Pananisoptera
| Pananisoptera | |
| Bechly, 1996 | |
| Okres istnienia: jura–dziś | |
 Erythmis simplicicollis | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd |
Odonatoptera |
| (bez rangi) | Neodonatoptera |
| (bez rangi) | Odonatoclada |
| (bez rangi) | Stigmoptera |
| (bez rangi) | Panodonata |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| (bez rangi) | Euepiproctophora |
| (bez rangi) | Anisopteromorpha |
| (bez rangi) | Trigonoptera |
| (bez rangi) | Pananisoptera |
Pananisoptera – takson owadów z rzędu ważek i podrzędu Epiprocta.
Morfologia
Ważki te mają głowę o silnie powiększonych i umieszczonych dość blisko siebie oczach złożonych oraz ciemieniu z trzema rozmieszczonymi na planie trójkąta przyoczkami. Tułów i odwłok są dość silnej budowy, ten pierwszy cechuje się zanikiem grzbietowego odcinka szwu międzypleuralnego. Odnóża przednie w locie ustawione są prostopadle względem pozostałych par[1]. Z wyjątkiem rodzajów Cordulephya i Zenithoptera ich skrzydła w pozycji spoczynkowej są całkowicie rozprostowane poziomo. Użyłkowanie skrzydeł obu par Pananisoptera wyróżnia się żyłkami medialną i kubitalną formującymi ostry, Z-kształtny skręt od nasadowej strony trójkąta dyskoidalnego, a w podstawowym planie budowy trójkątem subdyskoidalnym odgraniczonym za pomocą wyraźnej żyłki pseudoanalnej. W pierwotnym planie budowy obie pary skrzydeł mają też skróconą i mniej prostą w przebiegu pierwotną żyłkę interradialną pierwszą, aczkolwiek cecha ta wtórnie zanikła u Petalurida i Austropetaliida. Przynajmniej na grzbietowej stronie tylnej pary skrzydeł punkt początkowy żyłki radialnej tylnej 1/2 ma charakter wtórny. Samce mają tylne skrzydło ze zwężonym trójkątem analnym i żyłką analną AA1b obecną między odsiebną stroną tego trójkąta a gałęzią CuAb żyłki kubitalnej[2].
Taksonomia
Takson ten wprowadzony został w 1996 roku przez Güntera Bechly’ego[3]. Obejmuje wszystkie Trigonoptera z wyjątkiem wymarłych Stenophlebioptera. Jego systematyka do rangi rodziny z wyłączeniem podziału Exophytica i Aeshnoptera przedstawia się następująco[4]:
- †Liassogomphidae
- †Juragomphidae
- Neoanisoptera
- †Aeschnidiidae
- ważki różnoskrzydłe
- Petalurida
- †Protolindeniidae
- †Petalurodea
- †Cretapetaluridae
- Euanisoptera
- Petalurida
Przypisy
- ↑ Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of "Anisozygopteres", [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of basal Pananisoptera and Anisoptera / Petalurida, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ Günter Bechly, Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata), unter besonderer Berücksichtigung der Phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der *Odonata, „Petalura”, Special Volume 2, 1996, s. 1–402.
- ↑ Günter Bechly, Phylogenetic classification of fossil and extant odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.