Pnączarek

Pnączarek
Ototylomys
Merriam, 1901[1]
Ilustracja
Pnączarek wielkouchy (O. phyllotis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

gałęziaki

Rodzaj

pnączarek

Typ nomenklatoryczny

Ototylomys phyllotis Merriam, 1901

Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Pnączarek[2] (Ototylomys) – rodzaj ssaków z podrodziny gałęziaków (Tylomyinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące we wschodnim Meksyku (Półwysep Jukatan), w południowo-wschodnim Meksyku (południowe części stanów Tabasco i Chiapas), w Belize, w Hondurasie, Salwadorze, Nikaragui, północno-zachodniej Kostaryce, a także we wschodniej i centralnej części Gwatemali (Coban, Chimoxin, Finca Chamii i Alta Verapaz)[3][4][5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 124–194 mm, długość ogona 109–174 mm, długość ucha 20–27 mm, długość tylnej stopy 30–34 mm; masa ciała 55–165 g[4][6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1901 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam w artykule zatytułowanym Siedem nowych ssaków z Meksyku, włącznie z nowym rodzajem gryzoni, opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the Washington Academy of Science”[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) pnączarek wielkouchy (O. phyllotis).

Etymologia

Ototylomys: gr. ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’; rodzaj Tylomys W.C.H. Peters, 1866 (gałęziak)[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[8][6][3][2]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[2] Podgatunki[4][3][6] Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] Podstawowe wymiary[4][6][a] Status
IUCN[9]
Ototylomys phyllotis C.H. Merriam, 1901 pnączarek wielkouchy 3 podgatunki Meksyk (południowe Tabasco, północne Chiapas, półwysep Jukatan, zapisy w zachodnio-środkowym Guerrero) na południe do środkowej Kostaryki; zakres wysokości: do 2000 m n.p.m. DC: 12,4–16,4 cm
DO: 10,9–17,4 cm
MC: 80–120 g
 LC 
Ototylomys chiapensis C.A. Porter, N.E. Beasley, Ordóñez-Garza, Lindsey, D.S. Rogers, Lewis-Rogers, Sites & R.D. Bradley, 2017 gatunek monotypowy endemit Meksyku: znany z dwóch miejsc w Chiapas (rezerwat biosfery El Ocote i obszar ochronny La Pera); zakres wysokości: 700–1000 m n.p.m. DC: 13,9–19,4 cm
DO: 13,5–17,4 cm
MC: 55–165 g
 NE 

Uwagi

  1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. 1 2 C.H. Merriam. Seven new mammals from Mexico, including a new genus of rodents. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 3, s. 561, 1901. (ang.).
  2. 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 257. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.  ang.).
  3. 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 438. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 532–533. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  5. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Ototylomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-03].
  6. 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 280. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  7. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 489, 1904. (ang.).
  8. C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-05-24]. (ang.).
  9. Taxonomy: Ototylomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-05-24]. (ang.).