Penicillium paxilli
![]() Morfologia Penicillium sp. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Penicillium paxilli |
| Nazwa systematyczna | |
| Penicillium paxilli Bainier Bull. Soc. bot. Fr. 23(2): 95 (1907) | |
Penicillium paxilli Bainier – gatunek mikroskopijnych grzybów strzępkowych z rodziny Aspergillaceae[1]. Jest jednym z wielu gatunków Penicillium (pędzlaków) wywołujących chorobę o nazwie penicilioza cebul (zgnilizna pędzlakowa)[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1907 roku Georges Bainier na owocnikach krowiaka Paxillus we Francji. Nie podał typu nomenklatorycznego[1].
Morfologia i rozwój
Kolonie na agarze z roztworem Czapka osiągają średnicę 3–4 cm w ciągu 10 dni do 2 tygodni w temperaturze pokojowej. Są płaskie lub z niewielką liczbą płytkich, promienistych bruzd, silnie zarodnikujące, aksamitne w młodszych obszarach zarodników. W środkowej części kolonii następuje nadmierny rozrost grzybni wegetatywnej, z której rozwijają się wtórne struktury zarodników, marginesy wzrostu mają około 1 mm szerokości, są białe, za nimi następuje wąska strefa młodych, struktur zarodnikujących, początkowo zielonych, ale szybko przechodzących w ciemno oliwkowozielone. Wysięk obfity w postaci małych kropelek, zazwyczaj powstających w masie wyprostowanych konidioforów. Zapach kolonii jest „pleśniowy”, niewyraźny, rewers w odcieniach od matowej żółci do cynamonowoszarego. Konidiofory wyrastają w gęstym gąszczu głównie z podłoża, czasami jako odgałęzienia strzępek, o zmiennej długości, ale zwykle 150–200 × 3,5–4,0 µm, czasami dłuższe, ze ściankami lekko chropowatymi. Penicillusy zwarte, o długości 20–25 µm, składające się z pojedynczego terminalnego okółka z 5–8 lub 9 metula, z których wyrastają rozbieżne łańcuchy i luźne kolumny konidiów o długości do 100–150 µm. Metule 10–12 × 2,8–3,3 µm, o jednolitej średnicy lub z wierzchołkami tylko nieznacznie powiększonymi; ramiona 8–1,0 × 2,0–2,5 µm. Konidia eliptyczne do prawie kulistych, 2,8–3,3 µm w długiej osi, ze ściankami cienkimi, gładkimi lub prawie gładkimi[3].
Kolonie na agarze słodowym osiągają średnicę 5–6 cm w ciągu 2 tygodni w temperaturze pokojowej, są płaskie, zasadniczo aksamitne lub z ograniczonym przerostem grzybni powietrznej w centrum kolonii, mniej lub bardziej strefowane, w matowych żółtozielonych odcieniach zbliżonych do szarawooliwkowych. Penicillusy podobne[3].
Występowanie i siedlisko
Występuje na niektórych wyspach i wszystkich kontynentach poza Antarktydą[4]. W Polsce podano wiele jego stanowisk. Wyizolowano go z gleby oraz resztek roślinnych: ryzosfery, korzeni i siewek niektórych drzew i roślin zielnych (głównie roślin uprawnych)[5].
Badania naukowe
- Opracowano proces fermentacji do produkcji mykotoksyny paksyliny przez P. paxilli[6].
- Diterpeny indolowe są wytwarzane jako metabolity wtórne przez wiele grzybów strzępkowych. W badaniach nad P. paxilli ustalono które geny są odpowiedzialne za ich wytwarzanie[7].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-20] (ang.).
- ↑ Agnieszka Piwoni, Występowanie grzybów na bulwach sparaksisu uprawianego w okolicach Lublina, „Acta Agrobotanica”, 58 (2), 2005, s. 243–254.
- 1 2 K.B. Raper, C. Thom, A manual of the Penicillia [online], Mycobank, s. 414 [dostęp 2025-01-20].
- ↑ Występowanie Penicillium paxilli na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-01-20] (ang.).
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 450, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Michael Ibba i inni, Submerged Fermentation of Penicillium paxilli Biosynthesizing Paxilline, a Process Inhibited by Calcium-induced Sporulation, „Microbiology”, 133 (11), 1973, s. 3109–3119, DOI: 10.1099/00221287-133-11-3109.
- ↑ Sanjay Saikia i inni, Defining Paxilline Biosynthesis in Penicillium paxilli FUNCTIONAL CHARACTERIZATION OF TWO CYTOCHROME P450 MONOOXYGENASES, „Journal of Biological Chemistry”, 282 (23), 2007, s. 16829–16837, DOI: 10.1074/jbc.M701626200.
