko	powiaty: bielski miejski, bielski, bialski, cieszyński
93	Poznań	Komisariaty Policji Państwowej: I, III, IV, V
94	Poznań	Komisariaty Policji Państwowej: II, VI, VII, VIII
95	Poznań	powiaty: poznański, obornicki, czarnkowski, międzychodzki, szamotulski, nowotomyski
96	Leszno	powiaty: leszczyński, wolsztyński, kościański, śremski, gostyński, rawicki
97	Ostrów Wielkopolski	powiaty: ostrowski, kępiński, krotoszyński, jarociński
98	Gniezno	powiaty: gnieźnieński miejski, gnieźnieński, średzki, wrzesiński, wągrowiecki
99	Inowrocław	powiaty: inowrocławski miejski, inowrocławski, mogileński, żniński, szubiński
100	Bydgoszcz	powiaty: bydgoski miejski, bydgoski, wyrzyski, chodzielski
101	Toruń	powiaty: toruński miejski, toruński, chełmiński, wąbrzeski
102	Grudziądz	powiaty: grudziądzki miejski, grudziądzki, brodnicki, lubawski, działdowski
103	Chojnice	powiaty: chojnicki, sępoleński, tucholski, świecki, starogardzki, tczewski
104	Gdynia	powiaty: gdyński miejski, morski, kartuski, kościerski

Senat

Zgodnie z konstytucją kwietniową i ordynacją wyborczą Senat miał liczyć 96 senatorów, z czego 32 mianował prezydent, zaś 64 wybierali obywatele polscy, którzy z tytułu wykształcenia, zasług czy zaufania mieli prawo wyborcze. Senatorów wybierano na wojewódzkich kolegach wyborczych.

Liczba senatorów z poszczególnych województw:

6 – Warszawa
6 – województwo kieleckie
6 – województwo lwowskie
5 – województwo łódzkie
5 – województwo warszawskie
4 – województwo krakowskie
4 – województwo lubelskie
4 – województwo poznańskie
4 – województwo wołyńskie
3 – województwo białostockie
3 – województwo tarnopolskie
3 – województwo śląskie
3 – województwo wileńskie
2 – województwo nowogrodzkie
2 – województwo poleskie
2 – województwo pomorskie
2 – województwo stanisławowskie

Bibliografia

Ustawa z dnia 28 lipca 1922 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu (Dz.U. 1922, nr 66, poz. 590).
Ustawa z dnia 8 lipca 1935 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu (Dz.U. 1935, nr 47, poz. 319).
Ustawa z dnia 8 lipca 1935 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu (Dz.U. 1935, nr 47, poz. 320).