Pański Kamień
 Widok z Hali na Muńczole | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1023 m n.p.m. |
Położenie na mapie gminy Ujsoły _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
 49°24′13,6″N 19°09′12,3″E/49,403778 19,153417 | |
Pański Kamień lub Pański Kopiec (słow. Krkoškula – 1023 m) – zachodni koniec Równego Beskidu w Grupie Oszusa w Beskidzie Żywiecko-Kisuckim[1][2]. Przebiega przez niego granica polsko-słowacka. Nie jest to szczyt, lecz miejsce, w którym kończy się mający długość około 1,3 km grzbiet Równego Beskidu. Na północno-zachodnią stronę z Pańskiego Kamienia Równy Beskid opada stromo do przełęczy Pański Kamień (ok. 980 m), oddzielającej go od Beskidu Bednarów (1093 m). Północne stoki Pańskiego Kamienia są polskie i opadają do dopływu potoku Urwisko w Soblówce, w południowym kierunku, już na Słowacji odchodzi od niego krótki grzbiet opływany przez dwa źródłowe cieki potoku o nazwie Jurikov potok. Rejon Pańskiego Kamienia jest porośnięty lasem[3][4].
Nazwa miejsca pochodzi od znajdującego się na nim prostopadłościennego głazu z napisami. Zamontowany on tutaj został jako graniczny kopiec dóbr Zamku Orawskiego, ale także dla uczczenia pracowników tego zamku. Inicjatorem był Robert Rovland, będący od 1884 nadleśniczym na Zamku Orawskim. Na kamieniu kazał on wyryć funkcje i nazwiska leśników oraz datę 16 czerwca 1888.
| Kvak M. és Gy.
Erdödka |
PANSKI: KOPEC.
Scholcz. O. erdömes. Valdb. v. Tiefenthal. Rovland. R. föerde: Obför. H. Mucha Rusznyak. Th. erdeseg. Förs. R. Scholcz Vojtkulyok. J. csosz. Adjk. O. Hirt. Kelt 1888 Juniusho 16ao Eilge. K. erdeszseged Balun J. |
|---|
Obok nazwisk niemieckich są wyryte także nazwiska o polskim pochodzeniu (Mucha, Rusznyak, Vojtkulyok)[6].
Napis wykuty na bocznej (południowej) ścianie kamienia podaje prawdopodobnie nazwisko (Kvak) i pierwsze litery imion (M. i Gy.) właścicieli lasu rozciągającego się po tej stronie[5], natomiast Erdödka to ówczesna węgierska nazwa miejscowości Orawska Leśna[6].
Napis Balun J., umieszczony na ścianie frontowej pionowo, u dołu, z boku po prawej stronie, może być podpisem kamieniarza – wykonawcy obiektu[5].
Polskie stoki Pańskiego Kamienia znajdują się w granicach wsi Sopotnia Wielka w województwie małopolskim, w powiecie żywieckim, w gminie Jeleśnia[1].
Szlak turystyczny
słowacki szlak graniczny
Przypisy
- 1 2 Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-01-12].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2025-01-12].
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
- ↑ Turystyczna i satelitarna mapa Słowacji [online] [dostęp 2012-01-10].
- 1 2 3 Romuald Zaręba, Stary kamień graniczny na Pańskim Kopcu w Beskidzie Ujsolskim, „Wierchy. Rocznik poświęcony górom”, 48, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej i Narciarskiej PTTK w Krakowie, 1981, s. 248–250, ISSN 0137-6829 (pol.).
- 1 2 Stanisław Figiel, Urszula Janicka-Krzywda, Wojciech W. Wiśniewski Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 159, ISBN 978-83-62460-30-4.