Pancerniki typu Wittelsbach

Pancerniki typu *Wittelsbach*
Kraj budowy	Cesarstwo Niemieckie
Użytkownicy	Kaiserliche Marine
Wejście do służby	1902
Zbudowane okręty	5
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	12 790 t
Długość	126,8 m
Szerokość	22,8 m
Zanurzenie	7,95 m
Napęd	kotły parowe, trzy 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 śruby napędowe; moc siłowni: 14 500 KM
Prędkość	18 węzłów
Załoga	680
Uzbrojenie	4 działa kalibru 240 mm w dwóch dwudziałowych wieżach (2 x II) (masa pocisku 330 kg); 18 dział kalibru 150 mm w kazamatach; 12 dział kalibru 88 mm; 6 podwodnych wyrzutni torped kal. 450 mm
Opancerzenie	burty: do 225 mm; wieże artylerii: do 250 mm; pokład: do 50 mm

Pancerniki typu Wittelsbach – niemieckie pancerniki z okresu I wojny światowej należące do generacji przeddrednotów. Zbudowano pięć okrętów tego typu. Pierwsze trzy okręty weszły do służby w 1902 roku.

Historia

Pancerniki typu Wittelsbach zostały zamówione w związku z programem rozbudowy floty z 1898 roku. Ich projekt techniczny bazował na rozwiązaniach technicznych zastosowanych na pancernikach typu Kaiser Friedrich III. Główne różnice w porównaniu do wcześniejszych okrętów to zastosowanie grubszego pancerza, a także pokład główny bez załamań (tzw. flush deck). W związku z wprowadzaniem po 1906 roku przez światowe floty do służby nowego typu pancerników – drednotów, starsze pancerniki przestały spełniać najnowsze wymagania i były przeznaczane do zadań szkolnych i pomocniczych. Po wybuchu I wojny światowej pancerniki typu Wittelsbach zostały wcielone w skład 4. eskadry pancerników, która operowała na Bałtyku. W 1916 roku okręty wycofano z czynnej służby, rozbrojono i wykorzystywano głównie do celów treningowych^[1].

Po I wojnie światowej cztery okręty złomowano. Zachowano jedynie „Zähringen”, który w 1927 roku został przebudowany na zdalnie sterowany bezzałogowy okręt-cel i w tej roli służył do grudnia 1944 roku, kiedy to został zatopiony w gdyńskim porcie przez alianckie lotnictwo^[1].

Zbudowane okręty

Nazwa	Stocznia	Rozpoczęcie budowy	Data wodowania	Wejście do służby	Los okrętu
SMS Wittelsbach	Kaiserliche Werft, Wilhelmshaven	wrzesień 1899	03.07.1900	15.10.1902	Złomowany 1921
SMS Wettin	Stocznia Schichaua w Gdańsku	październik 1899	06.06.1901	01.10.1902	Złomowany 1921
SMS Zähringen	Friedrich Krupp Germaniawerft, Kilonia	21.11.1899	12.06.1901	25.10.1902	Zatopiony 1944
SMS Schwaben	Kaiserliche Werft Wilhelmshaven, Wilhelmshaven	15.09.1900	19.08.1901	13.04.1904	Złomowany 1921
SMS Meklenburg	AG Vulcan, Szczecin	15.05.1900	09.11.1901	25.06.1903	Złomowany 1921

Przypisy

1 2 Robert Gardiner: Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921. Annapolis: Naval Institute Press, 1985, s. 141. ISBN 978-0-87021-907-8.

Bibliografia

J. Gozdawa-Gołębiewski: I wojna światowa na morzu. 1994.
T. Wywerka-Prekurat: Wykaz stanu flot wojennych państw uczestniczących w I W.Ś..

[conway141-1] 1 2 Robert Gardiner: Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921. Annapolis: Naval Institute Press, 1985, s. 141. ISBN 978-0-87021-907-8.

[X-2] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 budowa anulowana/projekt

[Z-3] 1 2 okręt zdobyczny

[P-4] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 okręt pojedynczy (unikatowy)

[U-5] ukończone po I wojnie światowej

[K-6] 1 2 3 4 przebudowa

[1]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

Lotniskowce	Lotniskowiec I^[A]
Drednoty	Nassau Helgoland Kaiser König Bayern L 20 α^[A] Wolja^[B]
Krążowniki liniowe	Von der Tann^[C] Moltke Seydlitz^[C] Derfflinger Mackensen^[A] Ersatz Yorck^[A]
Okręty liniowe	Brandenburg Kaiser Friedrich III Wittelsbach Braunschweig Deutschland
Pancerniki obrony wybrzeża	Siegfried Odin
Krążowniki pancerne	Fürst Bismarck^[C] Prinz Heinrich^[C] Prinz Adalbert Roon Scharnhorst Blücher^[C]
Krążowniki pancernopokładowe / Krążowniki lekkie	Gefion^[C] Hela^[C] Kaiserin Augusta^[C] Victoria Louise Gazelle Bremen Königsberg Dresden Kolberg Magdeburg Karlsruhe Graudenz Pillau Wiesbaden Königsberg Brummer Cöln FK^[A]
Niszczyciele	S 90 S 102 G 108 S 114 S 120 S 126 G 132 G 137^[C] S 138 V 150 V 162 V 165 G 169 S 176 V 180 G 192 V 1 G 7 S 13 V 25 S 31 G 37 V 43 S 49 V 67 G 85 G 96^[C] B 97 G 101 V 105 S 113^[D] V 116 B 122^[A] V 125 S 131 H 145 G 148^[A] S 152^[A] V 158^[A] H 166^[A] V 170^[A] S 178^[A] H 186^[A]
Torpedowce	S 7 S 66 A 1 A 26 A 56
Okręty podwodne	U-1^[C] U-2^[C] U-3 U-5 U-9 U-13 U-16^[C] U-17 U-19 U-23 U-27 U-31 U-43 U-51 U-57 U-63 U-66 U-81 U-87 U-93 U-115^[A] U-127 U-139 U-142 U-151 U-158 U-A^[C] UB I UB II UB III UC I UC II UC III UD 1^[A] UE I UE II UF^[A] UG^[A] US 4^[C]^[B]
Kanonierki	Bussard Iltis
Ścigacze/Kutry torpedowe	UZ 1a UZ 1 LM
Stawiacze min	Pelikan^[C] Nautilus
Trałowce	M FM
Transportowce wodnosamolotów	Answald^[E]^[C] Glyndwr^[E]^[C] Oswald^[E]^[C] Santa Elena^[E]^[C]