Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach
 kościół parafialny w Paluzach, widok od strony południowo-wschodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
Paluzy 40, 11-230 Bisztynek |
| Data powołania |
20 czerwca 1409 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Proboszcz |
ks. mgr Paweł Kacprzak |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie gminy Bisztynek _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego  | |
 54°07′52,968″N 20°56′56,619″E/54,131380 20,949061 | |
.svg.png){kind=small}
Parafia Narodzenia NMP w Paluzach – parafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Reszel archidiecezji warmińskiej
Historia parafii
Została utworzona 20 czerwca 1409 roku. Parafia w Paluzach przed 1525 rokiem należała do archiprezbiteratu jeziorańskiego. Kościół w Paluzach pw. Najświętszej Marii Panny istniał już w 1355 roku. Konsekrował go 20 czerwca 1409 roku (data uznawana za powstanie parafii) biskup warmiński Henryk Vogelsang ku czci św. Krzyża, Matki Boskiej, św. Katarzyny i Wszystkich Świętych. Przed konsekracją kościoła proboszczem był Henryk Mahnbock, a później Baltazar Rabe. Po rozbudowie kościoła w 1890 roku, budynek świątyni ponownie konsekrował biskup Andrzej Thiel ku czci Matki Boskiej i św. Walentego w roku 1896.
We wsi oraz pośród zabudowy kolonijnej znajduje się kilka kapliczek i przydrożnych krzyży. Pierwsza wzmianka o szkole parafialnej z drugiej połowy XVI wieku. W parafii Paluzy w 1772 roku: urodziło się 21 nowych wiernych, zawarto 5 związków małżeńskich, zmarło 7 wiernych, komunię św. wielkanocną przyjęło 392 wiernych. W połowie XIX wieku do parafii należeli wierni ze wsi Łędławki.
Bibliografia
- "Przewodnik po zabytkowych kościołach południowej Warmii", Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1973 (str. 69–71)
- Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (str. 171)
- Andrzej Kopiczko, Ustrój i organizacja diecezji warmińskiej w latach 1525–1772, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn, 1993 (str. 258 – ruch naturalny w parafii w 1772 r.)