Pezzottait

Pezzottait

Okaz Pezzottaitu z Madagaskaru
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	CsLiBe2Al2Si6O18
Twardość w skali Mohsa	8
Przełam	Nieregularny/nierówny, muszlowy
Łupliwość	niedoskonała
Pokrój kryształu	słupkowe lub sześciokątne kryształy tabelaryczne
Układ krystalograficzny	trygonalny, dwutrygonalny piramidalny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	2,9-3,1
Właściwości optyczne
Barwa	różowy, czerwonawy, malinowy, pomarańczowo-różowy
Rysa	biała
Połysk	szklisty
Współczynnik załamania	1,601 do 1,620 (jednoosiowy)

Pezzottait (malinowy beryl) - odmiana berylu. Pezzottait został po raz pierwszy uznany za minerał przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Mineralogiczne we wrześniu 2003 roku. Jest on odmianą cezową berylu, będącą krzemianem cezu, berylu, litu i glinu, o wzorze chemicznym Cs(Be2Li)Al2Si6O18^[1]. Nazwany na cześć włoskiego geologa i mineraloga Federico Pezzotta^[2]. Pezzottait początkowo mylono z czerwonym berylem lub nową odmianą berylu (zwanej "berylem cezowym"); w przeciwieństwie do typowego berylu, pezzottait zawiera lit i krystalizuje w układzie trygonalnym, a nie heksagonalnym.

Zawiera cez, beryl, lit, aluminium, krzem i tlen^[2];

Posiada twardość mierzoną w skali Mohsa na poziomie 8, taką samą jak topaz^[1];

W przeciwieństwie do innych beryli ma układ krystalograficzny trygonalny, a nie heksagonalny^[1];

Wykazuje dwójłomność na poziomie od -0,008 do 0,011^[1];

Jest półprzezroczysty albo przezroczysty^[1];

Posiada umiarkowany dichroizm, od różowo-pomarańczowego lub fioletowo-różowego do różowawo-fioletowego^[1];

Posiada niską dyspersję wynoszącą 0,014^[3];

Bardzo rzadko zdarzają się odmiany trapiche, jak w przypadku innych odmian beryli;

Pezzottait ma zawsze głęboki kolor i nigdy nie jest bladoróżowy w przeciwieństwie do morganitu^[4];

Nie tworzy postaci bliźniaczych, ani nie jest luminescencyjny^[3];

Posiada lekko wykrywalną radioaktywność^[3];

Są to najczęściej izolowane kryształy o nieregularnym kształcie wypełniające wnęki pomiędzy cleavelandytem, ​​kwarcem i turmalinem. Występują praktycznie tylko w skałach magmowych głównie w pegmatytach i granitach. Oprócz kwarców i turmalinów współwystępują także z mikroklinem, danburytem i albitem^[1].

Po raz pierwszy zostały odkryte w 2003 roku w południowym Madagaskarze w druzach granitowych pegmatytów. Po raz pierwszy pojawił się na wystawie kamieni szlachetnych w Tucson w 2003 roku, dzięki czemu szybko stał się przedmiotem pożądanym przez kolekcjonerów kamieni szlachetnych i minerałów na całym świecie^[5]. Złoża w Madagaskarze zostały w większości wyczerpane. W 2004 roku Elaine Rohrbach podczas prac poszukiwawczych wzdłuż granicy Tajlandii i Mjanmy natrafiła na kolekcję bladoróżowych kryształów trapiche oraz fragmentów kryształów, które prawdopodobnie pochodziły z Birmy. Analiza laboratoryjna wykazała, że te kryształy zawierały rzadki minerał - pezzottait, który wcześniej potwierdzono występowanie wyłącznie na Madagaskarze i w Afganistanie. Następnie, w 2007 roku, kolejne odkrycia pezzottaitów miały miejsce w Khet Chal, regionie w Mogoku, Birmie. Kryształy birmańskie charakteryzują się płaskim i tabelarycznym kształtem oraz różnorodnym zakresem kolorów, który może obejmować odcienie od różowo-pomarańczowego do fioletowo-różowego^[2][5]. Pezzottait został stwierdzony także w Polsce (Piława Górna), Austrii, Czechach, Afganistanie^[1] oraz w Stanach Zjednoczonych (Maine, Emmons Quarry)^[1].