Pseudostenapion simum
| Pseudostenapion simum | |||
| (Germar, 1817) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Apioninae | ||
| Nadplemię |
Apionitae | ||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Pseudostenapion | ||
| Gatunek |
Pseudostenapion simum | ||
| Synonimy | |||
| |||
Pseudostenapion simum – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini, jedyny z monotypowego rodzaju Pseudostenapion. Zamieszkuje zachód Palearktyki.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1817 roku przez Ernsta Friedricha Germara pod nazwą Apion simum[1]. W nowym, monotypowym podrodzaju Apion (Pseudostenapion) umieszczony został w 1930 roku przez Hansa Wagnera[2]. Wyniesienia owego podrodzaju do rangi osobnego rodzaju dokonał w 1990 roku Miguel A. Alonso-Zarazaga[3].
Morfologia
Chrząszcz o ciele długości od 1,8 do 2,4 mm[4][3]. Ubarwienie ma matowo czarne, jedynie na pokrywach słabo połyskujące stalowym odcieniem[4]. Oskórek porastają białe, wyraźne, choć krótkie i rzadkie włoski[4][3], na międzyrzędach pokryw tworzące pojedyncze szeregi[3].
Szeroka[4] głowa ma szerokie i płaskie czoło, przeciętnie sklepione, okrągłe oczy, krótkie i rozbieżne, sięgające przednich brzegów oczu kile podoczne[3] oraz zazwyczaj równoległe skronie[4]. Umieszczone tuż za ⅓ długości ryjka[3], stosunkowo krótkie i grube czułki[4] zwieńczone są niespełna dwukrotnie dłuższymi niż szerszymi, prawie owalnymi buławkami[3]. Ryjek jest bardzo krótki, gruby, stożkowaty, całkowicie prosty[4][3]; jego długość stanowi około 0,7 długości przedplecza[3]. U samca ryjek jest tak długi jak reszta głowy, u samicy zaś trochę od niej dłuższy[4]. Niezbyt głębokie rowki leżą na spodzie ryjka[3].
Przedplecze jest walcowate[3], wąskie, nieco tylko szersze od głowy mierzonej na wysokości oczu[4], około 1,1 raza dłuższe niż szersze[3], o brzegach bocznych równoległych lub lekko ku przodowi się rozbiegających[4]. Dołki przedtarczkowe ma małe i bruzdowate, a krawędź tylną prostą[3]. Prawie kwadratowa, mnie więcej tak szeroka jak długa tarczka jest dość wypukła[3]. Pokrywy mają kształt owalny, silnie rozszerzony ku tyłowi, u nasady trochę szerszy od tylnej krawędzi przedplecza, w części środkowej znacznie szerszy niż w nasadowej, najszerszy za środkiem długości. Barki są słabo wyrażone[4]. Biodra środkowej pary stykają się ze sobą. Stopy mają pazurki o ząbkach nasadowych tak mocno stępionych, że wyglądają jak nabrzmiałości[3].
Odwłok ma sternity pierwszy i drugi lekko wypukłe z wypłaszczonym środkiem, sternit piąty zaś o tylnej krawędzi zaokrąglonej u samicy i ściętej u samca. Y-kształtne spiculum gastrale ma trzonek (manubrium) blisko trzykrotnie dłuższy od ramion. Genitalia samca mają tegmen o rozdzielonych trójkątnym wcięciem i na szczytach zaokrąglonych płatach parameroidalnych, a także zakrzywione i oddzielone okienka oraz zrośnięte z wolnym pierścieniem i wcięte prostegium. Niemal płaskie prącie rozszerza się umiarkowanie do wysokości ostium, a na szczycie ma zaokrąglony guzek. W jego ednofallusie znajdują się dwie boczne grupki ząbków nasadowych, niewielka pośrodkowa chropowatość oraz długie na od 3 do 6 μm spikule w części wierzchołkowej[3].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony od nizin po rejony górskie, w tych ostatnich dochodzący do regla dolnego[5]. Jest monofagiem[6]. Endofitofagiczne larwy przechodzą rozwój wewnątrz łodyg dziurawców[6][5]. Stwierdzono ich żerowanie w dziurawcach kosmatym, nadobnym, rozesłanym i zwyczajnym[4][5][3]. W czasie rozwoju drążą chodniki, nie powodując powstawania wyrośli[6][5]. Przepoczwarczenie następuje w łodydze[6].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Francji, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Słowenii, Chorwacji, Serbii i europejskiej części Rosji[1]. Poza starym kontynentem podawany jest z Algierii i Zakaukazia[4][5][1].
Przypisy
- 1 2 3 Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 153, ISBN 978-87-88757-93-4.
- ↑ Hans Wagner, Apioninae, [w:] A. Winkler, Catalogus Coleopterorum Regionis Palaearcticae. Pars 11, Wien, s. 1385-1401.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Miguel Angel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
- 1 2 3 4 5 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992.
- 1 2 3 4 W.N. Ellis: Pseudostenapion simum (Germar, 1817). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-07].