Penicillium palitans

Penicillium palitans
Ilustracja
Morfologia Penicillium sp.
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

kropidlakowce

Rodzina

kropidlakowate

Rodzaj

pędzlak

Gatunek

Penicillium palitans

Nazwa systematyczna
Penicillium palitans Westling
Ark. Bot. 11(no. 1): 83 (1911)

Penicillium palitans Westling – gatunek grzybów z rodziny Aspergillaceae[1]. Mikroskopijny grzyb strzępkowy.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go Richard Westling w 1911 roku w Szwecji. Jens Christian Frisvad i Robert Archibald Samson w 2004 r. wyznaczyli neotyp[1]. Synonim: Penicillium palitans var. echinoconidium S. Abe 1956[2].

Morfologia i fizjologia

Kolonie na agarze Czapeka i CYA w temperaturze 25 °C rosną raczej wolno. Są aksamitne do lekko ziarnistych, z kropelkami wysięku o barwie od przeźroczystej do beżowej i zarodniki o barwie od zielonej do ciemnozielonej. Rewers kolonii jest kremowożółty do brązowożółtego, często z brązowym środkiem. Na MEA zarodniki są zielone, kolonie mają aksamitne, bladożółte lub jasnożółte do słonecznożółtych. Penicillusy dwustopniowo rozgałęzione ze wszystkimi elementami przylegającymi, ramiona o szorstkich ścianach. Konidia gładkie i prawie kuliste. Kolor i tekstura zarodników tego gatunku na YES lub CYA są tak charakterystyczne, że można je wykorzystać do odróżnienia P. palitans od P. solitum i pokrewnych gatunków z serii Viridicata, na podstawie analizy obrazu mikroskopowego[3].

Wytwarza mykotoksyny o nazwie: kwas cyklopiazonowy, fumigaklawina A i B, a także metabolity wtórne o nieznanej toksyczności: cyklopenina, cyklopenol, dehydrocyklopeptyna, cyklopeptyna, viridikatol, viridikatyna, palitantina[3].

Badania naukowe

  • W Polsce podano wiele jego stanowisk, wyizolowano go z gleby, ryzosfery i siewek jodły i wielu gatunków roślin zielnych[4]. Izolowano go także z sera twardego, różnych produktów żywnościowych, sporadycznie mięsa, powietrza wewnątrz pomieszczeń, powierzchni drewnianych[3], a także z wiecznej zmarzliny[5].
  • Oliwa z oliwek i olej czosnkowy hamują wzrost i rozwój P. palitans i Candida albicans, przy czym olej czosnkowy okazał się skuteczniejszym środkiem przeciwgrzybiczym[6].
  • Szczep P. palitans wyizolowany ze starodawnych złóż wiecznej zmarzliny wytwarza alkaloidy klawinowe, takie jak festuklawina, fumigaklawina A i fumigaklawina B. Biosynteza alkaloidów zachodzi równocześnie ze wzrostem. Tryptofan i dodatki jonów cynku do podłoża hodowlanego stymulują syntezę alkaloidów[7].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-01-16] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2025-01-16] (ang.).
  3. 1 2 3 R.A. Samson, E.S. Hoekstra, J.C. Frisvad, Introduction to food- and airborne fungi, 2004, s. 198.
  4. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 450, ISBN 978-83-89648-75-4.
  5. C.F. Kure i inni, Differentiation of Penicillium commune and Penicillium palitans isolates from cheese and indoor environments of cheese factories using M13 fingerprinting, „Food Microbiology”, 19 (2–3), 2002, s. 151, DOI: 10.1006/fmic.2001.0473.
  6. Amani Alhejely, Antifungal Efficacy of Garlic and Olive Oil Against Candida albicans and Penicillium palitans, „Journal of Angiotherapy”, 8 (8), DOI: 10.25163/angiotherapy.889853.
  7. A.G. Kozlovsky, V.P Zholifonova, T.V. Antipova, Clavine alkaloid biosynthesis by the fungus Penicillium palitans Westling 1911 isolated from ancient permafrost deposits, „Appl Biochem Microbiol”, 45, 2009, s. 182–186, DOI: 10.1134/S0003683809020112.